6 Redenen waarom een calorie geen calorie is (en waarom calorieën tellen helemaal geen zin heeft)

Van alle voedingsmythen is de calorie-mythe een van de meest doordringende en meest schadelijke mythen. Het idee is dat calorieën het belangrijkste onderdeel van je dieet zijn en dat de caloriebronnen er niet toe doen. “Een calorie is een calorie is een calorie”, wordt dan gezegd . Het zou dus niet uitmaken of je nou 100 calorieën snoep of broccoli eet. De verschillende calorieën zouden hetzelfde effect op je gewicht hebben. In dit artikel lees je waarom een calorie geen calorie is. 

Waarom een ​​calorie geen calorie is?

Maar eerst even dit; waar komt die verwarring vandaan? Het is namelijk wel waar dat alle calorieën dezelfde hoeveelheid energie hebben. Een calorie uit voeding bevat 4.184 joules energie. Wat dat betreft is een calorie een calorie.

En nu komt het; wanneer calorieën je lichaam in komen, zijn de dingen opeens niet zo eenvoudig meer. Het menselijk lichaam is immers een zeer complex biochemisch systeem. Er spelen zich uitgebreide processen af die de energiebalans regelen.

Verschillende biochemische paden waarom een calorie geen calorie is

De verschillende voedingsstoffen (eiwitten, koolhydraten en vetten) doorlopen ieder verschillende biochemische paden. Hiervan zijn sommige paden inefficiënt, waardoor energie (de calorieën dus) verloren gaat als warmte.

En daar blijft het niet bij. De verschillende voedingsstoffen hebben ieder een enorm groot effect op je hormonen en de hersencentra die het honger- en het eetgedrag beheersen. Een calorie van suiker bijvoorbeeld. Deze heeft een totaal ander effect op je lichaam, je hormonen, je eetgedrag en je vetopslag dan een calorie uit voedingsvetten of eiwitten.

Wat je eet, kan dus een enorme impact hebben op de biologische processen die bepalen wanneer, wat en hoeveel je eet.

Hieronder lees je de 6 bewezen redenen waarom een calorie geen calorie is.

1. De calorieën van fructose en glucose

De 2 belangrijkste eenvoudige suikers in je voedingspatroon zijn glucose en fructose. Glucose en fructose bevatten hetzelfde aantal calorieën. Maar de manier waarop ze door je lichaam worden gemetaboliseerd (verteerd), is totaal anders.

Zo kan glucose door al je lichaamsweefsel worden gemetaboliseerd. Fructose kan alleen maar door de lever worden omgezet.

Hier zijn enkele voorbeelden van waarom glucose-calorieën niet hetzelfde zijn als fructose-calorieën:

• Ghreline is het hongerhormoon. Het niveau van ghreline stijgt als je honger hebt en gaat naar beneden nadat je hebt gegeten. Een studie toonde aan dat fructose leidt tot hogere ghreline-niveaus – dus meer honger – dan glucose.
• Fructose stimuleert de verzadigingscentra in je hersenen niet op dezelfde manier zoals glucose dit doet. Dit leidt tot een verminderd gevoel van volheid.
• Het consumeren van veel fructose kan serieuze gezondheidsschade opleveren. Denk hierbij aan insulineresistentie wat kan leiden tot diabetes 2. Denk ook aan de toename van het ongezonde buikvet en een verhoogd triglyceriden gehalte. Ook een verhoogde bloedsuiker en een toename van het “slechte” LDL cholesterol. Dit in vergelijking met exact hetzelfde aantal calorieën uit glucose.

Dus; hetzelfde aantal calorieën kan enorm verschillende effecten op honger, hormonen en je metabolische gezondheid sorteren.

Het beoordelen van voedingsstoffen, zoals fructose en glucose op basis van de calorieën die ze leveren, is dus veel te simplistisch.

Fructose heeft vooral negatieve effecten wanneer ze in overmatige hoeveelheden wordt gegeten. Vooral suiker, snoep en frisdrank zijn de belangrijke bronnen van fructose.

En fruit dan? Fruit bevat toch ook fructose? Ja, klopt maar naast fructose bevat fruit ook nog veel vezels, water, vitamines en mineralen. Dit vermindert de negatieve effecten van fructose aanzienlijk.

Bottom line: fructose en glucose mogen dan wel hetzelfde aantal calorieën bevatten. Toch heeft fructose veel meer negatieve effecten op hormonen, eetlust en metabolische gezondheid.

2. Het thermische effect van voedsel

De verschillende voedingsstoffen doorlopen verschillende spijsverteringsroutes (metabole routes).

Sommige van deze paden zijn efficiënter dan andere. Hoe efficiënter een metabole route is, hoe meer energie van het voedsel wordt gebruikt voor het werk waarvoor het bedoeld is en hoe minder wordt afgevoerd als warmte.

Zo wordt eiwit gebruikt voor de opbouw van lichaamscellen, hormonen en een goed werkend immuunsysteem. Koolhydraten worden voornamelijk als brandstof gebruikt.

De metabole routes voor eiwitten zijn echter minder efficiënt dan de metabolische routes van koolhydraten en vetten. Met andere woorden; je lichaam heeft er veel moeite mee om eiwitten te verwerken. En dit is erg handig wanneer je wilt afvallen.

Eiwit bevat 4 calorieën per gram. Een groot deel van deze eiwit calorieën gaat verloren als warmte wanneer het wordt gemetaboliseerd (verteerd) door het lichaam.

Wat is het thermische effect eigenlijk?

Het thermische effect van voedsel is een maat om aan te geven in welke mate, voedingsstoffen het energieverbruik verhogen. Dit vanwege de energie die nodig is om de voedingsstoffen te verteren, te absorberen en te metaboliseren.

Hieronder zie je het thermische effect van de 3 verschillende macronutriënten (voedingsstoffen):

• Vet: 2-3%
• Koolhydraten: 6-8%
• Eiwit: 25-30%

Het kost je lichaam dus veel meer moeite om eiwitten te verteren dan voedingsvetten en koolhydraten.

Een rekenvoorbeeld bij het thermische effect

Het thermisch effect van eiwitten is 25% en voor vet is dat 2%. Dit betekent dat van de 100 calorieën van eiwitten, er 75 eindigen als calorieën waar je lichaam iets mee kan doen. 25 Van de calorieën die eiwitten leveren gaan op aan het verwerken (metaboliseren) ervan.

Van de 100 calorieën van voedingsvet verliest je lichaam er 2 aan warmte en worden er 98 calorieën door je lichaam gebruikt voor brand- of bouwstof.

Studies tonen aan dat eiwitrijke diëten de snelheid van je metabolisme met 80 tot 100 calorieën per dag versnelt. Dit in vergelijking met diëten die minder eiwitten bevatten.

Anders gezegd, eiwitrijke diëten stimuleren de snelheid van je metabolisme en dit helpt om af te vallen.

Er zijn nog veel meer manieren om je metabolisme te versnellen. Meer weten? Lees het speciale e-boek Je Metabolisme Boosten maar eens.

Bottom line: Nog een reden waarom een calorie geen calorie is; de calorieën van eiwitten zijn minder dikmakend dan die van koolhydraten en vetten. Dit komt omdat eiwit meer energie nodig heeft om te gemetaboliseerd te worden.

3. Doordat je eiwit eet, eet je minder calorieën

Niet alleen je metabolisme versnelt wanneer je eiwitrijke voeding eet. Er is nog een voordeel; eiwitten leiden ook tot een aanzienlijk verminderde eetlust. En daardoor eet je automatisch minder calorieën.

Ook weer een reden waarom een calorie geen calorie is.

Studies tonen aan dat eiwit veruit het meest vullende en voedende macronutriënt is. Juist doordat je meer eiwitten eet, val je af. En dat ook nog wel zonder calorieën te tellen. Het gaat automatisch.

In één onderzoek verhoogden mensen hun eiwitinname tot 30% van het totaal aantal calorieën. Hierdoor gingen zij automatisch 441 minder calorieën per dag te eten. Ook verloren ze bijna 5 kilo lichaamsgewicht in 12 weken.

Doordat je meer eiwitten eet, laat je het metabolisme dus in jouw voordeel werken. Als je niet op dieet wilt kan het toevoegen van extra eiwitten een gemakkelijke en lekkere manier zijn om af te vallen. En zeg nou zelf; welk dieet om af te vallen werkt nou eigenlijk op de lange termijn?

Meer weten over het versnellen van je metabolisme? Lees ook het e-boek Je Metabolisme Boosten eens.

Liever meer weten over verantwoord afvallen? Bestel dan het e-boek Eerste Hulp bij Verantwoord Afvallen.

Het is heel duidelijk dat, als het gaat om metabolisme en eetlustregulatie, dat een eiwitcalorie niet hetzelfde is als een calorie uit koolhydraten of voedingsvet.

Bottom line: Meer eiwitten eten kan leiden tot een sterk verminderde eetlust. Ook kan het eten van eiwitten automatisch tot gewichtsverlies leiden. Zonder dat je calorieën hoeft te tellen of hoeft bijhouden hoeveel porties je consumeert.

4. De verzadigingsindex

Nog een reden waarom een calorie geen calorie is; de verschillende voedingsmiddelen (eiwitten, koolhydraten en vetten) hebben ieder een verschillend effect op verzadiging. Bepaalde voedingsstoffen geven nu eenmaal een groter gevoel van volheid.

Aan de andere kant kunnen bepaalde calorieën veel gemakkelijker in grote hoeveelheden gegeten of gedronken worden. Het kan bijvoorbeeld veel makkelijker zijn om 500 calorieën aan ijs te eten dan dat je 500 calorieën aan broccoli eet.

Het bovenstaande is een belangrijk voorbeeld van de enorme impact van voedselkeuzes. Je voedselkeuze is van grote invloed op het totaal aantal calorieën die je uiteindelijk consumeert.

Er zijn veel factoren die de verzadigingswaarde van voedingsmiddelen bepalen. Deze wordt gemeten op een schaal die de verzadigingsindex wordt genoemd. De verzadigingsindex is een maat voor het vermogen van voedingsmiddelen om honger te verminderen, gevoelens van volheid te verhogen en de calorie-inname voor de komende uren te verminderen.

Als je voedsel eet dat laag op de verzadigingsindex staat, dan zul je eerder hongeriger worden en meer eten. Kies je voor voedingsmiddelen die hoog op de verzadigingsindex staan, dan zul je uiteindelijk minder eten en afvallen.

Voorbeelden van voedingsmiddelen die hoog op de verzadigingsindex staan ​​zijn rundvlees, eieren, bonen en fruit. Voedingsmiddelen die laag op de index staan, zijn donuts, koeken en gebak.

Meer weten over gezond eten en heb je geen tijd om alles tot de bodem uit te zoeken? Geen punt hoor, heb ik voor je gedaan. Lees het e-boek Gezond In 10 Stappen maar eens.

Bottom line: Verschillende voedingsmiddelen hebben verschillende effecten op het gevoel van verzadiging en het aantal calorieën dat je tijdens de volgende maaltijden consumeert.

5. Koolhydraat arme diëten leiden automatisch tot een lagere calorie inname

Sinds het jaar 2002 hebben meer dan 20 gerandomiseerde gecontroleerde studies een vergelijking gemaakt tussen een dieet/voedingspatroon met weinig koolhydraten en een laag vetgehalte.

De resultaten laten steeds zien dat koolhydraat arme diëten leiden tot meer gewichtsverlies dan vetarme diëten. Vaak zelfs tot wel 2 tot 3 keer zoveel.

Een van de belangrijkste redenen hiervoor is dat koolhydraat arme diëten leiden tot een drastisch verminderde eetlust. Je gaat dus automatisch minder calorieën eten, zonder het eigenlijk door te hebben.

Koolhydraat arme diëten leiden ook tot aanzienlijk vochtverlies. In de eerste 1 of 2 weken van een koolhydraat arm dieet, werkt je lichaam namelijk het overvloedige vocht uit je lichaam.

Bottom line: Een koolhydraat arm voedingspatroon leidt vaak tot meer gewichtsverlies dan vetarme diëten.

6. De glycemische index

Op het gebied van voeding bestaan veel controverses. De experts zijn over veel onderwerpen lang niet altijd met elkaar eens. Zo bestaat er ook nog geen consensus over waarom een calorie geen calorie is.

Een van de weinige dingen waar vrijwel iedereen het over eens is, is dat geraffineerde koolhydraten slecht zijn.

Onder geraffineerde koolhydraten verstaan we toegevoegde suikers zoals sucrose en high-fructose glucosestroop, evenals geraffineerde graanproducten zoals wit brood.

Geraffineerde koolhydraten hebben meestal weinig vezels en worden snel verteerd en geabsorbeerd. Dit leidt tot hoge pieken in de bloedsuikerspiegel.

Deze koolhydraten hebben een hoge glycemische index (GI). De GI is een maat is voor hoe snel voedsel de bloedsuikerspiegel verhoogt. Wanneer je bloedsuikerspiegel snel piekt (en dit komt vaak voor) vergroot je het risico op overgewicht.

Dit komt doordat je weer snel trek hebt, nadat je voedingsmiddelen (calorieën) hebt gegeten die de bloedsuikerspiegel snel laten stijgen.

Studies laten dit zien

Diverse studies laten dit zien. Bij een bepaalde studie kregen de deelnemers milkshakes te drinken. Bij de ene groep bestond de milkshake uit koolhydraten die hoog scoren op de GI. De andere groep dronk milkshakes waarbij de koolhydraten een lage GI hadden.

Wat bleek? De mensen die de milkshakes dronken die hoog scoorden op de GI, kregen later op de dag een verhoogd hongergevoel (onbedwingbare trek). Bij de mensen die de shakes dronken die laag op de GI scoorden was dit gevoel veel minder.

Een andere studie toonde aan dat tienerjongens maar liefst 81% meer calorieën aten (!!) tijdens een maaltijd met hoge GI in vergelijking met een maaltijd met een lage GI.

Daarom kan de snelheid waarmee de calorieën van koolhydraten op worden genomen in je bloed, een dramatisch effect hebben op de hoeveelheid die je eet en op gewichtstoename.

Bij koolhydraten is het overigens heel erg belangrijk om te kiezen voor koolhydraat bronnen die vezels bevatten. Vezels zorgen ervoor dat glucose de bloedsuikerspiegel niet snel laat stijgen.

Studies tonen dus consequent aan dat mensen die de voedingsmiddelen met de hoogste GI eten, het grootste risico lopen obesitas en diabetes te worden. Dat komt omdat een calorie geen calorie is. Niet alle koolhydraat calorieën zijn gelijk.

Bottom line: Studies tonen aan dat geraffineerde koolhydraten leiden tot snellere en hogere pieken in de bloedsuikerspiegel. Dit leidt tot onbedwingbare trek en verhoogde voedselinname.

Meer weten?

Een calorie is geen calorie. De verschillende caloriebronnen kunnen enorm verschillende effecten hebben op honger, hormonen, energieverbruik en de hersenregio’s die de voedselinname beheersen.

Hoewel calorieën belangrijk zijn, is het tellen ervan helemaal niet nodig om af te vallen. In veel gevallen kunnen eenvoudige veranderingen in je voedingspatroon al leiden tot goede resultaten. Het beperken van je calorie-inname heeft overigens meestal een nadelig effect.

Wil je meer weten over gezond eten en leven en heb je geen tijd om alles grondig uit te zoeken? Nou, dat heb ik voor je gedaan. Lees het e-boek Gezond In 10 Stappen maar eens.

Wil je verantwoord afvallen? Lees dan het e-boek Eerste Hulp Bij Verantwoord Afvallen.

Ben je een beetje ongeduldig en wil je snel resultaten zien (en toch verantwoord)? Lees dan het e-boek 10 Kilo Afvallen in 3 Maanden.

Dit is een op wetenschap gebaseerd voedingsartikel van de experts van Authority Nutrition.

Vergeet je niet in te schrijven voor de maandelijkse nieuwsbrief, vol gezonde tips die je gezond, slank en fit houden.

Bron:
https://www.healthline.com/nutrition/6-reasons-why-a-calorie-is-not-a-calorie