Wat doet de voedselzandloper?

Onlangs zat Chris Verburgh, auteur van De Voedselzandloper, weer bij enkele talkshows zoals Pauw en Witteman en DWDD en dat zijn vaak opmerkelijke interviews. In zijn boek beschrijft hij zijn visie op voeding en hij baseert zich op meer dan 200 wetenschappelijke studies. Een van zijn stellingen is dat koolhydraten, ofwel suikers, zeer ongezond zijn en voor een belangrijk deel debet zijn aan de huidige overgewichtepidemie. Deze stelling is nogal een klap in het gezicht van de voedingsmiddelenindustrie en de gangbare ideeën over voeding. Chris Verbrugh stelt ook dat wij in het westen teveel koolhydraten eten, mede omdat dit aanbevolen wordt door de schijf van vijf en de voedingsdriehoek. Onterecht, vindt hij en heeft dus zijn eigen model ontworpen; de voedselzandloper.

De voedselzandloper

Met de voedselzandloper wil Verburgh laten zien welke voedingsmiddelen je beter niet en welke je juist wel kunt eten voor een gezond leven. In het bovenste gedeelte van het model vind je de ongezonde producten terug. Hierbij kun je denken aan pizza’s, vlees, pasta, croissantjes, suiker, frisdrank, zuivelproducten, hamburgers, brood, koek, snoep en zout.

Deze producten bevatten veel enkelvoudige koolhydraten, verzadigde en transvetten, suiker en zout. In het onderste gedeelte van de de voedselzandloper vind je de gezonde voedingsmiddelen zoals versgeperste fruitsap, groene thee, vette vis, peulvruchten, groente, fruit, paddenstoelen, zwarte chocolade, olijfolie en zijn stokpaardje havermout. Deze producten bevatten veel vitaminen, mineralen, vezels, eiwitten, complexe koolhydraten en onverzadigde vetten.

Wat mankeert er aan de andere modellen?

Volgens Verburgh, maar ook andere wetenschappers zoals Walter Willett een hele belangrijke man op de Harvard Medical School en wereldwijd erkent autoriteit op het gebied van de voedingsleer, bevatten de andere modellen fundamentele tekortkomingen. De huidige modellen zijn de schijf van vijf, zoals we die in Nederland kennen en de voedingspiramide, zoals die in België en de VS gehanteerd. Hun kritiek is dat deze modellen per definitie niet onafhankelijk zijn en destijds ontworpen zijn door vertegenwoordigers van de voedingsmiddelenindustrie, in samenwerking met politici. Welke vertegenwoordigers van de voedingsmiddelenindustrie zijn dat dan geweest? Dit zijn vertegenwoordigers geweest uit de landbouw, melk- en vleesindustrie. Kijk de modellen er maar op na, of Google zelf naar wat achtergronden en kritieken op deze modellen.

Wat kan de impact zijn van de schijf van vijf en de voedselpiramide?

Hoewel in Nederland naar schatting slechts 5% van de bevolking volgens de aanbevelingen van de schijf van vijf leeft, kan de impact op de rest van het land niet te onderschatten zijn. Supermarkten en ander plekken waar je eten kunt kopen, puilen uit van de producten waarin de ongezonde enkelvoudige koolhydraten, suiker, zout, verzadigde en transvetten zijn verwerkt. Je hoeft alleen maar om je heen te kijken om de effecten waar te nemen. Meer dan de helft van de Nederlandse bevolking, maar ook die van Europa, de VS en Australië heeft te kampen met overgewicht. En dat komt niet door het eten van groenten, fruit en paddenstoelen.

Is er sprake van een complottheorie?

Er is altijd wel sprake van een complottheorie, maar dat wil niet zeggen dat er een echte samenzwering bestaat tussen de verschillende voedingsproducenten en de politiek om de burgers te onderdrukken. Wel is er sprake van een belangrijke lobby, van bijvoorbeeld de zuivel-, suiker-, ontbijtgranen en de frisdrankindustrie. Iedereen weet wel dat een te hoge consumptie van dat soort producten niet goed is voor je gezondheid. Echter, de multinationals die de dienst uitmaken in deze industrieën en wiens producten je op de schappen van jou supermarkt terug vindt, hebben enorme commerciële belangen. Zo was het in hun belang dat bepaalde producten opgenomen werden in de modellen, zodat ze een bestanddeel werden van het dagelijkse leven van miljoenen mensen.

Maagaandeel

Een plekje in de schijf van vijf, werd zodoende een plekje in de schappen van de supermarkt. Consumenten raakten in de afgelopen decennia gewend aan die producten en verwachten deze ook in hotels, cafetaria’s, stationsrestauraties en op tal van andere plekken waar eten wordt aangeboden. Zo’n simpele schijf, of piramide, structureerde als het ware het voedingspatroon van hele bevolkingen. Het plaatsen van het product in het model was dus commercieel heel belangrijk. Daarnaast strijden de voeding producerende multinationals ook voor een aandeel in jouw maag. Ze beconcurreren elkaar natuurlijk, maar ook beconcurreren ze met heel veel succes, de gezonde voedingsmiddelen zoals groente, fruit en volle granen. Zij stellen daar gesuikerde producten als cereals, yoghurtdrankjes en ontbijtrepen tegenover.

Top 10

De voeding producerende multinationals zijn erg geraffineerd geraakt om jou te verleiden, hun producten te kopen. Daarover vind je in andere blogs en op de website wel een en ander terug. Het feit is eigenlijk dat je als normale consument niet weet wat je koopt en eigenlijk ook niet weet wat het doet met je gezondheid. Hiervoor heeft Chris Verburgh de voedselzandloper ontwikkelt. Dit model zet de ongezonde voedingsmiddelen tegenover de gezonde. Hierdoor zie je in een oogopslag, van welk type voeding je beter kunt minderen, ten gunste van de gezonde voeding. Het boek De voedselzandloper staal al meer dan een jaar in de top 10 van best verkochte boeken in Nederland. Dit is best knap, gezien de vele kritiek die hij heeft gekregen.

Andere keuzes

Dit kritiek kwam uit een bekende hoek, de hoek van de voedingsmiddelenindustrie. Opvallend was echter het aantal academici en voedingsspecialisten die Chris met de grond gelijk maakten. Wellicht voel je al aan, aan welke partijen deze mensen zijn gelieerd. Het gaat nu wat te ver om de relatie aan te tonen, tussen wetenschappelijk onderzoek op het gebied van voeding en de financiering ervan door multinationals die belangen hebben in die wetenschappelijke onderzoeken. Daar is deze blog te kort voor, maar er bestaan publicaties die deze relaties beschrijven en aantonen.

Maar goed, blijkbaar zijn er veel mensen in Nederland te vinden, die niet meer in de pas van de huidige paradigma’s willen lopen. Zij voelen aan dat er betere, gezondere en andere manieren zijn om aan je gezondheid te werken. Zij maken derhalve andere keuzes en wellicht is het juist datgene wat de voedselzandloper doet. Andere keuzes maak ik ook, in mijn dagelijks leven heb ik verschillende ongezonde voedingsmiddelen uit mijn voedingspatroon geschrapt, ten gunste van gezonde complexe koolhydraten, gezonde vetten en voldoende eiwitten. Ook heb ik in mijn e-boek Gezonde Voeding een praktische lijst opgenomen met gezonde voedingsstoffen zodat je vrij snel en gemakkelijk zelf aan de slag kunt.