Echt eten, wat is het en hoe herken je het?

In 2010 kwam het boekje Echt Eten uit van de Amerikaanse journalist, filosoof en auteur Michael Pollan. In Echt Eten geeft Pollan aan dat eten in het huidige tijdsgewricht een onnodig ingewikkelde bezigheid is geworden. Millennia lang heeft de mensheid gezond gegeten, door gewoon eten uit de natuur te halen. De afgelopen 40 jaar echter, hebben we de productie van eten langzaam maar zeker uitbesteed aan multinationals die van alles in ons eten stoppen. Echt eten is dus bijna niet meer te vinden. Het eten dat de voedingsindustrie je voorschotelt zit vol met onuitspreekbare additieven, die je alleen maar meer laten eten. Hoe kun je dan nog echt eten vinden in een supermarkt, waar tienduizenden bewerkte voedingsmiddelen uitgestald liggen en waar jaarlijks nog eens duizenden nieuwe voedingsproducten aan worden toegevoegd?

Wat is echt eten?

Om deze vraag te beantwoorden beschrijf ik eerst wat echt eten niet is. Echt eten bestaat niet uit een combinatie van de volgende 5 basisingrediënten, die in zo’n beetje 95% van alle bewerkte voedingsmiddelen voorkomen; tarwe, maïs, zetmeel, soja en zuivel.

Check de etiketten maar eens van een paar pakken of blikken van voedingsmiddelen. Deze 5 ingrediënten zie je het meest terugkomen. Daarnaast vind je additieven als zout, vet, suiker, E-nummers en conserveringsmiddelen vermeldt, in onuitspreekbare namen. Al die toevoegingen aten we, pakweg 50 jaar geleden nog niet, laat staan 150.000 jaar geleden. Je lichaam kan er ook helemaal niet tegen. De enorme stijging in het aantal welvaartsziekten zoals diabetes 2, hart-en vaatziekten en ook de enorme toename van het aantal mensen met overgewicht en obesitas, is dan ook niet verwonderlijk. Hoog tijd dus om echt eten te leren herkennen.

Echt eten is dus eigenlijk eten, waar de industrie zich niet mee heeft bemoeid. Echt eten is dus eigenlijk een krop sla, een stronk witlof, een wortel of een gewoon ei. Het klinkt misschien wel een beetje flauw, maar echt eten is iets wat je overgrootmoeder nog zou herkennen als voedsel. Beeld je eens in dat je met oma van je moeder in een willekeurige supermarkt loopt en je stopt bij de kleurrijke zuivelafdeling. Zo deze dame dan beseffen dat ze daar yoghurt kan kopen? Of houdt zij al die kleurrijke potjes, zakjes en tubes voor zeep of tandpasta? Vraag haar ook eens, in je gedachten, om een willekeurig etiket voor te lezen. Waarschijnlijk snapt ze niet wat er geschreven staat en geeft ze product aan je teruggeeft met de mededeling dat zij geen scheikunde heeft gestudeerd. Namen als geëthoxyleerde diglyceriden, xanthaangom, aspartaam, glutamaat, calciumpropionaat, natriumbicarbonaat en ammoniumsulfaat zijn voor jou natuurlijk gesneden koek. Je weet precies wat het is en wat het doet.

Echt eten is bepaalt eten mijden

Mijd dus eten dat scheikundig in elkaar is gezet, dat is de boodschap van de vorige alinea. Zonder het te beseffen krijg je een boel van dat soort onuitspreekbare namen binnen. Mijd ook voedingsmiddelen die fructose-, glucosesiroop en/of High Fructose Corn Syrup bevatten. Mijd sowieso alle bewerkte voedingsmiddelen die suiker bevatten. Suiker, in welke vorm dan ook, draagt niet bij aan een gezonde levensstijl. Aan de meeste bewerkte voedingsmiddelen is suiker toegevoegd. Dit kun je teruglezen op de etiketten. Bedrijven zijn verplicht om het meest gebruikte ingrediënt bovenaan te zetten. Daar onder komt het ingrediënt dat daarna het meest gebruikt wordt en daaronder het op 2 na meest gebruikte ingrediënt. Staat suiker, of een zoetstof bij de eerste 3 ingrediënten, dan bevat het veel suiker. Leg het terug. De voedselindustrie gebruikt zo’n 40 verschillende soorten suiker, dat maakt het dus lekker ingewikkeld. Suiker heet ook wel: gerstemout, dextrine, polydextrose, sucrose, saccharide, vruchtensap concentraat, bietsuiker, bruine rijstsiroop, dextrose, glucose, fructose en fructo-oligosacchariden. Nou goed, suiker is suiker en suiker maakt je dik en ongezond. Suiker draagt niet bij aan een gezonde levensstijl. Zonder het te weten krijg je er een boel van binnen. Tenzij je echt eten eet.

Om je op weg te helpen in het maken van gezonde keuzes, die passen in een gezonde levensstijl, volgen er 20 tips:

1. Mijd eten dat meer dan 5 ingrediënten bevat.
2. Mijd eten die ingrediënten bevatten die een kind van 7 niet kan uitspreken. Of waarvan de oma van je moeder zou zeggen dat ze geen scheikunde heeft gestudeerd.
3. Mijd eten dat zelf beweert gezond te zijn. Heb je ooit wel eens op een broccoli de slogan gezien: “Bevat stoffen die tegen kanker beschermen”?
4. Mijd eten dat zegt light te zijn, of vetarm of zelfs met 0% vet. In plaats van vet, zit er suiker in.
5. Mijd eten waarvoor reclame wordt gemaakt op TV en radio. Voedingsbedrijven hebben veel geld en kunnen reclametijd inkopen, een groenteboer heeft weinig geld en kan dit niet.
6. Koop eten dat uiteindelijk zal bederven of rotten. Groente en fruit gaat rotten, een candy bar en een blik soep niet.
7. Koop eten, waarvan je je de onbewerkte ingrediënten kunt voorstellen zoals de in de natuur groeien. Chips met allerlei vormpjes zien er niet natuurlijk uit, je kunt je ook geen voorstelling maken waarvan het gemaakt is.
8. Doe je boodschappen niet in de supermarkt, maar bij de groenteboer, de bakker en de slager.
9. Wanneer je toch in een supermarkt komt, blijf dan aan de zijkanten. In het midden vind je alleen maar bewerkte voedingsmiddelen, aan de buitenkant vind je over het algemeen de groente- en broodafdelingen.
10. Eet alleen eten dat door mensen is gekookt. Voedsel, afkomstig van industriële processen bevatten vaak teveel vetten, suikers, zout, E-nummers en andere additieven die niet bijdragen aan je gezondheid.
11. Koop geen eten dat door mensen in laboratoriumjassen is ontwikkeld.
12. Komt het eten van een plant of van een dier, dan kun je het eten. Komt je eten uit een fabriek, dan maar niet.
13. Komt je eten via je autoraam binnen, of wordt het thuis bezorgt, dan is het meestal geen echt eten.
14. Als een product in alle talen hetzelfde heet, zoals Big Mac, Whopper, Cheetos en Pringles dan is het geen echt eten.
15. Eet vooral groenten en bewaar vlees voor een aantal malen per week.
16. Eten dat geen poten heeft, zoals vis is gezonder dan eten dat 2 poten heeft, zoals kip. Maar dat is weer gezonder dan eten dat 4 poten heeft zoals rund en varken.
17. Eten dat 1 poot heeft, zoals paddenstoelen kun je ook gerust eten. Mits ze niet giftig zijn natuurlijk.
18. Eet vlees van dieren die zelf ook gezond hebben gegeten. Maïs is voor een koe ongezond, ze horen gras te eten.
19. Doe zelf zout op je eten. Laat dat niet over aan de voedingsmiddelenindustrie, die stopt er veel te veel zout in.
20. Eet zoet, zoals de natuur dat zelf aangeeft. Een zoete mango is beter dan een zoet mangosapje uit een pak.

Het boekje van Michael Pollan bevat nog veel meer tips. Als je het leuk vindt om te lezen, kun je het natuurlijk bestellen. In mijn e-boek Gezonde Voeding leest je  hier ook meer over. In Gezonde Voeding vertel ik je onder andere waarom het westerse voedingspatroon ongezond is, waarom diëten niet werken en wat wel werkt bij gewichtsreductie. Het boek kun je ook als paperback kopen bij bol.com.