Hoe wordt er getest op Soa’s?

Seksueel overdraagbare aandoeningen (Soa’s) komen regelmatig voor. Vaak hebben mensen niet in de gaten dat ze besmet zijn, omdat de symptomen uitblijven. Ook is men terughoudend in het laten testen, vanwege gedoe en schaamte. Het gevolg is dat duizenden Nederlanders rondlopen met een sluimerende Soa. Op de lange termijn kan dit bijvoorbeeld resulteren in een bijbalontsteking bij mannen en een eileider ontsteking bij vrouwen. Dit laatste zorgt in het ergste geval voor onvruchtbaarheid. Voor je eigen gezondheid en die van
anderen is het dus belangrijk om je regelmatig te laten testen op een Soa.

Incubatieperiode

De meeste voorkomende Soa’s kunnen pas na een aantal weken na besmetting worden getest. De tijd voorafgaand wordt de incubatieperiode genoemd. Dit is de periode tussen de besmetting en het moment dat de eerste klinische symptomen zichtbaar zijn voor onderzoek. Hiv kan pas na 3 maanden worden onderzocht. Het lichaam heeft namelijk veel tijd nodig om antistoffen aan te maken wanneer het hiv-virus wordt ontdekt. Hoewel de antistoffen helaas niet het hiv-virus bestrijden, duidt de aanwezigheid wel op een hiv-besmetting. De incubatieperiode van Soa’s bepaal je zelf aan de hand van het moment van onveilige seks.

Gonorroe en chlamydia

Nog steeds denken veel mannen dat de meest voorkomende Soa’s, chlamydia en gonorroe, worden vastgesteld door met een wattenstaafje diep in de plasbuis een uitstrijkje te nemen. Iets wat al pijn doet bij de gedachte. Tegenwoordig is dit niet meer het geval. Voor mannen geldt dat chlamydia en gonorroe met urineonderzoek kan worden vastgesteld als de persoon onveilige genitale seks heeft gehad. Dit is even betrouwbaar als via een uitstrijkje in de plasbuis. Vrouwen nemen een vaginaal uitstrijkje af, maar dit is niet pijnlijk. Wanneer sprake is van onveilige orale en/of anale seks, dan wordt een uitstrijkje genomen van het slijmvlies in de mond en/of aars. Gonorroe en chlamydia kunnen 14 dagen na besmetting worden getest.

Andere Soa’s

Trichomonas kun je niet via orale of anale seks oplopen. Overdracht gebeurt tussen de vagina en de penis. Pas 4 weken na besmetting kan je testen op Trichomonas. Bij vrouwen wordt de afscheiding van de vagina afgenomen middels een wattenstaafje. Bij mannen voldoet urineonderzoek. Hepatitis B, Syfilis en hiv worden met bloedonderzoek gediagnosticeerd. Voor genitale wratten en herpes genitalis is het testen vaak minder relevant, omdat een huisarts de symptomen zelf kan vaststellen.

Waar kan ik testen?

Er zijn verschillende manieren om Soa’s op te sporen. Je kan dit bijvoorbeeld laten uitvoeren bij de huisarts of een Soa-poli van de GGD. Voor veel mensen is dit ongemakkelijk, omdat ze zich schamen voor een mogelijke Soa en dit niet willen delen met vreemden. Gelukkig is de soa test ook online beschikbaar via een aantal gerenommeerde webshops.

Het grote voordeel is dat deze tests anoniem zijn en thuis kunnen worden uitgevoerd op elk gewenst moment van de dag. De gebruiker neemt zelf lichaamsmateriaal af, bijvoorbeeld een urinemonster, en stuurt dit vervolgens anoniem op naar het laboratorium. Met een speciale code kan de gebruiker na een aantal dagen het resultaat van de test aflezen.

Zelftesten zijn vaak even betrouwbaar als de testen van de huisarts en de GGD, omdat de laboratoria de analyses uitvoeren van zowel de webshops als die van de zorgaanbieders, zoals de huisarts.

Is een Soa test gratis?

Nee, over het algemeen betaal je zelf voor een Soa test. Je rekent direct af via de webshop of het wordt verrekend met het eigen risico van je zorgverzekering.

Slechts in een klein aantal gevallen is een test gratis bij de GGD af te halen. Dit geldt voor bepaalde risicogroepen die een verhoogde kans hebben om een Soa op te lopen. Bijvoorbeeld sekswerkers, jongeren, mannen die onveilige seks hebben met andere mannen of mensen die uit gebieden komen waar veel Soa’s voorkomen.