De kracht van voeding volgens de Chinese voedingsleer.
In een vorige blog kon je de relatie tussen de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCG) en voeding lezen. Deze blog gaat wat dieper in op de voeding. In de Chinese voedingsleer wordt gekeken naar hoe de verschillende voedingsstoffen door je lichaam worden verwerkt. Er wordt niet zozeer gekeken naar eiwitten, vetten, koolhydraten, vitaminen en mineralen. Maar er wordt meer naar de elementen (aarde, water, vuur, hout, metaal), naar de kleur (rood, geel/oranje, groen, wit, blauw/zwart) en naar de smaak (zoet, zuur, bitter, zout, scherp) gekeken. Elke maaltijd dient deze elementen, kleuren en smaken te bevatten.
Relaties
Er worden in de Chinese voedingsleer nog wel meer relaties gelegd, zoals de relatie tussen voeding en het klimaat, het seizoen, de tijdstippen van de maaltijd en de organen. Maar dat wordt wel heel veel info voor 1 blog. De genoemde elementen, kleuren en smaken hebben enige relatie met onze voeding. Je hebt vast wel eens gehoord van een kookliefhebber dat er veel kleur op het bord dient te liggen. Dat is namelijk mooi, maar het is dus ook gezond. Zo heb je waarschijnlijk van diezelfde kookliefhebber ook gehoord dat iedere maaltijd de smaken zoet, zuur, bitter en zout dient te bevatten. Dat stimuleert je smaakpapillen en maakt derhalve je eten lekker, maar het is dus ook gezond. De smaak scherp, van peper, wordt in de Chinese voedingsleer apart genoemd.
Elementen
Dan komen we bij de elementen aarde, water, vuur, hout en metaal. Deze elementen zijn eigenlijk een soort van categorie. In de categorie water bijvoorbeeld, vallen de voldende onderdelen; de kleur blauw/zwart, de smaak zout, je nieren, je blaas, de voedingsmiddelen wortelen en zaden, het seizoen winter, thermische kou (Yin), de emotie angst en nacht als tijdstip van de dag. Wat houdt dat nu in? Wanneer je klachten hebt als nieren die niet goed werken, je hebt angsten, of je kunt niet goed in slaap komen, dan kan dit komen doordat je teveel zout (smaak) eet, teveel koffie (kleur) drinkt, voedingsmiddelen eet die van nature niet in de winter voorkomen (aardbeien). Wellicht ga je ook wat vaker naar het toilet (angsten in relatie tot je blaas). Wellicht werkt je spijsvertering, door de keuzes die je maakt in je voeding, of door stress, niet goed. Hierdoor raken je nieren overbelast. Je element water is dus niet in balans.
Seizoensgebonden
Wanneer je met bovenstaande klachten naar de huisarts gaat, dan is de kans groot dat deze een middeltje voorschrijft of je naar het ziekenhuis stuurt voor een onderzoek. Een Chinese voedingsleersdeskundige zou het zoeken in je voeding en je voedingspatroon. Je merkt al dat deze voedingsleer vrij diep gaat. Zo kan het zijn dat je in de zomer regelmatig stamppot, stoofschotels en soepen eet. Deze gerechten stimuleren je thermische warmte (Yang) en dat heb je in de zomer niet echt nodig. Deze gerechten kun je beter in de winter eten, want dan komt die thermische verwarming (Yang) van pas. In de zomer heb je meer aan rauwkost en fruit, deze werken verkoelend (Yin).
Zo kun je bij vochtig weer, of wanneer je last hebt van slijmvorming, vochtverhogende voedingsmiddelen als kaas, melk en vet beter vermijden. Knoflook, gember en radijs zullen dan beter voor je zijn. Bij extreem warm en droog weer, zoals deze zomer in Nederland het geval was kun je beter fruit, olie en noten eten, dan veel scherpe specerijen. Deze werken verzachtend en vochtinbrengend. Dit zijn slechts 2 voorbeelden, als je hier meer van wilt weten, raadpleeg dan een specialist.
In westerse voeding zit teveel zoet en zout
Waar je in ieder geval rekening mee kunt houden is dat de smaken zout en zoet in het westerse voedingspatroon zijn oververtegenwoordigd. Deze smaken zijn vooral oververtegenwoordigd in kant-en-klaar maaltijden, koeken, taarten, snoepgoed, frisdranken, vruchtensappen uit pak, soepen en sauzen uit pak en blik, chips en toetjes. Deze producten veroorzaken bloedsuikerschommelingen, wat weer kan leiden tot darmklachten, vermoeidheid, hoge bloeddruk, stressgevoeligheid, vocht vasthouden, gewichtsproblemen en zelfs diabetes 2.
De uitsmijter
Als uitsmijter, toch een paar praktische tips. De smaak bitter, welke je vindt in andijvie, witlof en olijven helpt je om je afvalstoffen af te voeren, je vochthuishouding te herstellen en is goed voor hart- en bloedvaten. Zure smaken van bijvoorbeeld citroen, appel, tomaten en bessen helpen je om vochtverlies tegengaan en helpen ook om afvalstoffen af te voeren. Dit is weer gunstig voor je nieren en je lever. De smaak zout, welke je vindt in zeewier en vis, helpt je lichaam vochtig te houden. Bij kleine hoeveelheden lost zout zwellingen in je nieren en je blaas op. De smaak zoet bevordert je spijsvertering, het kalmeert ook en geeft stabiliteit. Je vindt zoete smaken in granen, aardappel, fruit, koolsoorten, wortelen, noten en anijs. Tot slot maakt de scherpe smaak van bosui, gember, radijs, peper, waterkers en kruidnagel, slijm los, heft het blokkades op en verwarmt je lichaam.
In Gezonde Voeding beschrijf ik hoe je gezonder kunt eten, zonder het al te moeilijk te maken voor jezelf. Het boek, dat ook bij bol.com verkrijgbaar is, bevat vele praktische tips, waardoor je stapje voor stapje een gezonder voedingspatroon ontwikkeld.