Waarom vind je weinig gezonde voeding in de supermarkt?

Supermarkten zijn een behoorlijk ongezonde omgeving geworden. Je vindt er vele duizenden voedingsmiddelen die om aandacht schreeuwen, waardoor je dikwijls met meer boodschappen thuis komt, dan dat je je zelf had voorgenomen. Supermarkten zijn erg bedreven geworden om je te verleiden tot meer aankopen. Hiervoor werken ze onder ander samen met psychologen, neuromarketeers en natuurlijk de voedingsmiddelenindustrie. Het resultaat hiervan kun je dagelijks om je heen zien. De gemiddelde Nederlander wordt steeds zwaarder, ongezonder en leidt tevens aan allerlei fysieke en mentale ongemakken. Hoe kan dit zover zijn gekomen en wat kun je eraan doen? Daar gaat deze blog over. 

Weinig gezonde voeding in de supermarkt

Als eerste de vraag waarom je zo weinig gezonde voeding in de supermarkt vindt. Zo’n beetje 95% van de voeding in de supermarkt bestaat uit bewerkte voedingsmiddelen. Dit zijn voedingsmiddelen die door de voedingsmiddelenindustrie zijn geproduceerd en helaas minder gezonde voedingsstoffen bevatten. Veel van dergelijke producten bevatten en mengsel van tarwe, soja, zetmeel, maïs, zuivel, een hoop E-nummers, toegevoegde suikers, zout en vet.

Deze laatste 3, suiker, zout en vet, worden vaak aan een product toegevoegd om het een lekkere smaak te geven. Voedingsmiddelenbedrijven besteden veel geld en tijd naar het vinden van het meest optimale genotspunt van hun product. Of ze nu chips, sauzen, koek, ontbijtgranen, worst, candy bars of frisdrank maken, ze willen dat jij de meeste bevrediging ervaart als mogelijk is. Dit punt wordt ook wel het bliss point genoemd. 

Zo bestaan er onderzoeken naar het meest perfect krakende chipje, de optimale hoeveelheid koolzuur in frisdrank, het lekkerste mondgevoel van een toetje, of het koekje waar je van kan blijven eten. Om dit even in perspectief te plaatsen, de mensen die dit onderzoeken en ontwikkelen, komen van de beste universiteiten af, verdienen een hoop geld en hun levenswerk is dan het perfecte suikerwater, snoepje, toetje of zoutje. Best sneu. Maar goed, deze mensen zoeken dus naar het bliss point en dat doen ze onder andere door te experimenteren met de hoeveelheid suiker, zout en vet. Wanneer ze het bliss point hebben gevonden, dan zal hun product miljoenen keren worden verkocht en zo komt dit dus via de supermarkt bij jou terecht.

Even terug naar voeding in supermarkten voor 95% bewerkte voedingsmiddelen zijn. Op bewerkte voedingsmiddelen is veel meer te verdienen dan onbewerkte voeding. Een supermarkt verdient veel minder op een appel, dan op een muesli bar met stukjes appel daarin verwerkt. Daarnaast zijn bewerkte voedingsmiddelen veel langer houdbaar als onbewerkte voeding. Een pak ontbijtkoek, of een pak cruesli blijft veel langer houdbaar als een kiwi. De voeding in de supermarkt bestaat dus voor een groot deel uit eten dat teveel suiker, vet en zout bevat en te weinig bouwstoffen.

Die producten er zijn speciaal voor ontwikkeld om je er meer van te laten eten en je er zelfs naar te laten hunkeren. Naast het bepalen van het bliss point, worden hier ook E-nummers voor gebruikt. Het E-nummer glutamaat, ofwel E-621 is hierin bijzonder effectief. Dit E-nummer zorgt voor enorme impulsen in je hersenen, waardoor je de bewuste voeding in een mum van tijd wilt verorberen. In bijna alles zakken chips vind je glutamaat. Heb je je ooit afgevraagd, waarom je niet in staat bent om maar 1 chipje te eten?

Hoe wordt je verleid tot meer aankopen

De supermarkt maakt het je niet erg gemakkelijk om je voeding in te slaan. Los van het feit dat ze producten verkopen die niet bijdragen aan jou gezondheid, doen ze er van alles aan om je er meer van te late kopen. Zo zijn de winkelwagentjes groter geworden, waardoor je meer mee kunt nemen en zijn de winkelmandjes voorzien van wieltjes én zijn ge groter gemaakt. De psychologie hierachter is dat je nu eenmaal meer producten en voeding in je wagentje gooit, indien het wagentje groter is. Daarnaast is er altijd een ruime keuze aan voordeelverpakkingen, of kwantumkortingen. Van de kwantumkortingen vind ik de volgende het meest opzienbarend. “Nu 1 kilo ..X.. van € 2,99 voor maar € 2,29. Maximaal 5 verpakkingen per persoon”. 

Waarom vind ik die reclameleus zo briljant? Omdat je, bij binnenkomst van de supermarkt zelf niet in gedachte had om 5 verpakkingen van dat product mee te nemen. Je had wellicht bedacht om 1 of 2 verpakkingen mee te nemen. Maar de leus plaatst het getal 5 in je hoofd, zodat je er wel 3 of 4 van wilt meenemen. Wie heeft nu het voordeel, de supermarkt of jij? Nu hebben we het nog niet eens gehad over de gangpaden, de schap indeling, de reden waarom er op de broodafdeling een oven staat (denk jij dat ze het brood zelf maken?) en waarom er producten voor kinderen op ooghoogte staan voor kinderen en producten voor volwassenen op ooghoogte voor volwassenen. En waarom staan al die stripfiguurtjes op de pakken hagelslag en potten pindakaas?

Hoe ga je ermee om?

Er zijn boeken vol geschreven over de verleidingstechnieken van supermarkten. De verleiding zit in de kleine details, maar kunnen ook erg voor de hand liggend zijn. Zoals de reden dat je meestal eerst op de groente- en versafdeling binnenkomt. Dit geeft je een gezond gevoel. Terwijl het handiger is om eerst de zware producten te kopen, zoals blikken soep en flessen frisdrank, zodat je de kwetsbare voedingsmiddelen, zoals aardbeien en tomaten, daar boven op kunt stapelen. Hoe ga je nu om met die verleiding? Hier volgen een paar tips die je op weg helpen:

1. Lees veel over gezonde voeding. Hoe meer je hierover weet, hoe bewuster je je keuzes kunt maken.
2. Lees de etiketten. Producenten van voedingsmiddelen zijn verplicht om de ingrediënten te vermelden. Hoewel je niet altijd begrijpt wat daar staat. Indien dat het geval is, leg het product dan terug. Dit product is in een laboratorium ontwikkeld en industrieel geassembleerd. Derhalve draagt het niet bij aan je gezondheid, zoals een stuk fruit, dat aan een boom, of stuik heeft gezeten, of een stuk groente, dat op grond geweekt is.
3. Beperk de aankoop van bewerkte voedingsmiddelen. Ze zitten vol suiker, zout, vet, E-nummers en bevatten te weinig bouwstoffen zoals vitaminen, mineralen en vezels. Derhalve verzadigen ze niet goed, zodat je er teveel van eet. 
4. Blijf zo dicht mogelijk tegen de natuur aan. Een wortel ziet er uit als een wortel en hoeft niet in een verpakking te zitten. Dit geldt ook voor vruchtensappen uit een pak. Koop gewoon hele stukken fruit en bereid het zelf.
5. Richt je op de 5% voeding in de supermarkt die wel bijdragen aan je gezondheid. In een supermarkt vind je tot wel 10.000 tot 20.000 verschillende producten. 5% Daarvan is 500 tot 1.000 gezonde keuzes.

Het e-boek Gezonde Voeding informeert je dieper over de verleidingen door supermarkten en ook de rol die het speelt op elk facet van je lichaam. Het e-boek is nu een stuk goedkoper gemaakt, om te vieren dat NLbewustgezond.nl 1 jaar bestaat. In het eerste jaar is er enorm veel gebeurd. Bij wijze van dank is de prijs tijdelijk verlaagd, maar ook omdat ik de informatie graag beschikbaar wil maken voor nog meer mensen. Dit boek is ook, op verzoek van velen, als paperback te koop.