Waarom leidt lijnen tot overgewicht?

Veel vrouwen en in toenemende mate ook mannen, doen met enige regelmaat aan de lijn. De wens om een paar kilo’s af te vallen is meestal na de winter het grootst, wanneer het strandseizoen zich weer aan begint te dienen. Om weer een beetje fatsoenlijk in je badkleding over het strand te kunnen lopen, is het dus belangrijk een aantal kilo’s kwijt te raken. Lijnen werkt echter averechts. Hier zijn wat studies naar gedaan en de conclusies hieruit zijn best wel schokkend. 

Onderzoek naar lijnen

Een tijdje geleden zijn ongeveer 1.300 Nederlanders, voor een onderzoek, gevraagd of ze wel eens aan de lijn deden. De groep bestond uit zowel mannen als vrouwen en 67% van de deelnemers gaf aan te lijnen. Deze Nederlanders bevonden zich in alle lagen van de bevolking. Lijnen leeft dus sterk, binnen onze landsgrenzen. Daar buiten trouwens ook.

De populariteit van lijnen kun je ook wel afmeten aan het aantal dieetboeken, die steevast in de top 10 van meest verkochte boeken opduiken. Een saillant detail hierin is de enorme populariteit van kookboeken, die eveneens veelvuldig in dezelfde top 10 staan. Het lijkt alsof we in de ban zijn van eten. Wereldwijd is er veel onderzoek naar lijnen gedaan. Veel van deze onderzoeken laten zien dat de meeste mensen hun afvalpoging binnen een paar weken staken. Ook verliezen mensen daadwerkelijk een paar kilo’s, maar helaas komen die er snel weer bij. Hier is ook veel onderzoek naar gedaan, maar het bekende jojo-effect toont dit eigenlijk ook wel aan.

Wat is lijnen?

Lijnen houdt in dat je opzettelijk minder calorieën tot je neemt, met als afvallen als doel. Dat doel, het afvallen, kan op vele manieren worden bereikt. Men kan minder eten, calorieën tellen, bepaalde voedingsmiddelen en voedingsstoffen uitsluiten, een sapkuur of wat dan ook. De meeste mensen geven er de voorkeur aan een crashdieet te volgen. Hierover heb ik al een aantal blogs gewijd. Ik ben er totaal geen voorstander van. Al die diëten en pogingen tot afvallen hebben 2 dingen met elkaar gemeen; voor een korte periode verander je je voedingspatroon zeer drastisch, waardoor je gewicht verliest, maar uiteindelijk komen die kilo’s er gewoon weer bij. Op de lange termijn werken ze bijna nooit.

Een studie van de Amerikaanse psychologe, Traci Mann, naar de lange termijneffecten van lijnen op gewichtsverlies, lieten een onthutsend beeld zien. Haar onderzoek liet zien dat het effect van lijnen in een paar maanden zichtbaar wat. Er werd een gewichtsreductie van 5 tot 10% gerealiseerd. Omgerekend, wanneer je 90 kilo weegt, dan val je dus tussen de 4,5 en de 9 kilo af. Best een lekker resultaat. Maar wat haar onderzoek ook liet zien is dat 80% van de deelnemers, hun verloren gewicht in de looptijd van 2 jaar niet konden vasthouden. Alle kilo’s zaten er weer aan. Vervelender nog bleken de meeste deelnemers zelfs zwaarder te zijn geworden.

Waarom werkt het niet?

Lijnen werkt niet omdat je uit je comfort zone wordt gehaald en je metabolisme gaat zich efficiënter gedragen. Tijdens een tijdelijke interventie volg je een rigoureus aangepast voedingsschema. Het is al moeilijk om dit vol te houden, want je wordt opgedragen bepaalde voedingsmiddelen te eten, op gezette tijden en in bepaalde hoeveelheden. De meeste mensen houden dit een paar dagen vol, sommigen een paar weken en enkelen ronden het dieet succesvol af. Maar na deze tijdelijke interventie gaan de meeste mensen weer volgens hun normale voedingspatroon eten en vliegen de kilo’s er weer aan. Je metabolisme daalt ook, tijdens zo’n tijdelijke interventie. Je lichaam gaat simpelweg wennen aan minder calorieën. Je lichaam zorgt ervoor dat het met minder calorieën toe kan. Dus voor dezelfde lichaamsprocessen, zoals het verteren van je eten, het kloppen van je hart en de werking van je organen, gebruikt het nu minder calorieën. Je kunt wel raden wat er gebeurt wanneer het dieet voorbij is en je weer aan je normale calorie-inname zit.

Daarnaast werkt je omgeving ook niet mee. Overal waar je komt is eten, je wordt dagelijks vele keren verleid om iets te eten. Veel mensen lijnen op basis van wilskracht. Ze zeggen tegen zichzelf dat ze “Sterk dienen te zijn”, of “Gewoon nee zeggen”. Wilskracht is net een spier. Wilskracht kan uitgeput raken. Dit kan op elk moment gebeuren, maar meestal is het wanneer je trek krijgt, net voor een maaltijd, of na een lange dag werken. De repen, dropjes, ijsjes, suikerrijke toetjes, candy bars en andere verleidelijke producten kun je dan veel minder goed weerstaan. Hoe vaak het jij jezelf wel niet betrapt op een impulsaankoop?

Wat werkt wel?

Lijnen is dus geen goede manier voor duurzame gewichtsreductie. Afvallen is niet een kwestie van een tijdelijke bezigheid. Afvallen vergt tijd en moeite. Het vergt duurzame veranderingen op het gebied van je voedingsgewoonten en zult meer aan lichaamsbeweging gaan doen. Kijk eens kritisch naar je huidig voedingspatroon. Waar zitten de ongezonde en dik makende gewoontes? Schrijf deze op en verander, vandaag nog 1 van die gewoontes. Doe dat niet te snel, neem er de tijd voor. Wanneer je bijvoorbeeld dagelijks chips eet bij thuiskomst en vervolgens een hele maaltijd naar binnen werkt, dan zou je die gewoonte kunnen veranderen. Neem hiervoor 7 weken de tijd. In de eerste eet je 1x bij thuiskomst geen chips, maar een gezond alternatief zoals een wortel, een appel of een paar gedroogde vijgen. In de tweede week vervang je de chips 2x voor gezonde alternatieven. In de derde week vervang je de chips 3x en zo werk je de hele week af. Wat gezonde alternatieven zijn kun je lezen in het e-boek Gezonde Voeding. Deze kun je ook bij bol.com als paperback kopen.