Hoe gevaarlijk zijn PFOA en PFO’s?

Perfluoroctaanzuur (PFOA), ook bekend als C8, en perfluoroctaansulfonaat (PFO’s) hebben de afgelopen jaren de voorpagina’s gehaald naarmate de gezondheidsrisico’s van deze chemische stoffen meer aandacht begonnen te krijgen. Deze verbindingen behoren tot de bredere klasse van perfluoralkylverbindingen, waarvan nog niet zo lang geleden werd gedacht dat ze onschadelijk waren. Recente studies wijzen er echter op dat zij gezondheids- en milieurisico’s kunnen inhouden.

In de afgelopen decennia waren PFOA en PFOs zeer populaire verbindingen bij fabrikanten en industriële installaties. Dit is een alarmerend voorbeeld van hoe gebrek aan experimenten hand in hand kan gaan met een overvloedig gebruik dat zowel het individu als het milieu schaadt. Het gevolg is dat deze chemische stoffen tegenwoordig vrijwel overal in het milieu aanwezig zijn en in de diersoorten die er leven, de mens inbegrepen. PFO’s en PFOA’s worden in het milieu uiterst langzaam afgebroken, zodat de verontreinigingsrisico’s zich over een lange periode uitstrekken.

Zij zijn lange tijd niet geclassificeerd als verontreinigende stoffen omdat zij een eigenaardig gedrag vertonen waardoor zij moeilijk op te sporen zijn. De meeste verontreinigende stoffen die schadelijk zijn voor levende organismen hopen zich op in het vetweefsel, maar deze chemische stoffen binden zich aan eiwitten. Volgens de EPA stapelen PFO’s en PFOA zich gemakkelijk in grote hoeveelheden op in levende wezens en bedraagt hun geschatte halfwaardetijd 4 jaar in de mens. Om meer licht op dit onderwerp te werpen, is het van essentieel belang te begrijpen wat deze verbindingen precies zijn en waar ze aanwezig kunnen zijn. Vervolgens zullen we de bijbehorende risico’s uitwerken en nagaan of en hoe ze kunnen worden vermeden.

Wat zijn PFOA en PFO’s?

PFO is perfluoroctaansulfonaat en PFOA is perfluoroctaanzuur en beide maken deel uit van een klasse verbindingen die perfluoralkylverbindingen (PFAS) worden genoemd. Deze synthetische verbindingen bieden een reeks voordelen voor industrieel gebruik, waarvan de belangrijkste is dat zij bestand zijn tegen water en lipiden. Omdat zij water en vet kunnen tegenhouden, worden zij in een breed scala van producten gebruikt.

Waar worden ze gebruikt?

Deze verbindingen worden al tientallen jaren gebruikt, maar pas onlangs zijn de gezondheids- en milieu-effecten van het gebruik ervan aan het licht gekomen. PFO’s en PFOA worden al sinds de jaren 50 gebruikt vanwege hun waterafstotende en antikleefcapaciteit. Ze zijn te vinden in verschillende producten en industriële toepassingen. Hier volgen enkele voorbeelden van gangbare goederen die met PFO’s of PFOA’s kunnen worden vervaardigd: verf, non-stick koekenpannen, leer, et cetera. Het goede nieuws is dat als gevolg van de toenemende bezorgdheid over gezondheid en milieu het gebruik van deze chemicaliën tegenwoordig geleidelijk wordt afgebouwd.

Welke gezondheidsrisico’s zijn aan deze verbindingen verbonden?

Allereerst is het belangrijk om te vermelden dat de onderzoeken naar de gezondheidseffecten van blootstelling aan PFOA/PFO’s relatief recent zijn. De meeste gegevens die op de schadelijke effecten wijzen zijn afkomstig van dierproeven. Er is meer onderzoek nodig om het verband tussen deze synthetische verbindingen en de bijbehorende gezondheidsrisico’s te bevestigen. Het is hoe dan ook verstandig om de beste waterfilter voor thuis te gebruiken zodat je geen last krijgt van de volgende gevolgen door de inname van PFOA en PFO’s:

• Leverproblemen
• Vertraagde puberteit
• Immuunstoornissen
• Schildklierafwijkingen