Immuunsysteem versterken voor vies te worden

Kinderen die opgroeien in een te schone omgeving kampen vaker met ziektes die gerelateerd zijn aan het immuunsysteem. Met andere woorden, kinderen die zijn opgegroeid in de schone omgeving van een huis, bacterie dodende zeepjes en weinig dieren hebben een zwakker immuunsysteem dan kinderen die opgroeien in een minder ontwikkelde omgeving. Doordat het immuunsysteem minder goed is ontwikkeld lopen deze kinderen een hogere kans op zogenaamde auto-immuunziekten zoals allergieën, astma en zelfs diabetes 1. Hygiëne lijkt hier een grote rol in te spelen. 

Immuunsysteem oversterken

Kindersterfte komt in de westerse wereld gelukkig veel minder voor dan in minder ontwikkelde gebieden. De toegenomen hygiëne speelt hierin een belangrijke rol. Maar het immuunsysteem van het westerse kind leert de verschillende micro-organismen niet kennen en daardoor bouwt het immuunsysteem geen weerstand op. Hierdoor zijn westerse kinderen vatbaarder voor aandoeningen zoals allergieën en astma.

Micro-organismen?

We leven massaal in steden, eten hygiënisch verpakt voedsel, wassen onze handen vaak en we komen veel minder in contact met (levende) dieren. Hierdoor komen wij automatisch veel minder in contact met allerlei micro-organismen.

Het leven in een stad is hygiënischer dan het leven op een boerderij. Op een boerderij kom je immers in contact met talloze micro-organismen van de dieren en de natuur. Je kunt je voorstellen dat het immuunsysteem van de boer en zijn gezin sterk ontwikkeld is.

Juist die toegenomen hygiëne in de steden maakt ons vatbaarder voor aandoeningen die te maken hebben met het immuunsysteem, zoals allergieën en astma.

Waarom ontwikkelt het immuunsysteem zich anders?

Het blijkt dus belangrijk dat een kind in contact komt met meerdere micro-organismen, zodat zijn of haar immuunsysteem zich sterker ontwikkeld. Epidemioloog en hoogleraar aan de Universiteit van Utrecht, Dick Heederik houdt zich al jaren bezig met de beschermingsmechanismen tegen allerlei ziekten en allergieën.

Heederik denkt dat er een soort samenspel bestaat tussen de organismen in je lichaam (microbioom) en je omgeving.

‘Op de boerderij ontwikkelt het microbioom zich mogelijk anders dan in een stadse omgeving. De inwendige darmflora moet de goede samenstelling hebben, anders kun je aandoeningen ontwikkelen als astma en allergie, maar mogelijk ook andere ziekten,’ zo stelt Heederik.

Microbioom?

Het microbioom is een massa goede bacteriën die in je darmen, de mond, de vagina, in de neus en op de handen leven. Je kunt het zien als een virtueel orgaan, omdat het uit vele miljarden goede bacteriën bestaat. Al die bacteriën bij elkaar – en hun onderlinge relaties – vormen een massa, een soort organisme.

Wat doet het? De bacteriën van je microbioom vervullen tal van functies die onmisbaar voor je zijn. Zo zijn ze betrokken bij je spijsvertering, zetten ze bepaalde vitaminen om en ze zorgen ervoor dat je niet ziek wordt.

Verstoringen en de afname van het microbioom zou de oorzaak kunnen zijn van het ontstaan van auto-immuunziekten zoals astma maar ook in overgewicht, autisme, kanker en hersenaandoeningen zoals dementie en Alzheimer.

Schoon heeft ook nadelen

In Noord Europa is onderzocht waarom ziektes gerelateerd aan het immuunsysteem, bij kinderen vaker voorkwamen. In Estland en Finland kwamen dergelijke ziektes namelijk veel vaker voor dan in Karelië, dat een deelrepubliek van Rusland is.

Onderzoekers volgenden 222 baby’s totdat ze 3 jaar oud waren. Het bleek dat, door analyse van (veel) poepmonsters, de baby’s in Karelië een duidelijk ander microbioom ontwikkelden dan de kinderen in Estland en in Finland.

Hoe kan dat? Door de economische voorspoed van Finland, leven veel mensen in steden. Door de economische progressie van Estland, de afgelopen 20 jaar is de omgeving van kinderen een stuk hygiënischer geworden.

Dit was af te lezen uit de poepmonsters. Het is wellicht een beetje een vies verhaal, maar de ontlasting van de Russische, Finse en de Estse baby’s verschilden enorm van elkaar. Bij de Finse baby’s kwam diabetes 1 vaker voor dan bij de Russische.

Volgens de Nederlandse onderzoekster Hermie Harmsen van het UMC in Groningen is de hygiëne rond de geboorte en de eerste weken tot maanden van een baby van grote invloed op de veranderingen in het immuunsysteem. Hierin staat zij niet alleen. Haar collega-onderzoeker Ramnik Xavier van Broad Institute of MIT and Harvard stelt:

“De Russische kinderen leefden op of rondom boerderijen en werden blootgesteld aan een breed spectrum microben. De Finnen leefden in een ultra-schone omgeving en brachten het grootste deel van hun kinderjaren door in betonnen torens, waardoor ze niet diezelfde blootstelling hadden.”

En, wat kan jij hiermee?

Het immuunsysteem verandert dus doordat we hygiënischer leven. Aan de ene kant zorgt die hygiëne ervoor dat we minder bacteriën binnen krijgen, waardoor we behoed zijn voor ziektes. Aan de andere kant ontwikkelt ons immuunsysteem zich minder goed, doordat we minder bacteriën binnen krijgen.

Gelukkig kan je er een hoop aan doen om het immuunsysteem van je kinderen krachtiger te maken. Wat dacht je van een bezoek aan een boeren camping. Zelf heb ik dat ook een aantal jaren gedaan, het is erg leuk voor de ouders en voor de kinderen.

Of wat te denken van rauwe melk? Rauwe melk komt direct uit de uiers van de koe en je kan het op steeds meer plaatsen (bij de boer) verkrijgen. Let wel op, want officiële instanties waarschuwen voor bacteriën die je ziek kunnen maken.

Let ook een beetje op met het gebruik van antibiotica. Hoewel antibiotica je helpt om van een infectie te genezen, doodt het natuurlijk ook allerlei andere bacteriën. Ik ben van mening dat er tegenwoordig te snel en te vaak naar dit middel wordt gegrepen.

Om je immuunsysteem te helpen, is het natuurlijk ook belangrijk dat je gezond eet. Zie jij ook het belang van gezonde voeding, maar weet je niet waar je het beste kan beginnen? Lees dan het e-boek over gezond eten. In korte tijd ontdek je heel veel.

Interessante post?

Wil jij in de toekomst ook meer van mij horen? Meld je dan voor de gratis nieuwsbrief. Je ontvangt één keer per maand een mailtje, met een boel nuttige tips en inzichten over gezond eten, gezond leven en je gezond voelen.

Bronnen:
1. http://www.cell.com/cell/pdf/S0092-8674(16)30398-1.pdf
2. http://www.foodlog.nl/artikel/boerderijkinderen-zijn-gezonder-dan-stadskinderen/
3. http://time.com/4310281/gut-bacteria-diabetes/
4. http://www.foodlog.nl/artikel/beetje-vies-versterkt-immuunsysteem/