Een calorie is en blijft een calorie

Veel mensen denken dat calorieën verschillend van elkaar zijn. Een calorie is echter een naam voor een verbrandingseenheid, die zich in iedere vorm van voeding bevindt. Of je nu ijs eet, vlees, bonen of walnoten, in alle voedingsmiddelen vind je calorieën. Toch denken veel mensen dat de ene calorie een groter effect sorteert op het lichaamsgewicht dan de andere calorie. Deze verwarring is ontstaan door een onderzoek, dat werd gedaan onder extreme omstandigheden. Wellicht ben je bekend met de termen vet calorieën en koolhydraat calorieën en het feit dat deze 2 verschillend zouden zijn.

Kan een calorie anders zijn?

Een calorie is de naam voor de eenheid energie die de voeding levert. De definitie van een calorie is de hoeveelheid warmte die nodig is om de temperatuur van water 1º C te laten stijgen. In het onderzoek, dat onder extreme omstandigheden werd gedaan, werden pure koolhydraten, vetten en eiwitten gegeten. Tijdens die extreme omstandigheden werden vetten iets efficiënter in lichaamsvet omgezet dan koolhydraten en eiwitten. Wellicht is daar de fobie voor vetten ontstaan en mijden vele diëten deze energiebron. Echter, in het normale dagelijkse leven word je niet, althans dat hoop ik voor je, blootgesteld aan extreme omstandigheden. Naar alle waarschijnlijkheid woon je in een goed geïsoleerd huis, werk je op een prettig verwarmd kantoor en hoef je voor je dagelijkse maaltje niet de bossen in om dit bij elkaar te scharrelen. In deze situatie zijn de verschillen tussen vetten, koolhydraten en eiwitten bijna niet waarneembaar. Een calorie blijft dus een calorie.

Hoe ontstaat overgewicht dan?

Wanneer het niet uitmaakt wat je eet, een calorie uit een stukje vlees doet grofweg hetzelfde als een calorie uit een koek, hoe ontstaat overgewicht dan? Overgewicht ontstaat vanwege het aantal calorieën. Je kunt je voorstellen dat ijs, koek, taart, candy bars, stroopwafels en frisdrank veel meer calorieën bevatten dan een wortel, een kop thee, een handje noten, een moot vis of een stuk fruit. In de eerste groep producten zit veel suiker. De caloriedichtheid van die producten is veel hoger dan die van de gezonde voedingsmiddelen. Daarnaast verzadigen de gezonde voedingsmiddelen veel meer, zodat je er automatisch minder van eet. Het mes snijdt dus aan 2 kanten. Gezonde voeding bevat voldoende voedingsstoffen, vezels, vitaminen en mineralen, waar je lichaam dol op is. Door deze in ruime mate binnen te krijgen, geeft je lichaam automatisch een verzadigd gevoel. Dit gebeurt niet bij bewerkte voedingsmiddelen als gesuikerde toetjes, chips, fruitrepen, koeken, bewerkte ontbijtgranen en verpakte vleeswaren.

Waarom populaire diëten op lange termijn niet werken?

Het is dus belangrijk dat je de juiste calorieën binnen krijgt. In ijs, toetjes, koeken en taart vind je veel meer calorieën dan in groente, noten, fruit en mager vlees. Populaire diëten spelen vaak in op je onwetendheid over voeding. Dan stellen ze bijvoorbeeld dat je bepaalde voedsel combinaties dient te vermijden, of dat je een energiebron zelf volledig uit je voedingspatroon dient te schrappen. In het verleden was dit vaak vet, tegenwoordig zijn diëten zonder koolhydraten populair. Echter, de paradox is dat je beide voedingsstoffen nodig hebt. Koolhydraten bevat glucose en je hersenen kunnen niet zonder glucose. In vet zitten stoffen, waarmee je lichaamscellen zijn opgebouwd. Door het eten van geen vetten zou je dus het proces frustreren van je cel opbouw. Dat is niet wenselijk.

Het weglaten van bepaalde calorieën verklaart echter wel het (tijdelijke) succes van vele diëten. Door de eentonigheid van het dieet, is je lichaam genoodzaakt zich aan te passen. Hierdoor is het mogelijk dat het tijdelijk een paar liter lichaamsvocht afvloeit, of dat het tijdelijk wat meer eiwitten uit je spiermassa gaat verbranden. Je verliest hierdoor een paar kilo, binnen korte tijd. Maar je kunt je lichaam niet foppen. Het past zich aan, aan de nieuwe situatie, waardoor het afvallen opeens een stuk minder snel gaat. Daarnaast wil je lichaam helemaal niet afvallen. Je lichaam wil zichzelf juist in stand houden. Ook al heb je 25 kilo overgewicht, je lichaam wil dat niet kwijt en zal zich verzetten wanneer je een poging onderneemt tot afvallen. 

Waarmee bereik je dan wel resultaten?

Je bereikt resultaten, als je wilt afvallen, maar ook wanneer je je fitter wilt voelen of gezonder wilt zijn, door een combinatie van gezonde voeding en voldoende beweging. Ik ken mensen die slechts een paar ongezonde gewoontes hebben veranderd en daardoor, in vrij korte tijd vele kilo’s verloren en rond dat gewicht blijven. Sommigen zijn veel minder (tot geen) brood meer gaan eten, anderen hebben het bier en de bekende borrelhapjes laten staan. Weer anderen zijn intensief gaan sporten en veranderden hun voedingspatroon geleidelijk aan, omdat hun lichaam daar nu eenmaal om vroeg. Wat ik merk, bij mensen die duurzaam afvallen, is dat ze iets veranderen in hun voedingspatroon en dat ze meer aan lichaamsbeweging gaan doen. Is dit een open deur? Wellicht wel. Maar het illustreert dat je geen geld hoeft te investeren in een speciaal dieet, in maaltijdvervangers of wat dan ook. De oplossing ligt dicht bij jezelf.

Ik heb het e-boek Gezonde Voeding geschreven om je te informeren over wat het precies is en waar je het kunt vinden. Veel mensen weten niet dat ze ongezond eten. Sinds de laatste jaren is er meer aandacht over de effecten van gezonde voeding op je gezondheid en op chronische aandoeningen. Door het e-boek Gezonde Voeding zal je perspectief op voeding veranderen. Gezonde Voeding is ook als paperback te koop.