Ricardo Semler; geef werknemers vertrouwen

Ricardo Semler is een Braziliaanse topondernemer die de zaken heel anders aanpakt. Binnen zijn bedrijf heeft hij een vorm van industriële democratie ingevoerd. Dit houdt in dat werknemers, van alle lagen, inzage hebben in alle stukken van het bedrijf, ze mogen meebeslissen en meediscussiëren in vergaderingen op elk niveau. Veel collega-ondernemers dachten dat Ricardo Semler zijn bedrijf – Semco, dat hij van zijn vader overnam in 1982 –  naar de knoppen hielp. Maar dat gebeurde niet. In tegendeel. Dankzij de visie van Ricardo Semler stegen de productiviteit, het aantal werknemers, de omzet en de winst en de medewerkerstevredenheid gigantisch. In deze blog staat de managementfilosofie van Ricardo Semler dus centraal. Ik zal je vertellen wie Ricardo Semler is, wat hij doet en waarom dat zo succesvol is. 

Wie is Ricardo Semler en wat doet hij?

Een paar jaar geleden zag ik een documentaire op VPRO Tegenlicht over de Braziliaanse ondernemer Ricardo Semler. Wat mij opviel aan zijn verhaal is dat de manier van werken – in zijn bedrijf – volledig omdraait. Hij democratiseert de onderneming door iedereen een stem te geven en iedereen de verantwoordelijkheid te geven voor zijn of haar werk.

Je wilt toch inspraak?

Die aanpak druist volledig in tegen verreweg de meeste bedrijven en organisaties, maar past enorm in ons huidige tijdsgewricht. Je wilt toch zelf inspraak kunnen hebben in je werk, je wilt toch zelf verantwoordelijk zijn voor je resultaten, je wilt toch het vertrouwen genieten van je leidinggevende en je wilt toch een serieuze stem in beslissingen die jou aangaan?

Door de aanpak van Ricardo Semler konden personeelsleden suggesties tot verbeteringen doen. Hierdoor kleurden heel veel (bedrijfsmatige) cijfers mooi op van de onderneming, waaronder de omzet, de winst, het foutpercentage en de medewerkerstevredenheid. Nou, bij hoeveel organisaties is dat het geval? Niet heel veel, want de afgelopen decennia hebben de meeste bedrijven mensen ontslagen om de cijfers er mooier uit te laten zien. Die doen het andersom dus.

Vandaar dat ik je wil laten kennis maken met deze eigenzinnige ondernemer, Ricardo Semler. Voor zijn aanpak heeft hij wereldwijde erkenning gekregen. Hij heeft zelfs een tijdje een leerstoel op de prestigieuze Universiteit van Harvard gehad en hij toert de hele wereld rond om zijn verhaal te vertellen en om mensen te inspireren.

Filosofie van Ricardo Semler

In zijn jeugd speelde Ricardo Semler graag gitaar. Hij speelde in een bandje en wilde eigenlijk muzikant worden. Maar op 21 jarige leeftijd nam hij het bedrijf van zijn vader over. Dat bedrijf – Semco – werd destijds zeer autocratisch geleidt. Beslissingen werden top-down genomen en werknemers waren ontevreden. Stakingen waren er geregeld. 

Wat deed Ricardo Semler op zijn eerste dag? Hij ontsloeg 60% van het topmanagement van de firma. Dat is nogal een statement. Maar goed, zij wilden zijn filosofie niet volgen. Wat was zijn filosofie? Ricardo Semler is van mening dat als je mensen een verantwoordelijkheid geeft, dan nemen zij die verantwoordelijkheid.

Controle is een illusie

Ricardo Semler vindt controle – over je personeel – een illusie. Hij is er een groot voorstander van om mensen zelf te laten bepalen hoe laat ze beginnen met werken, hoe lang ze die dag werken, wanneer (en hoelang) ze pauze houden en hij betrekt de medewerkers graag in allerlei beslissingen zowel strategische, als financieel, als over de inrichting van een nieuwe bedrijfskantine.

Vrijheid en verantwoordelijkheid

De werknemers krijgen dus heel veel vrijheid om hun tijd zelf in te delen. Het enige dat daar tegenover staat is dat het werk op tijd af dient te zijn en dat de betreffende afdeling elke 3 maanden een financiële onderbouwing kunnen geven over hun prestaties. Oh, en ze delen nog mee in de winst ook, terwijl ze geen aandeelhouder zijn.

Je snapt dat, toen Ricardo Semler deze filosofie in 1982 aan het autocratisch ingestelde management voorstelde, dat daar de handen niet direct op elkaar gingen. Er werd chaos voorspeld en niet alleen door het MT, maar ook door collega-ondernemers. ‘Het idee dat je werknemers verantwoordelijkheid kunt geven’.

Wat kun jij hier nou mee?

De praktische kant van dit artikel is natuurlijk weer, wat jij ermee kunt doen? Nou, zomaar even een bedrijf om te turnen gaat natuurlijk niet van de ene op de andere dag. Zelf doet Ricardo Semler daar al meer dan 30 jaar over. Maar goed, het proces – daar gaat het om – loopt.

Misschien heb je een eigen bedrijf en kun je wat met vertrouwen. Misschien werk je bij een onderneming en kun je eens voorstellen om een aantal zaken anders aan te pakken. Heb je daar een zetje bij nodig? Download dan gratis het 7 – Stappen Model om je wat meer houvast te geven.

Ju kunt ook zijn boek Maverick lezen. Het is echt interessant. Zelf heb ik het 2 jaar geleden gelezen. Of bekijk de documentaire die te zien was bij VPRO Tegenlicht.  Je kunt die documentaire aanklikken bij de bronnen.

Zelf buiten de box denken

Wat zou je doen als er geen limieten en beperkingen meer voor jou zouden zijn? Wat zou je willen doen als alles kon en dat grenzen er niet meer voor jou zouden bestaan? Wat als…?  Wat als er nou eens een manier bestaat om datgene te bereiken wat je maar wilt bereiken.

Succes, zonder grenzen, is er voor iedereen. Alles is mogelijk! Alleen niet iedereen doet het. Dit e-boek Wat Je Denkt Ben Jezelf, helpt je om de vraag Wat, om te zetten in Hoe. Met andere woorden, dit e-boek geeft je de tools die je nodig hebt om datgene te bereiken wat je wilt.

Bronnen:
http://tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/2012-2013/Semler.html
https://nl.wikipedia.org/wiki/Ricardo_Semler
http://tegenlicht.vpro.nl/nieuws/2015/februari/Ricardo-Semler.html