Ongezonder? Sigaret of e-sigaret?

E-sigaretten werden lange tijd gezien als een gezonder alternatief voor de tabakssigaret. Deskundigen hebben echter steeds meer vraagtekens geplaatst bij de veiligheid hiervan en inmiddels komen er steeds meer gezondheidseffecten aan het licht. Er is dus veel over de e-sigaret te doen geweest, want hoe (on)gezond zijn ze nou eigenlijk? En hoe staat dat in verhouding tot de sigaret?

Risico’s van de e-sigaret steeds bekender
Inmiddels is de e-sigaret al zo’n 10 jaar op de markt. Volgens recente schattingen gebruikt iets meer dan 3% van de Nederlanders geregeld een e-sigaret. De grootste groep gebruikers zijn volwassenen die gestopt zijn met roken, maar er is ook een significante groep die naast de e-sigaret ook nog steeds normale sigaretten rookt. Aangezien de e-sigaret een stuk goedkoper is dan een pakje sigaretten is het gebruik hiervan financieel een stuk aantrekkelijker. Verder zijn de gebruikers van e-sigaretten van mening dat het dampen minder schadelijk is voor hun eigen gezondheid en voor hun omgeving. Maar klopt dat eigenlijk wel? Door onderzoek is hier meer duidelijkheid over gekomen.

Verbranding en vloeistof
Tijdens het roken van een sigaret komen bij de verbranding van de tabak veel giftige stoffen, zoals nicotine, teer en koolmonoxide vrij. Deze stoffen komen terecht in je longen waardoor je op lange termijn last kan krijgen van bronchitis, kanker, hartklachten en van een verhoogde bloeddruk. De e-sigaret bevat geen tabak maar wordt gevuld met een vloeistof. In deze vloeistof, ook wel e-liquid, zitten naast nicotine ook verschillende smaak- en hulpstoffen. Deze stoffen zijn relatief onschuldig en worden ook gebruikt in voedingsmiddelen, zoals snoepgoed. Er zitten wel degelijk ook schadelijke stoffen in een e-sigaret zoals propyleenglycol, glycerol, aldehyden, nitrosamines en metalen.

Schadelijk voor luchtwegen
Wat er precies gebeurt als de vloeistof verdampt bij een e-sigaret is pas sinds kort goed onderzocht. Door het RIVM is dus vastgesteld dat er in de damp van de e-sigaret de stoffen propyleenglycol en glycerol zijn teruggevonden. Als je deze stoffen bij licht of matig gebruik binnenkrijgt, zorgen deze voor irritatie en een prikkelend gevoeld in de keel. Bij zwaar gebruik hiervan kan er zelfs schade ontstaan aan de luchtwegen en kan men last krijgen van hartkloppingen en een verhoogde kans op kanker.

Chronische longziekten
In Amerika is er recent veel te doen geweest over de effecten van de e-sigaret. Onderzoekers hebben het effect van de smaakstoffen op gezonde luchtwegcellen bekeken. De blootgestelde cellen toonden genen die de productie van functie van cilia remmen. Cilia is nodig ter verdediging van de luchtwegen. Ze zorgen ervoor dat de longen schoon blijven door bijvoorbeeld het verplaatsen van slijm. Bij longziekten als astma en COPD zijn deze functies verminderd. Verder kwamen ze kankerverwekkende stoffen tegen als nitrosamines (TSNA’s). En als laatste werd het bestanddeel nicotine onderzocht. Deze stof is optioneel in een e-sigaret en de effecten zijn hetzelfde als bij de normale sigaret.

Het effect op de omgeving
Volgens onderzoek zijn de effecten van het dampen van een e-sigaret op de omgeving gering. Er kan met name een lichte vorm van oog- en keel-irritatie optreden. En net als bij een normale sigaret kan de nicotine voor de omgeving zorgen voor een verhoogde bloeddruk en ook irritatie aan de logen en keel. Toch is het gebruik van een e-sigaret in een openbare ruimte nog steeds ongewenst. Voor veel mensen is de handeling hetzelfde als roken en dus geldt voor hen: ‘zien roken, doet roken’. Bedrijven kiezen er dus vaak voor om de rokers van sigaretten en e-sigaretten in een ruimte te zetten of zelfs helemaal te verbieden.

Langetermijneffecten
Het schadelijk effect van een e-sigaret heeft er de schijn van dat het toch minder is dan van een tabaksproduct. Toch is het moeilijk om het effect op lange termijn te kunnen beoordelen aangezien bijna alle rokers van een e-sigaret eerst rokers van tabaksproducten zijn geweest. Vast staat dat hiervan de gezondheidseffecten jaren later ineens boven kunnen komen. Het is dus lastig om dan te bepalen waar de gezondheidseffecten vandaan komen.

Je kunt over het algemeen aannemen dat een e-sigaret minder schadelijk is dan een gewone sigaret, maar we weten nog niet exact in welke mate.