Waarom lukt afvallen bijna nooit en wat lukt wel?

Ongeveer 80% van de mensen, die wel eens een poging doen om wat gewicht te verliezen, slaagt er maar niet in om de kilo’s blijvend kwijt te reken. Waarom lukt afvallen bijna nooit? Ok, de meeste mensen vallen een paar kilo af, wanneer ze weer een afvalpoging doen, maar die kilo’s komen er snel weer bij. Soms zelfs nog met een bonus, dan weeg je meer, dan dat je woog, voordat je aan je dieet startte. Er zijn best veel redenen te noemen waarom afvallen op termijn niet succesvol verloopt. Maar omdat elk lichaam anders in elkaar zit, bestaat er geen alles omvattende methode waarmee iedereen zal afvallen. Je zult zelf uitvinden wat bij jou werkt en wat niet. Dit kun je alleen maar doen, wanneer je weet waar je op dient te letten. Afvallen lukt wel, maar je zult een aantal gewoontes veranderen, waardoor je andere resultaten krijgt. 

Lukt afvallen niet omdat je metabolisme daalt?

Je metabolisme is de snelheid waarmee je lichaam voedingsstoffen om kunnen zetten in energie. Hoe sneller dit proces verloopt, hoe meer energie het kost om je eten te verteren. Werkt je metabolisme langzaam, dan kost het weinig calorieën. Je kunt een parallel trekken met een auto. Wanneer je hard rijdt, verbruik je meer brandstof en wanneer je langzaam rijdt, dan verbruik je minder.

Goede gezondheid

Calorieën verbranden is echter de sleutel om duurzaam af te vallen. Wanneer je metabolisme daalt, lukt afvallen maar moeilijk.

Hoe daalt je metabolisme? Door een tijdje minder te eten, zoals bij de meeste diëten het geval is. Je zou kunnen stellen dat een dieet de beste manier is om aan te komen. Tijdens een dieet, waarbij je tijdelijk minder calorieën tot je neemt, schakelt je metabolisme automatisch over op een soort spaarstand.

Je lichaam gaat dan veel efficiënter om met de calorieën die het nog wel binnen krijgt. Dit heeft als gevolg dat je lichaam gaat wennen aan minder eten. Wanneer je dieet weer voorbij is en wanneer je wat kilo’s kwijt bent, ga je weer normaal eten. Je lichaam krijgt dus opeens meer calorieën binnen, waaraan het dus niet meer gewend is. Veel van deze calorieën slaat je lichaam op in je vetreserves. Op die manier lukt afvallen, op de lange termijn niet. Hoe lukt afvallen dan wel? Zorg ervoor dat je metabolisme stijgt. Hoe doe je dat? Door meer aan lichaamsbeweging te doen en 3 volledige maaltijden per dag te eten, bestaande uit onbewerkte voedingsmiddelen.

Je lichaam houdt zichzelf in stand

Door een tijdelijke calorierestrictie, zoals bij de meeste diëten het geval is, daalt dus je metabolisme en lukt afvallen niet. Je lichaam is ontworpen om zichzelf in stand te houden. Hierdoor heeft de mens zich in leven kunnen houden, gedurende onze gehele evolutie. Tot niet heel lang geleden, kwamen periodes van honger geregeld voor. In zo’n periode teerde men in en werden onder andere de vetreserves aangesproken, om de metabolische motor te laten draaien.

Je lichaam is er echter niet dol op om lichaamsvet te verbranden. Lichaamsvet houdt je lichaam warm en is derhalve een effectief middel te overleven. Door een laagje vet hoeft je lichaam minder calorieën te verbranden om je warm te houden. Liever spreekt je lichaam, in een periode van hoger, de eiwitten van je spiermassa aan. Hierdoor vermindert je spiermassa en daalt je metabolisme nog meer. Doordat je lichaam zichzelf in stand wil houden, lukt afvallen maar moeilijk.

De verleiding van eten

In de afgelopen 40 jaar zijn er vele tienduizenden voedingsmiddelen op de markt geïntroduceerd. Eten is overal om je heen. Kijk maar eens in je huis, in de kantine van je sportclub of je werk, in de stationsrestauratie, bij de pomp, in de winkelstraat, langs de snelweg, in een vliegtuig, in de trein en noem maar op. Verreweg het grootste deel van al dat eten, dat je dagelijks om je heen ziet, bestaat uit bewerkte voedingsmiddelen. Dit type voeding kent meestal een hoge calorische waarde, door de vele toegevoegde suikers en ongezonde vetten. Deze producten leveren de voedingsmiddelenmultinationals veel geld op.

Het is, voor die bedrijven, dus heel belangrijk dat jij dagelijks een reep, koek, frisdrankje, broodje of snack consumeert. Dan rinkelt ergens op de wereld de kassa. Derhalve worden deze producten heftig vermarkt. Ik heb niets tegen marketing, maar dergelijke producten zijn speciaal ontwikkeld om je te verleiden. De smaak, de geur, het mondgevoel, de kleur van het product en de vorm en kleur van de verpakking zijn zó ontwikkeld om je er zoveel mogelijk van te laten kopen.

De beste plek om deze marketingshow te zien is de supermarkt. Kijk eens op een andere manier naar de schappen. Let eens op de schreeuwerige logo’s, kleurrijke verpakkingen en voordeel aanbiedingen. De enige reden dat er aanbiedingen zijn, is om jou meer te laten kopen. Hierdoor lukt afvallen maar moeilijk.

Het aanbod van diëten, afslankkuren en pillen

Door tijdelijke interventies schakelt je lichaam automatisch in een crisisstand, waardoor je metabolisme daalt, je spiermassa gaat verbranden en je dus minder calorieën nodig hebt. Tegelijkertijd wordt je dagelijks vele keren verleid om eten te kopen. Daar tegenover staat het enorme aanbod van diëten, afslankkuren en pillenverkopen. We hebben blijkbaar een enorme obsessie voor gewichtscontrole en voeding.

Een goede plek om die obsessie te aanschouwen is de boeken top 10. In de top 10 van best verkochte boeken vind je kookboeken, met heerlijke recepten en tegelijkertijd vind je er dieetboeken. Veel diëten, ik vat hier voor het gemak ook maar de afslankkuren, pillen, shake diëten etc. onder, leveren je eigenlijk niet veel anders dan de hoop om slank te zijn. Dergelijke diëten spelen in op je verlangen om er slank en fit uit te zien en je gezond te voelen. Er prijken mooie en zeer slanke modellen op de verpakking. Deze modellen zien er blij en gezond uit. “Dat wil ik ook”, denk je al snel. Maar goed, die modellen zijn gewoon ingehuurd en danken hun figuur aan intensieve training en een zeer uitgebalanceerd voedingspatroon.

Deze modellen kunnen dagelijks, uren met hun lichaam bezig zijn. Kun jij dat ook? Het is als het ware hun baan om mooi en slank te zijn. Geldt dat ook voor jou? Ik gok erop van niet. Je hebt een drukke baan, een leuk gezin, een hobby en een aantal vrienden waar je tijd mee wilt besteden en dan is de week voorbij. Het is niet constructief om jezelf te vergelijken met een perfect ogend model. Zij zijn speciaal geselecteerd ter promotie van het afslankmiddel. Dat kan een verwrongen zelfbeeld opleveren. Zo’n dieetproduct speelt eigenlijk alleen maar in op je emotie hoop. Je hoopt dat je ook zo slank wordt, je hoopt dat je dan gelukkiger bent en je hoopt wel meer.

Hoe lukt afvallen dan wel? Afvallen lukt alleen wanneer je meer aan lichaamsbeweging doet en gezonde voeding eet. Bij lichaamsbeweging hoef je niet direct te denken aan urenlange trainingssessies. Je kunt dagelijks volstaan met een uur matig intensieve lichaamsbeweging, zoals jaar je werk fietsen, wandelen, tuinieren en huishoudelijke klusjes. Krachttraining is bijzonder effectief om slanker te worden. Bij gezonde voeding kun je denken aan het mijden van bewerkte voedingsmiddelen en deze vervangen voor onbewerkte voedingsmiddelen.

In het e-boek Gezonde Voeding kun je hier veel meer over lezen. Deze publicatie is ook als paperback verkrijgbaar. Tot slot een tip: Door het mijden van suiker lukt afvallen al behoorlijk. Onbewust eet je jaarlijks kilo’s suiker. Suiker vind je in tal van producten zoals frisdrank, vruchtensappen uit pak en tal van bewerkte voedingsmiddelen.

Wanneer je dit soort producten laat staan lukt afvallen al heel behoorlijk. Stel je eet dagelijks een candy bar, hierin zitten ongeveer 250 calorieën, bestaande uit suikers, ongezonde vetten en amper voedingswaarde. Wekelijks eet je dan voor (7 x 250) = 1.750 calorieën. In kilo’s uitgedrukt is dat ongeveer 233 gram, wat je wekelijks aankomt, door het eten van die reep. Bedenk eens wat het doet wanneer je die reep niet eet. Hoeveel kilo scheelt dat op jaarbasis? In het e-boek Afvallen Veranderen lees je hier veel meer over.

Matthijn Tromp Voeding en lifestyle coach

Voel jij je niet fit? Zit je kleding niet lekker? Voel jij je onzeker over je lichaam? Heb je weinig energie om leuke dingen te doen? Zonde! Dat kan echt anders. Ik kan en wil je graag helpen omdat ik oprecht geloof in de kracht van de juiste voeding en de juiste leefstijl. Ik ben gediplomeerd voedingscoach en ervaringsdeskundige. Alles wat ik weet deel ik met je (en de 100.000 andere maandelijkse bezoekers van deze website) in de artikelen die ik regelmatig post, via de e-boeken die ik in eigen beheer uitgeef en door persoonlijk voedingsadvies te geven via mijn online voedingsadviespraktijk NLbewustvoedingsadvies. Ik leef het zelf en het werkt echt!