Voedingsadvies dat je altijd kan gebruiken
Voedingsadvies is vaak tegenstrijdig en veranderlijk. Dat kan ook bijna niet anders, want er is nog heel veel niet bekend over voeding. Dagelijks ontdekken wetenschappers nieuwe dingen, dat invloed heeft op voedingsadvies. Tegelijkertijd kunnen bepaalde typen van onderzoek niet uitgevoerd worden omdat ze niet ethisch zijn. Je kunt moeilijk van een groep mensen verwachte dat ze een bepaalt stofje niet meer eten, in het kader van een langdurig onderzoek. Als die mensen dan ziek blijken te worden, dan kun je inderdaad stellen dat het bewuste stofje belangrijk is voor de gezondheid en het derhalve opgenomen kan worden in het voedingsadvies. Zo werkt het niet. In deze blog zet ik voor je uiteen welk voedingsadvies je altijd kan gebruiken.
Waarom voedingsadvies vaak tegenstrijdig is
‘We weten vooral veel niet over voeding’, stelt Jaap Seidell. Seidell is hoogleraar voeding en gezondheid en doet al 30 jaar onderzoek naar voeding overgewicht. Hij constateert dat voedingswetenschap erg ingewikkeld in elkaar zit. Er bestaan immer heel veel voedingsstoffen, die voorkomen in talloze voedingsmiddelen en iedereen hanteert zijn of haar eigen voedingspatroon.
Daarnaast reageren mensen verschillend op de verschillende voedingsstoffen. Toch geven officiële instanties en specialisten vrij specifieke richtlijnen en voedingsadvies. Maar wat kan je eigenlijk met dat voedingsadvies? Om dat te beantwoorden duiken we eerst even de geschiedenis in, daarna heb ik 6 adviezen voor je op een rijtje gezet, die je altijd kan gebruiken.
Even de geschiedenis in van voedingsadvies
In de jaren ’50 en ’60 van de vorige eeuw constateerden beleidsmakers in de VS dat de gemiddelde Amerikaan te dik was en dat hart- en vaatziekten erg vaak voorkwamen. Opvallend veel mensen stierven bijvoorbeeld als gevolg van een hartaanval.
Cholesterol als vijand nummer 1
Er werden onderzoeken gedaan en men kwam tot de conclusie dat cholesterol de veroorzaker was van alle ellende. Althans het voedingsadvies luidde dat cholesterol de oorzaak wat van hart- en vaatziekten, overgewicht en obesitas. Verschillende onderzoeken lieten namelijk verschillende resultaten zien.
Voeding met minder vet en cholesterol
Desalniettemin luidde het voedingsadvies vanaf de jaren ’80 van de vorige eeuw om minder vetten en minder cholesterol te eten. Voorts kwamen er in rap tempo producten op de markt die, in lijn met het voedingsadvies, minder vet en cholesterol bevatten.
Deze voedingsmiddelen bevatten over het algemeen vrij veel suiker en geraffineerde koolhydraten.
Meer overgewicht en hart- en vaatziekten
Het is opvallend om te zien dat juist vanaf die tijd een behoorlijke stijging in overgewicht, obesitas en hart- en vaatziekten te zien is. Het mantra van de jaren ’80 en ’90 was dus ‘Vet is slecht’. Maar helaas bleef het aantal mensen met overgewicht toch stijgen en nam het aantal hart- en diabetespatiënten ook toe. Was cholesterol dan toch niet de boosdoener?
Terug naar nu
Inmiddels weten we dat vet niet slecht is. Het type vet is belangrijk. Er bestaat amper een relatie tussen het eten van vetten, een stijging van je cholesterol en het risico op hart- en vaatziekten. Die relatie bestaat wel bij suiker en meelproducten. Hoe opmerkelijk.
Sinds de jaren ’80 van de vorige eeuw eten we meer calorieën die bestaan uit suiker en geraffineerde koolhydraten. Je lichaam snapt die stoffen niet goed en daardoor geeft het geen signaal tot verzadiging. Gek genoeg gebeurt dit bij vetten (en vezels van de koolhydraat bronnen) wel.
Een voorzichtige conclusie
De kwaliteit van het eten is belangrijk, stelt Dariush Mozaffarian. Mozaffarian is als professor verbonden aan de Universiteit van Harvard. Hij stelt dat de focus van voedingsadvies teveel lag op details zoals kleinere porties en calorieën zoals bij de Weight Watchers gehanteerd werd.
Cholesterol is een lichaamseigen stof, die je middels voeding amper kan beïnvloeden, stelt Uffe Ravnskov. Dr. Uffe Ravnskov heeft ruim 20 jaar onafhankelijk onderzoek naar cholesterol gedaan.
Voedingsadvies dat je altijd kan gebruiken
Het onderstaande voedingsadvies kan je gebruiken indien je door de bomen het bos niet meer ziet (1).
1. Pas op voor de ‘lege’ calorieën
Lege calorieën zijn calorieën die voorkomen in energierijke producten, die niet of amper verzadigen en (bijna) geen voedingsstoffen bevatten zoals frisdrank.
De calorieën uit vetten, eiwitten en uit koolhydraten hebben trouwens ieder hun eigen uitwerking op je lichaam. Ze worden op ieder op een andere manier verteert en gebruikt. Daarom kan je niet stellen dat een maaltijd, bestaande uit bijvoorbeeld 800 calorieën je ook daadwerkelijk 800 calorieën aan energie oplevert.
Je lichaam besteedt bijvoorbeeld ongeveer 30% van de calorieën die vet levert, aan het metaboliseren (verwerken) ervan.
2. Eet vers en onbewerkt eten
Voedingsadvies nummer 2 lijkt een open deur, maar verreweg het merendeel van de producten die je in een supermarkt koopt zijn bewerkt. Dit zorgt er onder andere voor dat de producten langer houdbaar zijn. Best aardig dus, maar ze kunnen ook stoffen bevatten waar je lichaam minder goed tegen kan.
E-nummers, transvetten, toegevoegde suikers en zout zijn daar voorbeelden van. Bij verse groente, vlees, ei, kip, vis, fruit, rauw noten en zaden heb je dat probleem niet (of minder).
3. Vervang ongezond vet voor gezond vet
Jarenlang luidde het voedingsadvies dat vetten slecht waren. Voorts kwamen er tal van producten op de markt die ‘minder vet’ bevatten. Helaas bleek in veel gevallen het vet, door suiker te zijn vervangen. De functie van vet is namelijk dat het de smaak draagt en zonder vet zou het product minder goed verkopen.
Daarnaast heb je vet nodig om de, in vet oplosbare vitamines A, D, E en K te kunnen verwerken. Vloeibare vetten zoals olijfolie en arachideolie zijn over het algemeen gezonder dan harde vetten zoals margarine en roomboter. Zelf kies ik overigens voor roomboter, als ik brood eet, dat blijkt namelijk gezonder (hoewel dit niet overeenkomstig het huidige voedingsadvies is).
Eet wat vaker vis in plaats van vlees en onderzoek de mogelijkheden van kokosvet (ook niet conform huidige voedingsadvies) eens. Hoewel kokos uit verzadigd vetten bestaat, worden er een boel gezonde eigenschappen aan toegeschreven.
4. Suiker
Iedereen weet dat taart, snoep en koek suiker bevat en daarom eet je het bijvoorbeeld niet als ontbijt. Maar wist je dat cornflakes, cruesli, vetarme pindakaas, pastasaus, chips, salade dressings en ketchup ook veel suiker bevatten? Ongemerkt krijgen veel mensen dagelijks teveel suiker binnen.
Volgens het voedingsadvies van de WHO is dagelijks consumptie van maximaal 6 theelepels suiker gezond. De gemiddelde Nederlander consumeert er ongeveer 30 per dag.
5. Let nog meer op suiker
Suiker kent heel veel namen, maar je lichaam verwerkt het eigenlijk allemaal op dezelfde manier. Het zet suiker om in glucose en glucose is energie. Maltose, fructose, dextrose, ahornsiroop, maïsstroop en saccharide zijn voorbeelden van de namen waaronder suiker schuil gaat.
6. Denk zelf na
Het laatste voedingsadvies luidt om boodschappen te doen zoals koop zoals je overgrootmoeder zou doen. Geen pakjes, magnetronmaaltijden en kant-en-klaar maaltijden dus, maar verse producten. Je bent zelf verantwoordelijk voor wat je in je mond stopt, dus denk goed na voordat je wat koopt.
Het is erg gemakkelijk om, zittend voor de TV, gedachteloos een snack te eten. Maar wat levert het je op? Natuurlijk is het niet erg om af en toe eens te snoepen. Wij kregen – als kinderen vroeger – alleen in het weekend chips (één bakje natuurlijk, zo’n zak ging het hele weekend mee). Tegenwoordig zie ik kinderen op maandagochtend al chips eten. Ik ben benieuwd wie dergelijk voedingsadvies heeft gegeven.
En, wat kan jij ermee doen?
Voedingsadvies hoeft niet beperkend te zijn. Er bestaan immers tal van lekkere voedingsmiddelen, die ook gezond zijn. Neem een kiwi. Erg lekker, zoet en gezond. Of het (verse) kruid koriander. Een heerlijke smaakmaker, die je lichaam ook helpt om te zuiveren. Of wat dacht je van selderij? Je lichaam gebruikt meer calorieën om het te verteren, dan het aantal wat erin zit.
Kun je wel wat extra voedingsadvies gebruiken? Lees dan het e-boek over gezond eten. Je ontvangt er ook een gratis e-boek bij met lekkere recepten.
Ben je benieuwd naar hoe je sneller en meer calorieën kan verbranden? Lees dan het nieuwe e-boek Je Metabolisme Boosten. Je ontdekt een flink aantal manieren om je spijsvertering te versnellen, zodat je meer calorieën verbrandt.
Omdat veel mensen niet alleen gezonder willen eten, maar ook willen afvallen heb ik een leuke aanbieding gemaakt. Een voordeeltje dus.
Leuke post?
Wil je in de toekomst ook meer van ons horen? Schrijf je dan op de homepage in voor de gratis maandelijkse nieuwsbrief, want dan ontvang je allerlei gezonde tips en inzichten die je niet wilt missen.
Bronnen:
1. http://www.nrc.nl/next/2016/01/13/houdbare-voedingstips-1576958
2. http://www.epi.umn.edu/cvdepi/photograph/three-cvd-epidemiology-analysts-jeremiah-stamler-jeremy-cornfield-and-fred-ederer/
3. http://www.nrc.nl/nieuws/2015/03/05/who-we-eten-allemaal-te-veel-suiker
4. http://www.hsph.harvard.edu/dariush-mozaffarian/
5. http://www.hpdetijd.nl/2014-11-21/idfa-sugar-film-haalt-suikerindustrie-genadeloos-onderuit/