Waarom zijn zoveel mensen te dik?

Je kent vast wel iemand die ijs, cake en wat dan ook kan eten zonder te dik te worden. Aan de andere kant ken je ook vast wel mensen die al aan lijken te komen, wanneer ze alleen maar eten zien. Waarom is dat? Wat zijn de oorzaken van overgewicht en obesitas? Waarom kan de ene persoon wel moeiteloos dun blijven en waarom eist dit een andere een flinke worsteling om dik zijn te voorkomen? In dit artikel lees je waarom zoveel mensen te dik zijn geworden. En het ligt echt niet alleen maar aan wilskracht, te weinig bewegen en je genen. 

 

Te dik…aaaahhhh!!

Veel mensen vinden zichzelf te dik. En veel mensen hebben daar gelijk in, omdat meer dan de helft van de Nederlanders te dik is. Voor veel mensen is hun lichaamsgewicht een flinke frustratie. Wie wil er nou te dik zijn, niemand toch?

Overgewicht vergroot ook nog eens de risico’s op laaggradige ontstekingen en chronische aandoeningen. Niet zo mooi dus.

Vraagje; als niemand te dik wil zijn, waarom zijn dan zoveel mensen te dik? Komt dit doordat ze te veel eten en te weinig bewegen? Ligt het aan hun genen? Hebben ze te weinig wilskracht?

Hieronder vind je de antwoorden.

Waarom mensen te dik zijn?

Om het heel simpel te stellen hangt je lichaamsgewicht af van het aantal calorieën wat je dagelijks binnen krijgt en de hoeveel die je er verbrandt. Eet je net zoveel calorieën als dat je er verbruikt, dan kom je niet aan.

Is het echt zo simpel? Nou….

Er zijn natuurlijk flink wat factoren die kunnen bepalen waarom mensen te dik worden. Zo is het type calorie van heel erg groot belang. Ook de snelheid van je metabolisme is van invloed. En wat dacht je van je gedrag (gewoontes) en je omgeving?

Het gaat er eigenlijk om dat je de juiste voeding eet (en niet het juiste aantal calorieën) en dat je de juiste lichaamsbeweging doet zodat je lichaamsvet verbrandt en die de snelheid van je metabolisme aanjaagt. Ook gaat het om je gevoel en je omgeving.

We gaan nu eens kijken naar de calorieën

De calorieën die je te dik kunnen maken

Overtollige calorieën worden opgeslagen als lichaamsvet. Dit weet bijna iedereen. Maar waarom zijn er overtollige calorieën? Dit is een interessante vraag.

Het blijkt dat juist het type calorie van grote invloed is op de vetopslag in je lichaam. In andere artikelen heb ik hier al heel veel over geschreven. Waar het op neer komt is dit; je eet doorgaans een combinatie van voedingsvetten, eiwitten, koolhydraten (snelle suikers en complexe koolhydraten) en suiker.

Juist die snelle suikers (geraffineerde koolhydraten) en de suikers die toegevoegd worden aan veel voedingsmiddelen kunnen je te dik maken.

Hieronder beschrijf ik in het kort voor je wat er in je lichaam gebeurt, wanneer je deze voedingsbronnen eet.

Snelle calorieën

Koolhydraten zijn op te delen in 2 categorieën: de snelle suikers en de complexe koolhydraten. Juist die snelle suikers en de (toegevoegde) suikers kunnen ervoor zorgen dat je meer calorieën binnen krijgt. En dat is nog niet eens het meest vervelende.

Veel van de energie (calorieën) die snelle suikers (koolhydraten) en suiker leveren worden vrijwel direct opgeslagen als lichaamsvet. Bij voedingsvetten, complexe koolhydraten (vezels) en eiwitten is dit veel minder het geval.

Voedingsvetten en eiwitten zijn vooral ook bouwstoffen in plaats van brandstoffen. Je lichaam is opgebouwd uit eiwitten en voedingsvetten.

Helaas bestaat verreweg het merendeel van het supermarkteten uit sterk bewerkte producten die veel suiker en geraffineerde koolhydraten (snelle suikers) bevatten. Juist deze calorieën kunnen je te dik maken en bovendien ook nog de risico’s op chronische ziekten verhogen. Wil jij dat?

Wil jij verantwoord afvallen en wil je daarom je juiste calorieën binnen krijgen? Volg dan de stappen van het populaire e-boek Eerste Hulp bij Verantwoord Afvallen. Afvallen is geen trucje het is een proces waarin je de juiste dingen moet doen.

 

Nu gaan we eens kijken naar de invloed van onze genen op overgewicht.

Genetische invloeden waardoor je te dik wordt?

Ben jij te dik en zijn je ouders dit ook? Zou het dan in de familie zitten?

Er blijken meer dan 400 verschillende genen betrokken bij de oorzaken van overgewicht of obesitas. Genen dragen op vele manieren bij tot overgewicht en obesitas. Je genen bepalen bijvoorbeeld je eetlust, het gevoel van verzadiging, de snelheid van je metabolisme en de vetverdeling in je lichaam.

Dus te dik zijn zit in je genen?

Nou nee. Genen hebben inderdaad een invloed op je lichaamsgewicht. Ongeveer 75% heb jij zelf in de hand. Natuurlijk helpt het niet wanneer je genetisch gezien meer aanleg hebt om lichaamsvet op te slaan. Maar waarom ontstaan die overschotten, die ervoor zorgen dat je vetreserves toenemen?

Experts stellen dat genen voor 25% verantwoordelijk zijn voor overgewicht (en je gezondheid). Leefstijl maakt 75% uit. Leefstijl bepaal jij zelf.

Zijn onze genen veranderd?

De prevalentie van overgewicht en obesitas in Nederland, Europa en de VS is sinds de jaren ’70 van de vorige eeuw sterk toegenomen. Meer dan de helft van de inwoners is te dik. Genen kunnen zo’n snelle opkomst onmogelijk verklaren.

Ook in landen waar het economisch gezien beter gaat, zoals in China en India stijgt het aantal mensen met overgewicht snel. Dit heeft met genen niets te maken. Wel met omgevingsfactoren, beweging en voedingskeuze.

Niet de genen maar de omgeving?

Genetische factoren zijn bepaalde lichamelijke blueprints die invloed hebben om aan te komen, dan wel om slank te blijven. Ons DNA is immers een code waarmee ons lichaam is opgebouwd.

Omgevingsfactoren zijn de krachten van buitenaf die bijdragen aan het ontstaan van overgewicht. De omgevingsfactoren omvatten alles wat in jouw omgeving plaats vindt en wordt aangeboden (aan eten en drinken). Denk hierbij ook aan stress en herrie in je buurt.

Experts denken dat omgevingsfactoren de drijvende kracht zijn achter de dramatische toename van overgewicht en obesitas.

Omgevingsfactoren bij de jeugd

Jeugdgewoonten blijven vaak de rest van hun leven bij mensen. Kinderen die regelmatig suikerhoudende frisdrank drinken en calorierijk en sterk bewerkte voedsel eten, ontwikkelen een smaak voor deze producten. Als volwassenen blijven zij dit eten en drinken. Dit kan ervoor zorgen dat zij te dik zijn geworden.

Ook zouden kinderen die televisie kijken en veel online videogames spelen in plaats van actief te zijn, zichzelf voorprogrammeren voor een zittende toekomst.

Hoeveel tieners spelen er tegenwoordig Fortnite en brengen hun dagen append, Netflixend en Instagrammend door? Heb jij wel eens gezien wat die kinderen eten en drinken? Dat deze kinderen te dik worden heeft weinig met DNA te maken.

Obesogene omgeving

Veel kenmerken van ons moderne leven bevorderen gewichtstoename. Ons lichaam zit als het ware nog in de prehistorie. De omgeving waarin wij leven moedigt ons aan om meer te eten en minder te bewegen. We kunnen online shoppen, met de auto naar werk en ‘s avonds kunnen we TV kijken op de bank.

Ook bredere aspecten zoals de hoeveelheid uren die wij slapen, ons stressniveau en tal van andere psychologische factoren (Ben ik wel goed genoeg? Vind ik mijzelf aantrekkelijk?) kunnen invloed zijn op ons consumptiegedrag. En daarmee zijn zij van invloed op ons lichaamsgewicht.

Nu gaan we kijken naar de factor voeding, als reden om te dik te worden. Zijn wij meer gaan eten?

De voedselfactor

In de VS zijn mensen tussen 1971 en 2000 meer calorieën gaan eten. Mannen eten ongeveer 170 calorieën per dag meer. Vrouwen zo’n 335 calorieën. Waarom is dat?

Experts stellen dat dit komt door een combinatie van een hogere beschikbaarheid van voeding, grotere porties en een toename van calorierijker voedsel.

Eten is overal

Echt overal waar wij komen is eten te koop. Hoewel…. eten. Junkfood, fastfood en sterk bewerkte meuk zie ik niet als eten. Denk hierbij aan chips, drop, candybars, ijs, koeken en instant producten.

Praktisch overal waar wij komen is eten direct beschikbaar. Ga eens naar een winkelcentrum, een sportkantine, een bioscoop, een benzinepomp, een grote keten van meubelzaken (die je zelf in elkaar moet zetten). You name it.

En als wij in principe genoeg hebben gegeten en we willen later op de avond toch nog eten én we willen niets klaar maken, dan brengt Thuisbezorgd verlichting.

Minder vet en meer suiker

Sinds de jaren ’80 is uit veel voedingsproducten vet weggehaald. Dit was omdat vet slecht zou zijn voor onze gezondheid. Inmiddels stapelen de bewijzen zich op dat dit onzin was.

Sinds de jaren ’80 wordt dus minder vet gegeten en toch zijn veel mensen te dik geworden. Hoe kan dat? Vet heeft daar dus niets mee te maken. Suiker wel.

Om de smakelijkheid van de bewerkte voedingsmiddelen te verbeteren, werd suiker toegevoegd. Zonder vet smaakt eten namelijk niet lekker. En onsmakelijk eten wordt nu eenmaal niet verkocht. De oplossing; suiker toevoegen.

De afgelopen 40 jaar zijn we dus meer calorieën gaan eten. Flink wat van die calorieën bestaan uit suikers en niet uit vetten. We kunnen eten echt overal verkrijgen.

Meer weten over het eten van de juiste calorieën omdat je niet te dik wilt worden of omdat je niet chronisch ziekt wilt zijn op latere leeftijd? Lees dan het e-boek Gezond In 10 Stappen eens.

 

Nu gaan we kijken naar de hoeveelheid lichaamsbeweging.

Te weinig beweging waardoor mensen te dik zijn?

De meeste mensen halen de Nederlandse Norm voor Gezond bewegen niet. Deze norm vind ik overigens ook vrij laag. Zo laag dat ik hem niet eens noem in dit artikel.

Dagelijks een uur bewegen komt meer in de richting van voldoende beweging. Ons lichaam is gemaakt om dagelijks tussen de 4 tot 8 uur matig intensief actief te zijn. Ons lichaam denkt nog dat wij in de prehistorie leven, weet je nog?

Maar ja, wie gaat er tegenwoordig nog op jacht? Wie struint de velden af op zoek naar knollen, wortelen en bessen? Doen we niet meer.

Het andere uiterste is dat wij overal (voor elke type lichaamsbeweging) een mechaniek hebben ontwikkeld, die ons leven comfortabel en makkelijk maakt. Denk hierbij aan vaatwassers, auto’s, stofzuigers, TV, centrale verwarming om ons warm te houden en noem het maar op.

Het probleem met TV; zittend trek krijgen in snacks

Valt het jou ook op dat veel van de TV reclames ‘s avonds je proberen te verleiden om iets te eten of te drinken? Per uur zie je verschillende reclamefilmpjes over ijs, chips, frisdrank, fastfood, borrelnoten, ovenbitterballen, bier, worsten en pizza’s. Je zou er trek van krijgen.

En dat gebeurt ook. Naast het feit dat je met TV kijken niet veel calorieën verbrandt – je beweegt immers niet – ontvangen je hersenen vele stimuli waardoor je trek kan krijgen.

De oplossing?

Ga een boek lezen. Echt serieus, wat is er tegenwoordig nou voor leuks op TV? Reality shows? Kijken naar de problemen van anderen? Get a life!

Ben jij ook een beetje van je koers af? Loop jij vaak achter de feiten aan? Vind jij het lastig om tijdens vergaderingen iets te zeggen (bang dat je af gaat)? Hoeft echt niet. Lees het e-boek Wat Je Denkt Ben Jezelf eens en kom jezelf tegen.

Door lichaamsbeweging verbranden wij calorieën. Wij mensen zijn gemaakt om de hele dag door matig intensief te bewegen. Dit houdt in; wandelen, bukken, traplopen, iets pakken, boodschappen tillen, je huis schoonmaken, fietsen, actief met je kinderen spelen en gewoon rechtop staan.

Heb jij hier geen tijd voor? Denk eens goed na. Iedereen heeft tijd. Tijd is een kwestie van perceptie. De vraag is natuurlijk of je er tijd voor wilt maken. Volg de stappen van het e-boek Eerste Hulp bij Verantwoord Afvallen maar eens.

 

Te dik door stress

Chronische stress is een belangrijke reden waarom mensen te dik zijn. In veel gezinnen werken de beide ouders. Hierdoor is het ‘s ochtends best wel een uitdaging om het hele spul uit bed te krijgen, aan te kleden, te laten ontbijten en naar school te laten gaan.

‘s Avonds is het ook weer een uitdaging om iedereen fatsoenlijk naar bed te laten gaan. En wat dacht je van al de sportclubjes, speeldates en social media waaraan je kinderen worden blootgesteld?

Door middel van ons overvolle schema (en dat van onze kinderen), files, deadlines (Krijg ik dit project wel op tijd af? Komt mijn kind nu op tijd op school?), TV en kranten die negatief nieuws brengen en allerlei andere verplichtingen leven miljoenen mensen met chronische stress.

Dit gaat zelfs zo ver, dat veel van deze mensen hun chronische stress als normaal ervaren. Dit is het natuurlijk niet.

Het is bewezen dat chronische stress je dik kan maken. En dat is natuurlijk niet zo mooi.

Te weinig tijd? Dan slaap je toch gewoon minder

Om meer tijd te kopen, offeren veel mensen slaap op. Ze slapen gewoon een uurtje per nacht minder. Helaas zijn de mensen die niet genoeg slapen meestal ook te dik. Dit heeft te maken met een aantal hormonen die in onbalans geraken door slaaptekort.

Juist doordat je lichaam al vermoeid aan de dag begint, ervaar je later in de middag een enorme trek in iets zouts, zoets of iets vets. Liefst een combi hiervan.

Had je daar niet al wat over gelezen in dit artikel? Ja, klopt. En wat denk je dat de voedingsbedrijven hebben gedaan? Die hebben een flink aantal producten voor je ontwikkeld om je te voorzien in je behoefte. Even een momentje voor jezelf… Voor de stevige trek…. Je kent het wel.

Stress en te weinig slapen is een prima mix om te dik te worden. Door stress maakt je lichaam een bepaalt hormoon aan wat de vetopslag in je lichaam bevordert. Door te weinig slaap ga je bijna automatisch meer calorieën eten. Dit kan toch niet de bedoeling zijn?

Meer weten?

Wie wil er nou te dik zijn? Ken jij iemand die dat wil? Toch is meer dan de helft van de Nederlanders te dik. En dat kan vervelende gevolgen hebben.

Durf je bijvoorbeeld naar het strand? Schaam jij je voor je lichaam? Voel je de blikken van mensen als je eens wat eet in het openbaar? Voel je je niet aantrekkelijk?

Dit kan echt anders.

De traditionele manieren werken alleen niet en daar ben jij zelf waarschijnlijk ook al achter. “Meer bewegen en minder eten”, werken niet.

Wat wel werkt?

Anders eten en anders bewegen. Je leest het in het populaire e-boek Eerste Hulp bij Verantwoord Afvallen.

 

Wil jij de juiste calorieën binnen krijgen omdat je je goed, gezond en fit wil voelen? Niemand wil zich na het eten toch suf en duf voelen? Je wilt je toch ook niet schuldig voelen als je eens een keer wat snoept?

Dat hoeft helemaal niet. Lees het e-boek Gezond In 10 Stappen maar eens.

Gaat stress ook met jou aan de haal? Voel jij je soms ook de mindere? Ben je bang om achterop te raken? Zijn anderen – in jouw ogen – succesvoller?

Je kunt echt anders! Echt, een leven met meer geluk, overdaad, respect, succes (ook financieel) is slechts 1 beslissing van je verwijderd. Lees het e-boek Wat Je Denkt Ben Jezelf maar eens.

NLbewustvoedingsadvies

Als voedingsadviseur schrijf ik niet alleen maar artikelen. We kunnen elkaar ook persoonlijk (online) spreken. Het werkt prima! Plan ook een consult voor online en persoonlijk voedingsadvies in. Tot snel!

Bronnen:
https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/why-people-become-overweight
https://www.psychologytoday.com/us/blog/fighting-fear/201307/ten-or-twelve-reasons-people-get-fat