Dieet

Het woord dieet wordt vaak in de context gebruikt om aan te geven dat je gewicht wilt verliezen. Maar een dieet wordt ook gebruikt door mensen met een allergie voor bepaalde stoffen, of mensen die extra energie nodig hebben of aan het herstellen zijn van ziektes. Lees hier meer over het aantal typen diëten. In dit artikel wordt het woord dieet gezien als een tijdelijke maatregel om gewicht te verliezen.

Wat is een dieet?

Een dieet is vaak een tijdelijke interventie, waarbij gedacht wordt dat het dagelijks innemen van minder calorieën dan dat je nodig hebt, automatische leidt tot gewichtsverlies. Helaas werkt het niet zo.

Dieet handig? Download het e-boek Gezond in 10 stappen.

In de volgende alinea’s lees je wat er met je lichaam gebeurt als je een tijdelijk dieet volgt en waarom het bijna nooit effectief is op de langere termijn. Ook krijg je een aantal tips, die je zelf kunt toepassen.

Waarom werkt een dieet niet?

Een dieet werkt bijna nooit omdat je lichaam reageert op de verandering van je voedingspatroon. Een dieet schrijft je meestal minder calorieën voor dan dat je dagelijks nodig hebt. De gedachte hierachter kan zijn dat je lichaam de ontbrekende calorieën, die je dus niet via je voeding binnen krijgt, onttrekt aan je lichaam. Daar zit een waarheid in, maar een structurele oplossing is het nauwelijks. Dat lees je in de vier bullets hieronder.

Vier redenen waarom een dieet niet werkt

Een dieet kan ook inhouden dat je een bepaalde voedingsbron, zoals bijvoorbeeld koolhydraten niet meer mag eten. Deze vervang je dan voor bijvoorbeeld extra eiwitten. Je hebt echter alle voedingsbronnen nodig.

1. Je lichaam gaat in de crisis stand

Doordat je minder calorieën tot je neemt, dan dat je dagelijks nodig hebt, schakelt je lichaam automatisch over in een soort crisis stand. Je lichaam kent het verschil namelijk niet tussen een dieet en een hongersnood. Een hongersnood kwam in de afgelopen 150.000 jaar regelmatig voor.

Echter tegenwoordig is er sprake van overvloed, maar dat weet je lichaam niet. Je lichaam werkt nog bijna exact hetzelfde als dat het 150.000 jaar geleden deed. Als reactie op de calorierestrictie gaat je lichaam zuiniger om met de energie die het wel binnen krijgt.

Je lichaam gaat dus wennen aan minder voedsel. Om te blijven afvallen, zou je dus steeds minder calorieën tot je dienen te nemen. Dit is een ongezond situatie.

2. De snelheid van het metabolisme daalt

Doordat je lichaam in de crisisstand gaat, daalt je metabolisme. Je metabolisme is de snelheid waarmee je lichaam in staat is om je voeding om te zetten in energie. Dit proces kost ook energie, dus hoe hoger je metabolisme is, hoe meer calorieën je verbrandt.

Metabolisme versnellen om af te vallen. Meer weten? Lees dit e-boek eens.

De energie uit je voeding wordt gebruikt voor al je lichamelijke processen, zoals het kloppen van je hart, het verteren van je eten, het groeien van je nagels en het herstellen van weefsel.

Ongeveer 70% van al je eten wordt hiervoor aangewend. De overige 30% wordt aangewend om te voorzien in je dagelijkse beweging, zoals traplopen, wandelen en scheren. Wanneer je wilt afvallen, ben je juist gebaat bij een sneller werkend metabolisme. Dan verbrand je meer calorieën.

Hoe je de snelheid van het metabolisme verhoogt, lees je in het e-boek Je Metabolisme Boosten.

3. Je lichaam houdt zichzelf in stand

Helaas werkt je lichaam zo, dat het zichzelf in stand wil houden. Dus als je een paar kilo te zwaar bent, dan wil je lichaam die status handhaven. Door een dieet waarbij tijdelijk je minder calorieën tot je neemt, gaat je lichaam dus automatisch in de crisisstand, waardoor het metabolisme daalt en waardoor je minder calorieën verbrandt.

Hoe kan het dan dat je in de eerste weken van een dieet meestal vrij gemakkelijk een kilo of vijf afvalt? Dat komt doordat deze kilo’s vooral bestaan uit lichaamsvocht en dat wordt automatisch weer aangevuld.

Die verloren kilo’s bestaan slechts voor een klein deel uit lichaamsvet. Lichaamsvet isoleert namelijk je lichaam en daardoor hoeft je lichaam minder energie te gebruiken om je warm te houden. Je vetmassa blijft dus in stand.

Om toch aan de caloriebehoefte te voldoen, gaat je lichaam over op het verbranden van spiermassa. Je lichaam verbrandt nu eenmaal liever spierweefsel, om de primaire processen draaiende te houden dan lichaamsvet. Dat is een kwalijke zaak, want spieren verbranden veel meer calorieën dan vet

4. Spiermassa verbrandt veel calorieën

Spieren verbranden 10x keer zoveel calorieën, per dag, als lichaamsvet. Een kilo spier verbruikt dagelijks wel tot 100 calorieën en een kilo vet slechts 10 calorieën. Het loont dus om spierweefsel te op te bouwen.

Geen dieet maar spieren om af te vallen. Meer hierover in dit e-boek.

Een bijkomend voordeel van spiermassa is dat je metabolisme stijgt. Hoe sneller de verwerking van je voeding tot energie, hoe meer calorieën dit proces kost. Dit is gunstig om je lichaamsgewicht te handhaven of zelfs te verminderen. Door een dieet met een tijdelijke calorierestrictie frustreer je dat proces.

Conclusie

Een dieet werkt op lange termijn bijna nooit omdat een tijdelijke verandering, slechts tijdelijk effect heeft. Wanneer je dieetperiode voorbij is, en je weer normaal gaat eten, dan beoordeelt je lichaam de extra calorieën als overschotten en slaat ze bijna direct op als lichaamsvet.

Daarnaast, wanneer je tijdelijk bepaalde voedingsstoffen, zoals koolhydraten, uit je voedingspatroon schrapt, went je lichaam daar ook aan. Wanneer je ze, na het dieet weer gaat eten, raakt je lichaam als het ware in de war. Deze verwarring zie jij terug op de weegschaal.

Wat werkt wel? Tips

Als een dieet niet goed werkt (op de lange termijn) om af te vallen, wat helpt dan wel? De onderstaande tips helpen je om een gezond gewicht te krijgen.

1. Snoep verstandig

Snoepen willen we allemaal en je hebt vaak wel gewoon trek in iets lekkers. Kies ervoor om die behoefte te bevredigen, maar dan niet met calorierijke repen, koeken of chips, maar kies voor fruit, gedroogd fruit, noten, cherrytomaatjes of vette vis.

2. Drink veel water

Wanneer je een behoefte aan zoetigheid hebt, dan zou dit kunnen komen doordat je lichaam aangeeft dat het water nodig heeft. Drink genoeg water, om dit gevoel te voorkomen.

3. Vermijd suiker en suikerrijke producten

De suikerpot kun je meestal wel laten staan, dat is een kwestie van discipline. Maar wist je dat suiker (of een vorm van suiker) is toegevoegd aan bijna alle bewerkte voedingsmiddelen? Zonder het te weten eet je veel suiker. De gemiddelde Nederlander consumeert jaarlijks zo’n 32 tot wel 44 kilo suiker¹.

4. Vermijd bloedsuiker pieken

Heftige pieken in je bloedsuikerspiegel worden vaak gevolgd door een gevoel van honger, waardoor je weer wilt eten. Hierdoor krijg je ongewild of onbewust teveel calorieën binnen.

Door het eten van vezelrijke voeding en complexe koolhydraten zorg je ervoor dat je bloedsuikerspiegel geleidelijk stijgt, waardoor honger of het gevoel van trek verminderd wordt. Je blijft langer verzadigd.

5. Mijd producten met E-nummers

E-nummers komen veelal voor in bewerkte voedingsmiddelen en dienen om het product op smaak te maken, het houdbaar te houden, of om het bijvoorbeeld lekker te laten ruiken.

E-nummers niet handig. Meer over gezond gewicht en gezond leven lees je in dit e-boek.

Een van die E-nummers is Glutamaat, ofwel E-621. Dit stofje is een smaakversterker en wordt in verband gebracht met overgewicht. Je wilt meer van het product eten². Hoewel de wetenschappelijke relatie nog niet voldoende is bewezen tussen het eten van glutamaat en overgewicht, bestaan er wel aanwijzingen.

6. Levensstijl

Een gezonde levensstijl is te verkiezen boven een tijdelijk dieet. Door een gezonde levensstijl aan te leren, eet je gevarieerd, gezond en lekker. Ook zul je meer aan lichaamsbeweging kunnen doen.

Meer weten?

Wil je meer weten over gezond leven en een gezond gewicht? Download het e-boek Gezond in 10 Stappen. Dit e-boek helpt je om de theorie in de praktijk te brengen omdat dit vaak een struikelblok blijkt.

Het metabolisme is een super belangrijk proces dat je helpt om af te vallen en om een gezond gewicht hand te haven. Meer over het versnellen ervan en hoe je dat doet, ontdek je in het e-boek Je Metabolisme Boosten.

Bronnen:
¹ Bron: Kennis Centrum Suiker, persbericht, Nieuwe cijfers over de consumptie van suikers.
² Bron: Wikipedia, Mononatriumglutamaat