Crashdiëten leiden niet tot duurzame gewichtsreductie.

Crashdiëten zijn diëten waarbij je, gedurende een bepaalde periode, het aantal calorieën, dat je dagelijks inneemt, significant reduceert. Er is dan dus sprake van onbalans tussen je calorie-inname en je verbruik. Een van de merkbare gevolgen van een crashdieet is dat je gewicht verliest. De caloriereductie kan, in sommige diëten, oplopen tot 60% van je normale calorie-inname. Dit heeft gevaarlijke bijwerkingen, die je in eerste instantie niet erg merkt. Ook leiden crashdiëten niet tot duurzame gewichtsreductie. 

Crashdiëten? Calorieën zijn nodig

Gemiddeld gezien heeft een volwassen man dagelijks 2.500 calorieën nodig. Deze calorieën ofwel energiebronnen, haal je uit vetten, eiwitten en koolhydraten. De energie die voorkomt uit de calorieverbranding gebruikt je om je primaire lichaamsprocessen in stand te houden en je gebruikt het voor je dagelijkse beweging. Je primaire lichaamsprocessen zijn onder andere het kloppen van je hart, je metabolisme (spijsvertering), de werking van je organen en je haargroei. Bij dagelijkse beweging kun je denken aan fietsen, wandelen, de trap oplopen en huishoudelijke klusjes.

Welke schade brengen crashdiëten?

85% Van je calorie-inname, bij een normaal voedingspatroon, besteedt je lichaam aan je primaire processen. Dit zijn dus (2.500 x 0,85) = 2.125 calorieën. Dit laat 15% over om te voorzien in je beweging, ofwel 375 calorieën. Uitgaande een reductie van 60% van de 2.500 calorieën, moet je het dus met 1.500 calorieën minder doen. Ofwel, gedurende dit crashdieet neem je dagelijks 1.000 calorieën tot je. Wat gebeurd er nu in je lichaam?

Crisis stand

Je lichaam merkt de caloriereductie op en schakelt automatisch over in een crisisstand. Deze crisisstand is een biologisch proces en stamt nog uit prehistorische tijden. De werking van je lichaam is sinds die tijd slechts met 0,5% veranderd. In de crisisstand gaat je lichaam automatisch efficiënter energie verbranden. Dit betekend dat je metabolisme daalt en energie gaat halen uit de eiwitten van je spiermassa. Hierdoor neemt je spiermassa af en dat is een geen goede zaak en kan zelfs leiden tot gewichtstoename.

Wat is het gevolg van de crisisstand?

Je primaire lichaamsprocessen verbranden dagelijks, bij normale consumptie, 2.125 calorieën. Dat leidt dus tot een tekort van 1.125 calorieën per dag, je neemt er immers maar 1.000 in. Deze calorieën vindt je lichaam dus in de eiwitten van je spiermassa. Je eet je lichaam als het ware op, van binnenuit. Maar verbrand je dan geen vet? Ja, ook wel, maar je lichaam zit nu eenmaal zo in elkaar dat je vetmassa juist bescherming biedt tegen onder andere de kou. Hierdoor blijft je lichaam op temperatuur, zodat je lichaam niet al teveel energie hoeft te gebruiken om zichzelf te verwarmen. Zodoende verbrandt je lichaam de eiwitten.

Daling metabolisme

Een ander gevolg van een crashdieet is vaak dat je metabolisme daalt. Metabolisme is het lichamelijke proces dat voedsel omzet in energie. Dit proces kost energie. Doordat je lichaam je eten omzet in energie, verbrand je dus al calorieën. Wanneer je gewichtsreductie nastreeft, heb je dus juist meer aan een verhoging van je metabolisme. Een ander negatief gevolg van een crashdieet is dat je spiermassa afneemt. Dat is kwalijk omdat spieren veel meer calorieën verbranden dan vet. Het in stand houden van 1 kilo spier, kost je lichaam ongeveer 90 kilocalorieën per dag. Het in stand houden van 1 kilo vet, verbrandt je lichaam slechts 9 kilocalorieën per dag.

Daling vochtbalans

Het loont dus om spiermassa te hebben. Spiermassa verhoogt, op zijn beurt ook je metabolisme. Dankzij een crashdieet kan ook de vochtbalans in je lichaam verstoord zijn geraakt. Er zit dan simpelweg minder vocht in je lichaam.

Ook dit is een ongezond effect. Je bestaat namelijk voor ongeveer 65% uit water. Dit is gezond. Wanneer dit percentage afneemt is dit onnatuurlijk en ongezond. Minder vocht en minder spiermassa, leiden tot een lager gewicht. Indien je vetmassa niet of nauwelijks is toegenomen, ben je dus wel afgevallen. Maar tegen welke prijs?

Jojo-effect

Een ander negatief gevolg van crashdiëten is dat het regelmatig leidt tot het jojo-effect. Dit komt doordat je je lichaam een bepaalde periode hebt uitgehongerd. Wanneer je dieet ten einde is, en je dus weer tot een normale calorie-inname komt, beoordeelt je lichaam dit als een overschot. Het overschot slaat je lichaam op als vet, met als gevolg dat je vetmassa toeneemt en je dus weer zwaarder wordt.

Duurzaam afvallen

Wanneer duurzame gewichtsreductie je doel is, doe je er dus verstandig aan om je metabolisme op te voeren. Dit doe je vrij eenvoudig, door meer en regelmatig te bewegen, gezonde voedingsmiddelen uit te zoeken en zeker geen maaltijden overslaan. Vaak zijn mensen dik geworden van enkelvoudige koolhydraten en transvetten.

Enkelvoudige koolhydraten vind je onder andere in frisdrank, wit brood, pasta, aardappelen, witte rijst, candy bars, snoep en taart. Transvetten vind je in veel gefrituurd voedsel en industrieel bereide maaltijden zoals snacks, diepvriespizza’s en kant-en-klaarmaaltijden. Wanneer je enkelvoudige koolhydraten en transvetten vervangt door complexe koolhydraten en onverzadigde vetten, dan zet je al een grote stap in de goede richting.

Veranderen van leefstijl

Onverzadigde vetten, zoals omega 3 vind je onder andere in noten, zaden, vis en olijfolie. Complexe koolhydraten vind je onder andere in quinoa, amaranth, volkoren en zuurdesem brood, volkoren pasta, zilvervliesrijst, kikkererwten, bonen, linzen en kapucijners.

Duurzame gewichtsreductie bereik je dus door het veranderen van je voedingspatroon en je beweegpatroon. Het bereiken van je doel kost tijd en moeite. Er bestaat geen dieet, pil of wat dan ook die je in korte periode 20 kilo, blijvend, kan laten afvallen.

Lees meer over verantwoord afvallen in het e-boek Afvallen Veranderen.