Vijf redenen waarom calorierestrictie kan schadelijk zijn

Veel mensen tobben met hun gewicht. Ruim de helft van de Nederlanders heeft overgewicht. Vaak zoeken mensen de oplossing voor hun gewichtsprobleem in calorierestrictie. Calorierestrictie kan behoorlijke voordelen opleveren, zoals langer leven en afvallen. Maar er kleven ook best wel wat bezwaren aan calorierestrictie. Calorierestrictie kan leiden tot verschillende gezondheidsproblemen zoals een verminderde weerstand, verminderde vruchtbaarheid en zwakkere botten. In deze blog beschrijf ik vijf mogelijke risico’s van calorierestrictie, zodat je zelf kan bepalen of je het ooit nog wilt toepassen. 

Wat is calorierestrictie?

Calorierestrictie is minder calorieën binnen krijgen en meestal doen mensen dat door simpelweg minder te eten. De gedachte hierachter is dat wanneer je minder calorieën binnen krijgt en er meer verbrandt, dat je gewicht verliest.

Als je al eens (of meerdere keren) een afvalpoging hebt ondernomen en daarvoor de strategie van calorierestrictie hebt toegepast, dan weet je dat de vork een beetje anders in de steel zit.

Calorierestrictie leidt op korte termijn tot een gewichtsverlies dat wel zou kunnen oplopen tot vijf kilo in een paar weken tijd. Helaas is dit gewichtsverlies in verreweg de meeste gevallen slechts tijdelijk van aard en komt men met dezelfde vaart (of sneller) weer aan.

Calorierestrictie lijkt dus een weinig effectieve strategie voor duurzame gewichtsreductie. En er zijn meer redenen om calorierestrictie niet toe te passen. Eerst gaan we eens kijken waar het lichaam de calorieën voor gebruikt, zodat je weet waarom je er genoeg zou eten.

Waar gebruikt je lichaam de calorieën voor?

Je lichaam gebruikt calorieën voor deze drie megabelangrijke processen; het basaal metabolisme, de spijsvertering en voor het ondersteunen van fysieke activiteiten.

1. Het basaal metabolisme

Het basaal metabolisme is het aantal calorieën dat het lichaam nodig heeft om alle basisfuncties goed te kunnen uitvoeren. Denk hierbij aan een goede werking van de hersenen, nieren, hart, longen, het zenuwstelsel en ook het groeien van haar en het herstellen van wondjes.

2. De spijsvertering

Het lichaam gebruikt energie – dus calorieën – om eten te verteren. Het metabolisme (de spijsvertering) is een energie opslorpende activiteit. Door het eten van de juiste calorieën kan het metabolisme versneld worden, zodat je meer calorieën verbrandt. En dat is wel handig voor duurzame gewichtsreductie.

Door calorierestrictie vertraagt het metabolisme juist. Wil je hier meer over weten? Download dan het e-boek over het versnellen van het metabolisme.

3. Fysieke activiteiten

Je verbrandt ook calorieën door het aantal fysieke activiteiten die je dagelijks onderneemt. Hierbij kun je denken aan het optillen van je arm om iets te pakken, gewoon staan, wandelen, fietsen en ook een intensieve work out in de gym. Hoe meer en hoe intensiever je beweegt, hoe meer calorieën je verbrandt.

In zijn algemeenheid kun je stellen dat door het eten van meer calorieën dan dat het lichaam verbrandt, leidt tot een gewichtstoename. Je merkt dit aan de toename van lichaamsvet. Door meer calorieën te verbruiken dan dat je er binnen krijgt, zou je afvallen.

Ik ben geen tegenstander van calorierestrictie, want veel mensen eten echt wel teveel waardoor ze aankomen. Maar er zit naar mijn idee wel een flink bezwaar aan calorierestrictie. Ik denk dat je er goed aan doet om verder te kijken dan het aantal calorieën dat men eet. Ik denk dat het type calorieën belangrijker is.

Wil je meer weten over het type calorieën en welke invloed de verschillende calorieën hebben op je gewicht, je hormonen, je gevoel en je totale gezondheid? Download dan mijn nieuwe e-boek Gezond in 10 stappen.

Het type calorieën is belangrijk

Naar mijn idee is het handig om te kijken naar welk type calorieën men veel eet. Calorieën komen bijvoorbeeld uit koolhydraten, eiwitten, vetten en ook uit alcohol, suiker en zetmeel. Zomaar een paar vragen:

• Waarom eet men teveel?
• Waarom heeft men steeds strek, ook al heeft men genoeg gegeten?
• Waarom is men niet lang verzadigd?
• Waarom neemt het percentage lichaamsvet amper af bij afvalpogingen?

Calorierestrictie kan best nuttig zijn om af te vallen en om op het streefgewicht te blijven, maar dan is het wel belangrijk dat je de juiste calorieën eet. Voordat we daar aan toekomen gaan we eerst eens kijken naar de reden dat calorierestrictie schadelijk kan zijn.

Waarom calorierestrictie schadelijk kan zijn

Veel mensen krijgen dagelijks net iets teveel calorieën binnen zodat ze langzaam maar zeker aankomen. Calorierestrictie kan helpen om af te vallen, maar calorierestrictie kan ook nadelige gevolgen hebben indien het niet goed wordt toegepast.

Hier volgen vijf mogelijke schadelijke gevolgen van calorierestrictie.

1. Vertraging van het metabolisme

Doordat je minder eet dan dat je nodig hebt, vertraagt de snelheid van het metabolisme. Diëten die calorierestrictie voorschrijven kunnen het metabolisme tot wel meer dan 20% in snelheid laten dalen. Wat houdt dit concreet in? Concreet houdt dit in dat je minder calorieën verbrandt, doordat je lichaam er minder verbruikt.

Nog concreter; je eet dus minder calorieën (omdat je wilt afvallen), maar je lichaam gaat ook minder calorieën verbruiken (omdat de snelheid van het metabolisme daalt). Netto levert je de caloriebesparing dus niets op. En het wordt nog veel erger.

Niet alleen stopt het gewichtsverlies, maar door de calorierestrictie verbrand je ook nog eens spiermassa. Je lichaam spreekt de vetreserves niet aan, maar het eet als het ware zichzelf op door spieren te verbranden. Juist spieren verbranden enorm veel calorieën en juist die spiermassa neemt af. Hierdoor stijgt de kans dat je weer snel aankomt.

Ik ben een groot voorstander van het versnellen van het metabolisme bij gewichtsbehoud, een gezond gewicht en bij afvallen. Wil je daar meer over weten? Download dan het e-boek Je Metabolisme Boosten.

2. Vermoeidheid en tekorten

Calorierestrictie kan leiden tot vermoeidheid en tot tekorten van vitaminen, mineralen, voedings en bouwstoffen. Doordat men niet genoeg eet, komen er simpelweg te weinig eiwitten, vetten, koolhydraten, ijzer, magnesium, de vitamines A, D, E en K, vitamine B12, Q10, antioxidanten, plantensterolen en andere gezonde voedings- en bouwstoffen binnen.

Die tekorten kunnen leiden tot vermoeidheid en ook tot broze nagels, spierverlies, haaruitval, botbreuken, spierzwakte, een verminderde werking van het immuunsysteem, migraine en hartritmestoornissen.

3. Verminderde vruchtbaarheid

Calorierestrictie kan een dramatisch negatieve invloed hebben op de vruchtbaarheid. Sinds augustus 2016 ben ik zelf vader geworden en ik kan je verzekeren dat dit het mooiste geschenk is dat er bestaat. Ik zou het voor geen goud willen missen.

Zowel voor als tijdens de zwangerschap van mijn vriendin hebben wij extra gelet op onze voeding. Als je zwanger wilt worden dan is een regelmatige cyclus beste handig en als je vrouw of vriendin eenmaal zwanger is, dan heeft zij meer bouw- en voedingsstoffen nodig voor de foetus en de placenta.

4. Calorierestrictie kan de botten verzwakken

Calorierestrictie kan de botten verzwakken omdat de niveaus van de hormonen oestrogeen en testosteron verminderen. Lage niveau’s van deze geslachtshormonen staan in relatie tot botafbraak. Hierdoor loop je meer risico op fracturen.

Daarnaast kan calorierestrictie in combinatie met lichaamsbeweging ook de niveaus van bepaalde stresshormonen verhogen. Ook dat kan leiden tot zwakkere botten.

5. Verminderde werking van het immuunsysteem

Tenslotte kan calorierestrictie ook het risico om ziek te worden verhogen. Doordat het immuunsysteem zwakker is, ben je vatbaarder voor virussen zoals verkoudheid en infecties. Dagelijks staan wij talloze malen bloot aan miljarden bacteriën en virussen. Een goed werkend immuunsysteem is dus best handig.

Vooral de combinatie van caloriebeperking en fysieke inspanning leidt vaak tot een verminderde werking van het immuunsysteem, zodat men ziek wordt.

Wellicht herken je hier zelf een patroon. Je gaat minder eten, omdat je wilt afvallen en je gaat meer bewegen, wat helpt om meer calorieën te verbranden. Helaas maakt de combinatie van deze twee – calorierestrictie en meer bewegen – je vermoeid en raak je vatbaarder voor infecties.

Wil je meer weten over een gezond gewicht, een gelukkig gevoel en een goede gezondheid in het algemeen? Download dan mijn nieuwe e-boek Gezond in 10 stappen.

Calorierestrictie of andere calorieën?

Calorierestrictie kent voordelen zoals afvallen en zelfs langer leven. Maar er kleven ook wel nadelen aan calorierestrictie. Door calorierestrictie zou het metabolisme vertragen en de spiermassa afnemen waardoor je automatisch minder calorieën verbrandt en waardoor je juist weer toeneemt in gewicht.

Ook zou calorierestrictie juist de vetmassa in tact laten en de spiermassa doen verminderen, waardoor een toename in gewicht eveneens vrij snel realiteit kan worden. En calorierestrictie kan ook het immuunsysteem en de botten verzakken en zelfs de vruchtbaarheid doen verminderen.

Ik ben van mening dat het type calorie belangrijker is dan het aantal calorieën dat je binnen krijgt. Zo is van suiker, zetmeel en geraffineerde voeding bekend dat ze snel weer leiden tot honger, waardoor je meer eet. Door calorierestrictie toe te passen op een dergelijk dieet, loop je vrijwel zeker de kans om weer snel in gewicht aan te komen.

Door het eten van de juiste voeding – eiwitten, gezonde vetten en complexe koolhydraten – is de kans dat je wel afvalt, groter.

Meer weten?

In mijn nieuwe e-boek Gezond In 10 Stappen ontdek je hoe je in gemakkelijke taal hoe en waarom mensen dikker en ongezond worden en hoe je dit omkeert en weer gezond en slank wordt. Het is een fantastisch e-boek geworden en ik ben er dan ook heel erg trots op. Lees het gerust

Een andere e-boek dat je goed kan helpen om op een gezond gewicht te komen (en te blijven) en het e-boek Je Metabolisme Boosten. Je ontdekt welke voedingsmiddelen en welk type lichaamsbeweging je metabolisme versnellen, zodat je automatisch meer calorieën verbrandt en afvalt.

Gewichtsverlies en gewichtstoename is ook een kwestie van bepaalde hormonen. Bepaalde hormonen (neurotransmitters) laten bijvoorbeeld de vetmassa toenemen en zij zorgen er ook voor dat die vetmassa in tact blijft. In het e-boek Van Stress Naar Geluk lees je hoe die stofjes werken en hoe je ze in je voordeel kan laten werken.

Bronnen:
1. https://theforum.sph.harvard.edu/events/why-we-overeat/
2. https://authoritynutrition.com/calorie-restriction-risks/