Glucose en insuline inzetten om af te vallen

Een van de grootste frustraties van veel mensen die wat aan hun vetrandjes willen doen, is dat ze er een hoop voor doen, maar dat ze geen vet verliezen. Glucose heeft hier alles veel mee te maken. Ongemerkt eten de meeste mensen namelijk veel te veel koolhydraten en deze worden tijdens je spijsvertering omgezet in glucose. Glucose dient als energie voor je lichaamscellen. Prima toch? Ja, maar glucose kan alleen je lichaamscellen in met behulp van het hormoon insuline. En daar zit het probleem. Insuline blokkeert namelijk het proces in je lichaam om lichaamsvet te verbranden. En het wordt nog vervelender. Glucose en insuline zorgen zelfs voor een vicieuze cirkel die alleen maar leidt tot meer overgewicht. In deze blog ontdek je hoe je die vicieuze cirkel doorbreekt. 

Wat is glucose?

Je hebt vast wel eens van glucose gehoord. Glucose ontstaat doordat koolhydraten tijdens je spijsvertering worden omgezet in deze brandstof. Glucose kun je zien als een soort suiker, die door je lichaamscellen wordt omgezet in energie. Doordat het westerse menu relatief rijk is aan koolhydraten, krijgen veel mensen dagelijks een overschot aan glucose in hun bloed.

Glucose en gezond eten. Meer weten over gezond leven? Lees het e-boek Gezond In 10 Stappen.

Waar zit glucose in?

Glucose zit in koolhydraatrijke producten zoals brood, patat, aardappel, rijst, pizza, pasta, taart, koek, allerlei tussendoortjes toetjes en ijs. Echter veel van die koolhydraten in westerse voedingsmiddelen zijn geraffineerde koolhydraten. Deze bevatten geen vezels waardoor de glucose snel in je bloedbaan terecht komt.

Je bloedsuikerspiegel (glucose spiegel) stijgt dan pijlsnel en hierdoor spuit je alvleesklier grote hoeveelheden insuline je bloedbaan in, om de glucose naar je lichaamscellen te brengen.

Insuline, de sleutel tot je lichaamscellen

Insuline is het hormoon dat glucose naar je lichaamscellen brengt, waar het wordt opgeslagen om (later) te voorzien in de energiebehoefte van die lichaamscel. Maar op een bepaalt moment zitten al je lichaamscellen vol en kan er geen glucose meer bij.

Echter omdat er nog veel glucose in je bloed zit, brengt het hormoon insuline de glucose overschotten naar je vetcellen. Het gevolg is dus dat je vetmassa toeneemt omdat je teveel geraffineerde koolhydraten eet (1).

Je wordt zwaarder en dat blijf je

Het hormoon insuline brengt niet alleen de glucose naar je lichaamscellen of je vetcellen. Het blokkeert tevens het proces om je lichaam lichaamsvet om te zetten in energie. Vet is een uitstekende energiebron, je bent als mens gemaakt om vetten te verbranden om in je energiebehoefte te voorzien. Echter, het hormoon insuline blokkeert dat proces.

Hierdoor ontstaat een vreemde situatie. Mensen met overgewicht dragen namelijk letterlijk veel energie met zich mee, in de vorm van lichaamsvet. Maar die bron wordt niet aangewend omdat de deur gesloten blijft. Het lichaam haalt de energie, die het nodig heeft om te functioneren, uit de glucose die zich in de bloedbaan bevindt.

Hongersignalen

Wanneer de glucose in de bloedbaan op is en het hormoon insuline nog rijkelijk aanwezig is, dan ontstaan hongersignalen. Door die hongersignalen zullen mensen geneigd zijn om weer te gaan eten. De calorieën die men dan binnen krijgt wordt vervolgens weer direct omgezet in glucose, maar de vetreserves blijven in tact. Sterker nog, een deel van de voeding zal zelfs worden opgeslagen in de vetreserves. De vetreserves nemen dus toe.

Vervelende cyclus

Het veelvuldig eten van bewerkte voedingsmiddelen, brengt dus een nadelige cyclus op gang van:

1. (koolhydraatrijk) eten
2. snelle opname van glucose in je bloed
3. pieken in je bloedsuikerspiegel
4. pieken in de afgifte van het insuline hormoon
5. opslag van het overschot glucose in je vetcellen
6. hongersignalen
7. meer (koolhydraatrijk) eten en weer terug naar 1.

Deze cyclus verhoogt de kans op overgewicht, obesitas en daarmee aan chronische aandoeningen die gelinkt worden aan overgewicht (2) zoals diabetes 2, kanker en vele klachten zoals ADHD, allergieën en vage klachten. Niet zo mooi dus.

En dat is nog niet alles

Een van de ingrediënten die je steevast in de meeste bewerkte voedingsmiddelen tegen komt is suiker. Check eens een etiket en zoek naar namen zoals suiker, glucose, glucose siroop, maltose, dextrose, fructose, high fructose corn syrup en saccharide.

Juist de suiker maakt het product verslavend zo stelt Dr. Robert Lustig (3). Lustig is kinderarts en internist en verbonden aan de Universiteit van Californië.

Verslaving?

Lustig plaats suiker op dezelfde voet als cocaïne. Want door suiker te eten krijg je volgens hem alleen maar meer zin in suiker. Dit is deels te wijten aan het stresshormoon cortisol. “Als cortisol in de bloedstroom wordt gevonden, gaat de bloeddruk omhoog, gaat de bloedsuikerspiegel omhoog en kan diabetes zich ontwikkelen,” aldus Lustig.

Uit onderzoek blijkt dat cortisol met name de calorieopname van ‘troostvoedsel’ stimuleert. (4) Je gaat dus meer eten als je suiker eet en daardoor ontstaat overgewicht.

Lustig gaat verder: obesitas heeft volgens hem niet te maken met overgewicht, maar met het feit dat het brein dat overgewicht niet kan zien. Te veel insuline in je systeem blokkeert het leptine-signaal. Leptine is het hormoon dat je lichaamsvet reguleert.

En, wat kan jij hiermee?

Het eten van koolhydraatrijke voedingsmiddelen en dan vooral bewerkte voeding die bol staat van de geraffineerde koolhydraten, brengen een cyclus op gang waarin glucose door insuline wordt opgeslagen in je vetcellen. Vervolgens blokkeert insuline de mogelijkheid om dat lichaamsvet aan te wenden.

1. Vetten

Je kan die cyclus eenvoudig verbreken door te kiezen voor andere voeding. Kies voor minder (geraffineerde) koolhydraten en juist meer meer groenten, vezels, eiwitten en vetten. Vetten zijn bijzonder gezond voor je. Ze dragen de vitamines A, D, E en K en ze zorgen ervoor dat je tal van mineralen opgenomen kunnen worden.

Vetten, zoals je ze onder andere vindt in volle kwark, volle yoghurt, mager (grasgevoerd) vlees, vis, kip, olijfolie en roomboter verzadigen en laten je bloedsuikerspiegel niet snel stijgen, zodat energie- en hongerpieken tot het verleden behoren. Vetten komen veel langzamer dan glucose in je bloed en ze leveren direct energie.

2. Vezels

Je vindt vezels in volle granen, zoals in volkoren producten en in muesli en havermout, maar ook in groente en fruit. Vezels bevatten geen vitamines, maar zij zorgen ervoor dat glucose veel langzamer wordt opgenomen in je bloedbaan, waardoor pieken uitblijven. Je blijft dus langer verzadigd.

3. Eiwitten

Eiwitten vind je in mager vlees, volle kwark en volle yoghurt, eieren, kip, vis, schaal en schelpdieren en ook in quinoa, bonen, erwten, linzen, kapucijners en kikkererwten. Ook eiwitten geven je een verzadigd gevoel en laten je bloedsuikerspiegel niet snel stijgen.

Je lichaam heeft er zelfs vrij veel moeite mee om eiwitten te verteren (net als met vetten overigens). Hierdoor verbrandt je lichaam al een boel calorieën tijdens het verteringsproces. Je verbrandt dus extra calorieën doordat je eiwitten (en vetten) eet.

Je ontdekt meer over het eten dat je eet in het e-book Gezonde Voeding. In dit e-book worden alle nutriënten, vitamines, mineralen en nog veel meer, op een logische wijze voor je uiteengezet, zodat je er daadwerkelijk iets mee kan doen.

Zoek je nog wat inspiratie om lekkere, gezonde en makkelijk te bereiden maaltijden op tafel te zetten? Kijk dan eens naar deze recepten.

Meer weten over gezond leven en wil je ook blijven genieten? Lees dan het e-boek Gezond In 10 Stappen.

Bronnen:
(1) http://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/carbohydrates/carbohydrates-and-blood-sugar/
(2) http://www.bnr.nl/nieuws/gezondheid/396108-1511/diabetes-neemt-amerikaanse-proporties-aan

(3) http://www.express.be/articles/nl/sciences/suiker-even-verslavend-en-giftig-als-harddrugs/187965.htm
(4) http://www.ninefornews.nl/kinderarts-suiker-vergif/

Matthijn Tromp Voeding en lifestyle coach

Voel jij je niet fit? Zit je kleding niet lekker? Voel jij je onzeker over je lichaam? Heb je weinig energie om leuke dingen te doen? Zonde! Dat kan echt anders. Ik kan en wil je graag helpen omdat ik oprecht geloof in de kracht van de juiste voeding en de juiste leefstijl. Ik ben gediplomeerd voedingscoach en ervaringsdeskundige. Alles wat ik weet deel ik met je (en de 100.000 andere maandelijkse bezoekers van deze website) in de artikelen die ik regelmatig post, via de e-boeken die ik in eigen beheer uitgeef en door persoonlijk voedingsadvies te geven via mijn online voedingsadviespraktijk NLbewustvoedingsadvies. Ik leef het zelf en het werkt echt!

2 reacties

  1. wouter schreef:

    Bedankt Matthijn
    Ik heb een hoop geleerd van je tekst .nu enkel nog 8 kg kwijt zien te worden
    heb een handycap .in 2006 is er een borstwervel gebroken geweest
    en kon ik niet lang sporten.
    Nu gaat alles makkelijker maar krijg mijn gewicht niet lager . ben sinds 3 weken kofie gaan drinken zonder suiker maar weinig effect nog.
    help.

  2. Matthijn schreef:

    Hi Wouter,

    Goed dat je er zo mee bezig bent. Ik zou wat meer plantaardig gaan eten. Dit houdt in dat je veel groente, fruit, noten (rauwe), salades, pitten, paddenstoelen en dergelijken eet. Ook flink wat eiwitten van bijvoorbeeld vis, kip en mager vlees (biologische, of vlees van dieren die hun natuurlijke voeding hebben genoten en vrij hebben rond kunnen lopen). Ik zou ook vooral water drinken en groene thee. In groene thee zit nl. een stofje dat je metabolisme stimuleert, waardoor je extra calorieën verbrandt.
    Zorg er gewoon voor dat je zo min mogelijk suiker binnen krijgt en producten met bewerkte koolhydraten.
    Lichaamsbeweging; als je nog niet veel kan bewegen, zou je misschien wel kunnen wandelen en fietsen. Een uur wandelen kost zo’n 250 calorieën en die komen rechtstreeks uit je vetreserves.
    Heb je soms trek? Kies dan voor tussendoortjes zoals gedroogd fruit, cherry tomaatjes, komkommer of neem een kop havermout.
    Kun je hier wat mee?