Lootboxes kans of valkuil?

In-app aankopen en lootboxes zijn manieren waarop app-ontwikkelaars geld kunnen verdienen aan gebruikers van hun apps en games. Helaas zijn lootboxes niet zonder kritiek gebleken. Deze aankopen zouden te veel inspelen op de psychologie van impulsaankopen en verslaving. Sommigen beschuldigen lootboxes als een verkapt casino zonder Cruks, omdat ze op een willekeurige manier prijzen geven en kunnen leiden tot een gevoel van ongeduld en de voortdurende verleiding om meer te kopen. Anderen stellen dat de aanwezigheid van lootboxes kunnen leiden tot onverantwoordelijke uitgaven en financiële problemen voor met name de jongere gebruikers.

Wat maakt lootboxes zo populair?

Lootboxes zijn virtuele “schat”-kistjes die willekeurige virtuele items bevatten, zoals wapens, kleding, personages of andere in-game elementen. Deze lootboxes kunnen vaak worden verkregen door middel van in-game valuta. Deze valuta kan worden verdiend door het spelen van het spel of worden aangeschaft met echt geld. Spelers kunnen aangekochte lootboxes openen en ontdekken welke items erin zitten. Veel spellen die lootboxes gebruiken zijn gratis te spelen en producten zijn dan ook vaak bedoeld om extra inkomsten te genereren.

Lootboxes zijn erg populair onder games om aan te schaffen. De reden hiervan ligt voornamelijk in het gegeven dat men op voorhand niet weet wat er in de loopbox zit. Er zit een bepaald verrassingseffect in. Door het aanschaffen van lootboxes kunnen bepaalde items worden vrijgespeeld waardoor de spelbeleving toeneemt. Een goed voorbeeld hiervan is het populaire voetbalspel FIFA.  De makers van FIFA verkopen pakketten/boxes waarbij gebruikers bepaalde voetballers kunnen vrijspelen of bepaalde tenues kunnen krijgen. Dit geeft een extra dimensie aan het spel. Deze lootboxes kunnen op verschillende manieren worden verworven, maar de gemakkelijkste en snelste wijze is door een lootbox met echt geld aan te schaffen via het spel zelf. De inhoudt van een dergelijke lootbox wordt pas vrijgegeven wanneer er betaald is. Ook is de inhoud bij ieder aankoop verschillend. Dit verrassingseffecten maakt lootboxes razend populair.

Parallellen met online gokken

De aanschaf van lootboxes wordt vaak in vergelijking gebracht met het spelen bij een online casino zonder Cruks. Hoewel een online casino niet hetzelfde is als een lootbox zijn er wel degelijk vergelijkingen te trekken. Zo is de aanschaf van een lootbox altijd een verrassing. Je weet immers niet wat erin zit en daarmee is de waarde onbekend. In die zin neem je als het ware een gok door een lootbox aan te schaffen. Exact dit element is een concept dat ook online casino’s typeert. Bij een online casino wordt ook een gok genomen door het inzetten van geld in de hoop dat de speler er meer geld voor terugkrijgt. Of dit lukt en hoe hoog de beloning is, is op voorhand niet bekend.

Dit leidt er ook toe dat de verkoop van lootboxes door game-aanbieders onder een vergrootglas ligt en zeker niet onomstreden blijkt te zijn. In de volgende sectie van dit artikel wordt een aantal kritiekpunten behandeld die feitelijk ook zouden kunnen worden geplot op de werking van online casinos.

Kritiek op lootboxes

Lootboxes kunnen een aantal risico’s met zich meebrengen die op kritiek stuiten:

• Geen controle van leeftijd: veel spellen die lootboxes gebruiken, hebben geen systeem om de leeftijd van de speler te controleren, waardoor jonge spelers zich kunnen registreren en kunnen kopen zonder beperkingen. Dit kan leiden tot problemen zoals gokverslaving onder jonge spelers.
• Geen bescherming van consumenten: er zijn vaak weinig regels of wetten die consumenten beschermen tegen oneerlijke praktijken in verband met lootboxes. Voorbeelden hiervan zijn: onduidelijke kansen op het winnen van bepaalde items of onduidelijke prijzen.
• Oneerlijk spel: sommige spellen kunnen lootboxes gebruiken om spelers te dwingen om meer geld uit te geven om een redelijke kans te hebben om te winnen.
• Verlies van geld: spelers kunnen grote hoeveelheden geld uitgeven aan lootboxes zonder veel waarde te krijgen.
• Geen kansspelaansluiting: lootboxes zijn vaak niet aangesloten op kansspelreglementen, waardoor spelers geen bescherming hebben tegen gokverslaving en andere problemen.
• Deelname aan verboden kansspel: in sommige landen of gebieden wordt de verkoop van lootboxes beschouwd als een verboden vorm van kansspel, dit brengt risico’s met zich mee voor zowel de ontwikkelaars als de spelers.
• Gokverslaving: lootboxes zijn vaak ontworpen om spelers te verleiden om meer geld uit te geven, dit kan leiden tot gokverslaving en financiële problemen.

Nieuwe wetgeving voor casino’s zonder Cruks 

De nieuwe wetgeving die per april 2021 is ingegaan voor online casino’s zou mogelijk een impact kunnen hebben op de verkoop van lootboxes. Deze nieuwe wetgeving ziet toe op het reguleren van het online gokken in Nederland. Een casino zonder vergunningen is niet langer toegestaan in Nederland en zal dan ook hard worden aangepakt door de Kansspelautoriteit. 

De wet Kansspelen op afstand (Koa) ziet toe op een regulering van de kansspelmarkt waarbij de overheid het mogelijk maakt om voor aanbieders van online kansspelen hun aanbod legaal te exploiteren in Nederland. Hierbij is het belangrijk dat wanneer een vergunning verkregen wordt het casino in kwestie over een aantal maatregelen beschikt waarbij met name de Nederlandse consument beschermd wordt. Een van de gevolgen van de kansspelwetgeving is het tot stand komen van het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen (Cruks). Dit is een register waarin mensen die onbehoorlijk spelgedrag vertonen kunnen worden geregistreerd met als gevolg dat zij voor een periode van 6 maanden niet online en fysiek kunnen spelen bij een casino. Deze 6 maanden dient als afkoelperiode om consumenten tegen zichzelf in bescherming te nemen. Vroegtijdig bij Cruks uitschrijven is niet mogelijk. Het Cruks omzeilen door bij buitenlandse casino’s te gokken is volgens de website https://casinozondercruks.net/ slechts kinderspel. Dit is dan meteen ook een van de kritiek punten op het Cruks. 

Voor de aanbieder van games waarin lootboxes verkocht worden is dit een interessante ontwikkeling. De aanname en de vergelijkingen dat lootboxes feitelijk een vorm van gokken zijn wordt steeds sterker. De Kansspelautoriteit mengt zich steeds nadrukkelijker in deze discussie. Het is het niet ondenkbaar dat de Kansspelautoriteit beperkende maatregelen gaat opleggen aan aanbieders van lootboxes. Zo is de kans groot dat ook deze aanbieders aan bepaalde kwaliteitsvereisten dienen te voldoen om in de toekomst lootboxes te mogen blijven aanbieden.

Hoe en in welke vorm dit er vervolgens uit zou gaan zien, en in hoeverre de Nederlandse overheid invloed kan uitoefenen op grote internationale game-ontwikkelaars (bijvoorbeeld Electronic Arts) is vooralsnog onbekend. Echter, is het waardevol om de ontwikkelingen rondom wetgeving in Nederland en in het buitenland nauwgezet te volgen zodat de game industrie niet voor verassingen komen te staan

Lootboxes: je moet er van houden

Lootboxes zijn producten die veel ter discussie staan. Sommigen beschouwen ze als een vorm van gokken en erkennen de mogelijke negatieve gevolgen, terwijl anderen argumenteren dat lootboxes een legale manier zijn om extra inhoud of functies te ontgrendelen in games. Het is belangrijk om verantwoordelijkheid te nemen voor eigen acties en te beseffen dat overmatig gokken en het alsmaar blijven aankopen van lootboxes problemen kan veroorzaken.