Een neurotransmitter is een soort hormoon die een boodschap overdraagt van de ene naar de andere lichaamscel. Neurotransmitters worden daarom ook wel de boodschappers van ons lichaam genoemd. Dopamine, adrenaline en endorfine zijn voorbeelden van neurotransmitters. Een neurotransmitter is heel erg klein en met zijn allen spelen zij een mega belangrijke rol in ons lichaam. Gezamenlijk spelen zij namelijk een niet te onderschatten rol in enorm heel veel lichaamsprocessen. Zo beïnvloeden neurotransmitters bijvoorbeeld je emoties, hoe jij je voelt, hoe je eten verteert, dat je pijn ervaart, dat je longen kunnen functioneren en ze reguleren je slaap. Een neurotransmitter is dus super belangrijk voor je. Tegelijkertijd is een neurotransmitter ook super kwetsbaar. Een goede balans is dus noodzakelijk. En juist daar schort het bij veel mensen aan. In dit artikel vertel ik je meer over de werking van neurotransmitters op je lichaam.
De neurotransmitter en de werking op je lichaam
Een neurotransmitter speelt een belangrijke rol in tal van lichaamsprocessen. Hierbij kun je denken aan je dag-en-nachtritme, het verteren van je eten en gevoelens van geluk en welbevinden. Ook spelen neurotransmitters een rol bij stress, overgewicht en een slaaptekort.
Voorbeelden van neurotransmitters zijn;
- Dopamine
- Endorfine
- Melatonine
- Cortisol
- Adrenaline
- Oxytocine
Mentale klachten, onbalans en de neurotransmitter
Veel mensen lijden aan mentale klachten. Talloze mensen voelen zich ontevreden. Zij kunnen kampen met depressiviteit, angsten, slaapstoornissen, concentratieproblemen, hyperactiviteit en tal van andere klachten. Hiervoor word dikwijls medicatie geslikt.
Heel veel mensen leiden een leven, wat ze liever niet willen leiden. En dat is zonde.
Antidepressiva en medicatie
Je hebt ook vast wel eens gehoord van antidepressiva en ADHD medicatie. In Nederland, maar ook in de rest van de westerse wereld, behoren antidepressiva tot een van de meest geslikte medicijnen. Ruim 1.000.000 Nederlanders slikt dagelijks een antidepressivum.
Helaas is het totaal niet duidelijk is of het slikken van antidepressiva werkt [2]. Ook is het onduidelijk is of een depressie overgaat dankzij een pil dankzij therapie.
ADHD en pillen
Ook krijgen kinderen met ADHD dikwijls medicatie voorgeschreven, terwijl alternatieven voorhanden zijn.
Er wordt tegenwoordig gelukkig veel onderzoek gedaan naar de werking van de neurotransmitter en het effect ervan op je (mentale) gezondheid.
Hormonale onbalans
Wetenschappers stellen bijvoorbeeld dat veel mentale klachten herleidbaar zijn tot een hormonale onbalans.
Een hormoon, en dus een neurotransmitter, kan door tal van manieren uit balans raken. Je kunt hierbij denken aan de rol die stress en spanningen spelen. Ook je voedingspatroon speelt een belangrijke rol.
We gaan nu eens kijken hoe je lichaam een neurotransmitter aanmaakt. Daarna lees je waarom een neurotransmitter uit balans kan raken.
Hoe maakt je lichaam een neurotransmitter?
Je lichaam maakt neurotransmitters zelf aan. Dit gebeurt onder andere in je hersenen en ook in je darmen. De voeding die je eet speelt hierin een cruciale rol. Vooral aminozuren dragen bij aan de opbouw van deze belangrijke stofjes.
Aminozuren vind je in eiwitten. Eiwitten zijn namelijk opgebouwd uit aminozuren. Er zijn 22 aminozuren. Hiervan zijn er 9 essentieel. Dit wil zeggen dat je ze door middel van je voeding binnen moet zien te krijgen.
Voor het goed functioneren van een neurotransmitter is naast een flink aantal eiwitten (aminozuren) een aantal zaken van belang.
1. Constante stroom zuurstof
Voor de productie van een neurotransmitter is zuurstof nodig. En niet zomaar zuurstof; een constante stroom van zuurstof naar je hersenen.
Zuurstof wordt getransporteerd door je bloed. Je hersenen consumeren ongeveer 15 tot 25% van je bloed. Zonder zuurstof, of door te weinig zuurstof kunnen je hersenen niet goed werken en kunnen er zelfs hersencellen afsterven. Ook de productie van neurotransmitters komt in gevaar.
Tip: Omega 3 vetten stimuleren een goede bloedcirculatie in je hersenen. Meer vis eten dus.
2. Energie
Om een neurotransmitter te maken is energie nodig. Je hersenen verbranden, om energie te genereren, glucose of wel bloedsuiker. Een stabiele bloedsuikerspiegel is derhalve van belang.
Je hersencellen zijn niet in staat om glucose als een voorraad op te slaan. Nou ja, ze kunnen een klein voorraadje aanleggen van ongeveer 2 minuten.
Een dalende bloedsuikerspiegel kan onder andere de volgende klachten veroorzaken:
- Depressiviteit
- Geïrriteerdheid
- Concentratieproblemen
- Stemmingswisselingen
Herkenbaar? Een dalende bloedsuikerspiegel herken je vrij snel. Meestal lost dit op door iets te eten.
3. Vitaminen en mineralen om een neurotransmitter te maken
Om neurotransmitters te kunnen maken zijn vitaminen en mineralen nodig. Naast omega 3 vetten, zijn je hersenen en je neurotransmitters dol op vitaminen en mineralen. Door een gevarieerd voedingspatroon zou je alle bouwstoffen binnen kunnen krijgen.
Meet weten over de neurotransmitter? Lees dan ook het populaire e-boek Van Stress Naar Geluk. Je zult versteld staan hoe ontzettend belangrijk zo’n klein stofje voor je is.
Complex?
Het bovenstaande klinkt wellicht niet als rocket science, dat is het wel. Je hersenen, je zenuwstelsel, je hormoonsysteem en de werking van je neurotransmitters zitten uiterst gecompliceerd in elkaar.
Ik zal je een voorbeeld geven; je hele lichaam is opgebouwd uit lichaamscellen. Al die cellen worden bij elkaar gehouden door celwanden, ook wel celmembranen genoemd. In dit voorbeeld gaat het om de hardheid van de celmembranen in je hersenen.
Door veelvuldige consumptie van ongezonde vetten, afkomstig van bijvoorbeeld snacks, koekjes, taarten en diepvriesmaaltijden, kunnen die celmembranen hard worden. Dit kan als gevolg hebben dat de cel minder goed in staat is om de boodschap van een neurotransmitter te ontvangen en deze door te geven aan een andere cel.
Wat gebeurt er nu?
Doordat de boodschap niet meer goed van de ene aan de andere cel kan worden doorgegeven, kunnen allerlei mentale klachten ontstaan. Deze klachten kunnen variëren van concentratieproblemen, depressieve gevoelens, dementie en zelfs Parkinson.
Je ziet; dit gaat heel erg ver.
Indien je meer gezonde vetten eet, zoals omega 3 – die je kunt vinden in vis, noten, avocado’s en plantaardige oliën – dan wordt die celwand minder hard en kan een neurotransmitter zijn werk beter doen [1].
Van Stress naar Geluk
Gaan adrenaline, endorfine en cortisol ook met jou aan de haal? Heb je last van stress, depressiviteit, spanningen, slapeloosheid of voel je je gewoon niet lekker? Neem de controle weer terug.
In het populaire e-boek Van Stress Naar Geluk ontdek je hoe je deze (en andere) belangrijke neurotransmitters in je voordeel laat werken.
Oorzaken van een gebrekkige werking van een neurotransmitter
Je weet nu hoe een neurotransmitter wordt gemaakt en wat daarvoor nodig is. Nu gaan we eens kijken waarom een neurotransmitter zijn werk niet goed kan doen. Doordat een neurotransmitter niet goed kan doen wat het zou moeten doen, kunnen allerlei klachten ontstaan.
Door diverse redenen kan een neurotransmitter minder goed werken.
1. Hormonale onbalans als gevolg van langdurige stress.
Bij een stressvolle situatie maakt je lichaam o.a. de neurotransmitter adrenaline aan. Adrenaline is dus ook een neurotransmitter.
Door de adrenaline ben je in staat om snel en alert ergens op te reageren. Bijvoorbeeld in een verkeerssituatie, waarin snel handelen vereist is om een ongeluk te voorkomen. Op zich is dit een goed systeem.
De adrenaline wordt na verloop van tijd weer afgebroken. Dit is een normaal proces.
Wat is het probleem dan?
Juist doordat veel mensen doorlopend stress ervaren, wordt vervolgens ook een andere neurotransmitter genaamd cortisol aangemaakt. Vanwege een te hoog niveau van de neurotransmitter cortisol, wordt de aanmaak van (weer) een andere neurotransmitter, serotonine beperkt.
Serotonine speelt een belangrijke rol in hoe je je voelt (je emoties), je slaap, je seksleven, je eetlust en je zelfvertrouwen.
Een tekort van de neurotransmitter serotonine kan leiden tot slaapproblemen, obsessief gedrag, een onrustig of opgejaagd gevoel, een lagere pijngrens en allerlei andere chronische klachten zoals spierkrampen, vermoeidheid en depressiviteit. Niet handig dus.
Daarnaast zorgt cortisol ervoor dat je lichaam (automatisch) meer lichaamsvet opslaat. Je wordt dus dik voor de stress!
Hormonale onbalans door stress, het gevolg
Chronische stress is een van de bijproducten van onze maatschappij. Helaas kan die chronische stress dus leiden tot gejaagde gevoelens, depressies, een verminderd seksleven en overgewicht. Overgewicht kan op zijn beurt weer leiden tot chronische aandoeningen zoals diabetes 2, kanker en hart- en vaatziekten.
2. Het eten van ongezonde voeding.
Ongezond eten is eten waarin veel suiker, ongezonde vetten en allerlei synthetische additieven zijn toegevoegd. Die synthetische additieven kun je altijd terug vinden op het etiket van het desbetreffende product. Meestal zijn het onuitspreekbare namen.
Zo kunnen E-nummers je hormonen ook behoorlijk in de war brengen.
Ook teveel stimulerende stoffen zoals alcohol, nicotine en cafeïne kunnen leiden tot een hormonale onbalans.
Alcohol (en ook gokken) triggeren bijvoorbeeld de neurotransmitter dopamine. Dopamine geeft je een gevoel van beloning. Deze neurotransmitters is tijdens de evolutie ontworpen om gedrag te herhalen wat het voortbestaan als mens bevordert. Denk hierbij aan eten en aan seks.
Echter ook nicotine, alcohol, drugs en gokken triggeren deze neurotransmitter. Een gevolg hiervan kan zijn dat je gaat hunkeren naar deze dopamine-triggers.
Suiker kent ook een dergelijke uitwerking op de neurotransmitter dopamine. Steeds als je iets eet waaraan suiker is toegevoegd, ontstaat een dopaminerespons. Dit kan ervoor zorgen dat je onbewust en ongewild teveel suikerrijke voedings binnen krijgt, zodat je dikker en ongezonder wordt.
Helaas; de meeste (bewerkte) voedingsmiddelen, die je gewoon in de supermarkt kunt kopen, bevatten toegevoegde suikers.
3. Vitamine- en mineralentekort.
Het eten van vitaminen en mineralen zijn ongelofelijk belangrijk voor je gezondheid als geheel, alsmede voor je hormonale balans.
4. Tekort aan lichaamsbeweging.
Door 1 uur aan lichaamsbeweging per dag te doen, kun je je stress ontladen en de neurotransmitter endorfine, die je een goed gevoel geven, activeren.
5. Te weinig zonlicht.
Zonlicht is een enorme bron van vitamine D.
6. Medicijngebruik.
Medicijnen kunnen de werking van een neurotransmitter of een hormoon beïnvloeden. Lees daarom de bijsluiter altijd goed.
Van Stress naar Geluk
Gaan adrenaline, endorfine en cortisol ook met jou aan de haal? Heb je last van stress, depressiviteit, spanningen, slapeloosheid of voel je je gewoon niet lekker? Neem de controle weer terug.
In het populaire e-boek Van Stress Naar Geluk ontdek je hoe je deze (en andere) belangrijke neurotransmitters in je voordeel laat werken.
Gevoel is dus beïnvloedbaar
Een neurotransmitter bepaalt dus voor een belangrijk deel hoe jij je voelt. Toch is een neurotransmitter maar een heel klein stofje, waar je niet snel rekening mee houdt als je iets eet, beweegt of iets doet. Door onbewuste keuzes maakt je lichaam een neurotransmitter aan en die bepaalt vervolgens hoe jij je voelt.
Meer weten over de verschillende neurotransmitters? Lees dan het populaire e-boek Van Stress Naar Geluk. Je ontdekt hoe je een neurotransmitter in je voordeel kan laten werken.
Succes en geluk ervaren?
Een neurotransmitter beïnvloedt dus je gevoelsleven enorm. Wil jij ook meer geluk en succes ervaren? Dat kan, je hebt het zelf in de hand. Lees het inspirerende e-boek Wat Je Denkt Ben Jezelf. Je ontdekt hoe dichtbij geluk eigenlijk kan zijn en (belangrijker) hoe je het dichterbij kan krijgen, zodat jij je fantastisch voelt.
Flink afvallen?
Komen de kilo’s er steeds maar weer bij? Bestel dan het e-boek Eerste Hulp bij Verantwoord Afvallen. Je leest waarom afvallen steeds maar niet lukte en natuurlijk ontdek je wat je wel moet doen om af te vallen.
Kan je niet wachten en moeten die kilo’s er snel af? Lees dan het e-boek 10 Kilo Afvallen in 3 Maanden.
Wil jij ook meer gezonde tips en inzichten ontvangen? Meld je dan ook aan voor de maandelijkse update.
Bronnen:
1. Voeding & Intelligentie, Jean Carper, ISBN 978 90389 1101 4
2. https://www.youtube.com/watch?v=nlOdnqIpbg4