Voorkomen is beter dan genezen.

De Nederlandse overheid geeft steeds meer uit aan gezondheidszorg. De kosten van gezondheidszorg bedragen in 2013 zo’n € 92 miljard. Omgerekend per burger bedragen de kosten rond de € 5.470,-. Sinds het jaar 2000 zijn de uitgaven voor gezondheidszorg bijna verdubbeld en deze stijging verloopt al jaren sneller dan de groei van het BNP. De stijging komt onder andere door de vergrijzing, maar voor een veel groter deel wordt de stijging in verband gebracht met de schadelijke effecten van een ongezonde levensstijl. Doordat de gemiddelde Nederlander steeds dikker wordt, veel antidepressiva en cholesterolverlagers slikt, wordt ongeveer 50% van alle zorgkosten uitgegeven aan het bestrijden van de gevolgen van onze ongezonde levensstijl. Dit is een onhoudbare situatie en deze kan worden veranderd. Voorkomen is beter dan genezen.

Samenwerken om ziekten te voorkomen

Trendwatchers geloven erin dat de komende decennia het belang van gezonde voeding zal toenemen, in het voorkomen van chronische ziekten als kanker, diabetes 2 en hart – en vaatziekten. Overheden zullen meer gaan samenwerking met private partijen als verzekeraars en medische specialisten om zodoende een oplossing te vinden voor het steeds groter en onbetaalbaar wordende probleem; overgewicht en de daaraan gerelateerde chronische aandoeningen en ziekten. De zorg dreigt onbetaalbaar te worden en dat dient voorkomen te worden. Ook zou de overheid een fiscale incentive kunnen toepassen op ongezonde voedingsmiddelen om zodoende de voedingskeuzes van mensen te beïnvloeden. Dit kan bijvoorbeeld door accijnzen te heffen op producten die veel suikers, transvetten en enkelvoudige koolhydraten bevatten. Ook zou de overheid ervoor kunnen kiezen te stoppen met de landbouwsubsidies op producten als maïs en aardappelen.

Druppel op de gloeiende plaat

“Maar wacht even”, denk je nu wellicht, “de premie voor ziektekosten ging toch omlaag dit jaar?” Ja, die gaat inderdaad omlaag, zoals het ernaar uitziet en dit wordt gecompenseerd door het stijgen van je eigen risico. “Maar ook waren de kosten voor gezondheidszorg toch gedaald?” Ja, zo blijkt het, als je kijkt naar de getallen van Prinsjesdag. Dit komt voor een belangrijk deel door de bezuinigingen. Het effect van de bezuinigingen is dat mensen minder snel naar de dokter zijn gegaan in 2013. De financiële consequentie hiervan is dat er voor een miljard of 3 minder aan zorg is uitgegeven. Dat is fijn voor de Overheidsfinanciën, maar € 3 miljard minder uitgeven aan zorg, compenseert nog niet de stijging van € 45 miljard in het haar 2000 tot ruim € 90 miljard in 2013, dat aan zorgkosten werd uitgegeven, door de overheid. Dat bedrag is vele malen groter dan € 3 miljard.

Het kan slechter

De bezuinigingen zijn een lapmiddel voor een structureel probleem. Het probleem is dat Nederland te dik en te ziek is geworden. Dit leidt tot allerlei ziektes en aandoeningen waarvan de symptomen met medicijnen en operaties bestreden worden. Maar de bron, de reden waarom die medicijnen nodig zijn, wordt niet aangepakt. Maar het kan minder. In de VS wordt thans zo’n $ 7.000 per persoon, per jaar uitgegeven aan gezondheidszorg. De Amerikaanse overheid besteedt dus jaarlijks ongeveer $ 2.700 miljard aan zorg. Mind you, dit is meer dan de kosten van de twee Golfoorlogen en Afghanistan bij elkaar opgeteld. Naar schatting zal dit bedrag rond 2020 zo’n $ 4.600 miljard zijn. En als je dan de rijtjes bekijkt van allerlei gezondheidsindicatoren zoals levensduur en kwaliteit van leven, dan bevindt Amerika zich slechts in de middenmoot.

Voorkomen is beter dan genezen

Je zou dus kunnen stellen dat, de Amerikaanse situatie in ogenschouw genomen, dat Obama zijn geld beter kan besteden aan het voorkomen van ziekten, dan aan het afluisteren van allerlei vijanden. De CIA, NSA en allerlei andere geheime diensten kosten immers ook geld. Hoewel zij dagelijks veel tijd en energie besteden aan het voorkomen van aanslagen, waarmee ze duizenden Amerikaanse levens redden, zouden die miljarden wellicht beter besteedt kunnen worden aan gezonde voeding. Het huidige Amerikaanse voedingspatroon, bestaande uit teveel fast food en frisdrank en dat draagt sterk bij aan het overgewicht en dus de gezondheid van miljoenen Amerikanen. Een gezond voedingspatroon zal heel veel ziekten en ziektekosten voorkomen.

Maar goed, terugkomend op de voorkomen is beter dan genezen; een gezond voedingspatroon is preventief tegen allerlei aandoeningen en overgewicht. Gezonde voeding bevat nu eenmaal goede bouwstoffen, die belangrijk zijn voor je lichaam. Ongezonde voeding bevat vaak allerlei, in laboratoria ontwikkelde, stofjes waar je lichaam veel moeite mee heeft om ze te verwerken. Zo kost het je lichaam veel energie om E-nummers en bestrijdingsmiddelen uit je eten te destilleren en via je ontlasting te verwijderen. Je kunt het vergelijken met het proces van alcoholverwerking.

Bij het drinken van alcohol, krijgen je lever en je nieren een zware taak. Alcohol is immers toxisch en dient derhalve gezuiverd te worden. Nu drinkt niet iedereen alcohol, maar de meeste mensen krijgen wel toxische en synthetische stoffen als conserveringsmiddelen, pesticiden, E-nummers en zware metalen binnen, middels je dagelijkse voeding. Je lever en je nieren zijn dus druk in de weer om dat allemaal te verwerken. Wanneer dit niet meer lukt, ontstaan problemen. Door ongezonde voeding kunnen allerlei kankers ontstaan, diabetes 2 kan zich ontwikkelen, je bloeddruk kan te hoog zijn, het kan depressies veroorzaken en vele andere dingen meer. Dit kan dus worden voorkomen door andere keuzes te maken in je voedingspatroon.

Een paar relaties

In deze post is een aantal zaken met elkaar in verbinding gebracht. “Connecting the dots”, heet dat ook wel in 2.0 taal. Het een is niet los te zien van het andere. Anders gezegd, er bestaat een causaal verband tussen een gezond voedingspatroon en het voorkomen van overgewicht en ziekten. Deze relatie treft vele aspecten van je eigen leven zoals je persoonlijk en mentale welbevinden, de mogelijkheden die een goede gezondheid je bieden en zelfs de staatskas, die jij als belastingbetaler elke maand vult. Hoe gezonder je eet en hoe meer mensen dat doen, hoe minder ziektes er zijn en dus hoe minder geld daar aan uitgegeven hoeft te worden. Wellicht wat simpel gesteld, maar is het dan onwaar?

In mijn e-boek Gezonde Voeding lees je hoe je zelf een gezond voedingspatroon opstelt. Het boek is ook verkrijgbaar als hardcopy.