Olijfolie, super lekker en super gezond. Maar kies wel de juiste olijfolie

Olijfolie is super gezond en super lekker. Vooral extra vierge olijfolie. Dit is olijfolie van de eerste persing. Het bevat tal van gezonde stoffen zoals antioxidanten en gezonde vetzuren. Daarom kent olijfolie krachtige gezondheidsvoordelen zoals het verminderen van de risico’s op hartaandoeningen. In de Mediterrane landen wordt olijfolie al eeuwen gebruikt om mee te koken, te bakken en voor dressings. De Mediterraanse keuken staat niet alleen bekend om haar gezonde gerechten. De mensen die leven rond de Middellandse zee behoren tot de gezondste mensen ter wereld. Onlangs ben ik weer in Italië geweest en heb ik een traditionele olijfolieperserij bezocht. Het was super gaaf om te ervaren met hoeveel passie deze mensen over hun product spreken. Ze bleken ook nog een kleine verrassing te hebben. Iets wat je niet verwacht wat je met olijfolie kan doen. Verderop in dit artikel deel ik deze verrassing met je. 

Wat is olijfolie en hoe wordt het gemaakt?

Eerst even dit; in augustus ben ik een maand in Italië (Le Marche, vlak bij Assisi) geweest. Le Marche is een prachtig Italiaans gebied. Samen met mijn vrouw en dochtertje (2 jaar) heb ik onder andere de firma Rosini bezocht. Deze onderneming wordt gerund door moeder en 3 dochters. Een van de dochters heeft ons helemaal bijgepraat over olijfolie, hoe zij het maken en vooral hoe zij de beste kwaliteit olijfolie maken.

Hoe wordt olijfolie gemaakt?

Olijfolie is olie die wordt geperst uit olijven, de vruchten van de olijfboom. Op het land van de familie Rosini staan ongeveer 10.000 olijfbomen. Dit lijkt veel, maar dat valt wel mee. De Rosini’s zijn maar een kleine producent, in vergelijking tot anderen.

Het productieproces van olijfolie is eigenlijk super eenvoudig. In de periode september/oktober worden de olijven met de hand geplukt. Dit hand plukken is nogal een zorgvuldig karwei. De olijven moeten binnen 4 uur geperst zijn tot olijfolie. Dat is wel een dingetje, waar de Rosini’s zwaar aan tillen.

Net als het plukken overigens.

Olijven die groeien aan de zuidkant van de olijfboom zijn bijvoorbeeld eerder rijp dan de olijven die groeien aan de andere kant van de boom. De zon heeft immers veel meer invloed gehad op de olijven die aan de zuidkant van de boom hebben gehangen.

De plukkers moeten dus goed kijken wat op die dag geplukt wordt, omdat de olijven binnen 4 uur geperst moeten zijn.

Waarom moeten de olijven binnen 4 uur tot olijfolie verwerkt zijn? Dit heeft te maken met de zuurgraad en de kwaliteit van de olijfolie. Hoe sneller de olijf tot olijfolie verwerkt is, hoe lager de zuurgraad en hoe beter de kwaliteit.

Plukken, persen en klaar?

Nadat de olijven geplukt zijn, dan worden ze in een grote bak gedaan. Ze worden gewassen en vervolgens worden ze geperst tot olijfolie. En klaar.

In het kort gezegd is dat het proces.

Maar dan zijn we er nog niet. Er bestaat namelijk een enorm verschil in kwaliteit van olijfolie. Als je olijfolie koopt, kies dan altijd voor de eerste druk; de extra vierge olijfolie. Dit is het beste, de lekkerste en de meeste gezonde olijfolie.

Ik heb de pulp gezien van waaruit de tweede en de derde persing tot stand komt. Dat is op zichzelf niet erg opzienbarend. Maar dat bij de tweede en derde persing vaak chemicaliën worden gebruikt om er net wat meer olie uit te persen is toch een stuk minder gezond.

Export en fraude met olijfolie

Olijfolie is een belangrijk exportproduct van Italië. Niet alleen van Italië, ook Spanje en Griekenland produceren en exporteren olijfolie. Dit is bekend. Maar wist jij ook dat er ook in Noord Afrika olijfolie wordt geproduceerd?

Olijfolie is big business en dit maakt het helaas ook tot een product dat ook fraudegevoelig is.

Sommige versies van lagere kwaliteit kunnen worden geëxtraheerd met behulp van chemicaliën of zelfs worden verdund met andere goedkopere oliën.

Ook importeren handelaren (o.a.) uit Italië olijfolie uit Noord Afrika. Deze olijfolie is vaak veel minder goed van kwaliteit. Dit heeft onder andere met de manier van plukken te maken. Noord Afrikaanse olijven worden vaak machinaal geplukt, zodat alle olijven tijdens de pluk van de olijfboom worden gehaald. Ook de niet-rijpe.

Vaak blijven de olijven dagen lang op de grond liggen voordat ze geperst worden. Dit doet de kwaliteit van de olijfolie geen goed. Dit vormt voor bepaalde handelaren en producenten echter geen enkel probleem. Ze mengen de Noord Afrikaanse olijfolie gewoon met de Italiaanse olie. Klopt de zuurgraad niet? Met bepaalde middeltjes valt dit ook weer op te lossen.

Als ik het goed heb gehoord dan zou Italië meer olijfolie exporteren dan dat er olijfbomen staan die olijfolie zouden kunnen geven. Geeft te denken, niet?

Daarom is het kopen van de juiste soort olijfolie ongelooflijk belangrijk. Oja, olijfolie (de goede) is een beetje troebel en groenig van kleur.

Waarom is olijfolie gezond?

Extra vierge olijfolie, van de eerste persing dus, is met name gezond omdat het rijk is aan bepaalde antioxidanten. Antioxidanten zijn ongelooflijk belangrijk voor ons lichaam omdat zij vrije radicalen te lijf gaan.

Verder bevat extra vierge olijfolie vitamine E en K en veel nuttige vetzuren. Vooral de omega 3 vetten zijn hier belangrijk. Maar goed, wat olijfolie echt gezond maakt is het aantal antioxidanten.

Antioxidanten

Antioxidanten kunnen helpen bij het bestrijden en of het voorkomen van ernstige ziekten. Denk hierbij aan hart- en vaatziekten. Zo werken bepaalde antioxidanten uit olijfolie ontstekingsremmend. En dat is heel erg belangrijk omdat heel veel ziektes en aandoeningen tegenwoordig het gevolg zijn van (laaggradige) ontstekingen.

Extra vierge olijfolie bevat ontstekingsremmende stoffen

We staan even stil bij die ontstekingsremmende stoffen. Er wordt namelijk aangenomen dat chronische ontsteking een van de belangrijkste oorzaken zij van vele chronische ziekten. Dit omvat hartaandoeningen, kanker, het metabool syndroom, diabetes 2, Alzheimer en artritis.

Een laaggradige ontsteking merk je niet snel op. Deze (chronische) laaggradige ontstekingen zitten vaak aan de binnenkant van je aderen. Op die plek zitten geen zenuwen, vandaar dat je laaggradige ontstekingen niet voelt. Ook kan het jaren duren voordat je er wat van merkt. Helaas is het dan vaak al te laat.

Hoe je het merkt? Nou, je zou een hartaanval kunnen krijgen. Of een beroerte en dat wil je toch niet?

Chronische laaggradige ontstekingen kunnen vaak (na jaren) leiden tot hart- en vaataandoeningen. Hart- en vaataandoeningen, zoals een hartaanval, zijn doodsoorzaak nummer 1 in onze wereld.

Goed, olijfolie zou dus deze ontstekingen kunnen helpen bestrijden. Het stofje dat hier verantwoordelijk voor is heet oleocanthal. Lekker (extra vierge) olijfolie over je salade gieten dus.

Ik zal je straks nog wel vertellen hoe je nou kunt weten dat je de juiste olie koopt. Er zit nogal een verschil in de kwaliteit van het aanbod (dan druk ik mij nog heel erg mild uit).

Meer weten over gezond eten en leven en heb je geen tijd om zelf alles grondig uit te zoeken? Nou, dat heb ik voor je gedaan. Je leest er alles over in het e-boek Gezond In 10 Stappen.

Extra vierge olijfolie lijkt beschermend tegen hart- en vaatziekten

Hart- en vaatziekten (hartziekte en beroerte) zijn de meest voorkomende doodsoorzaken in de wereld. Dit weet je nu wel. Uit vele observationele studies blijkt echter dat de dood door dergelijke aandoeningen juist heel laag is in bepaalde delen van de wereld en dan met name de landen rond de Middellandse Zee.

De resultaten van deze onderzoeken zijn al jaren bekend. Ook heeft het grote publiek wel eens gehoord dat de Mediterraanse keuken gezond is. Maar wat is die Mediterraanse keuken eigenlijk? Veel mensen denken aan pizza, pasta (Italië) en paella (Spanje).

De Mediterraanse keuken

Bij de Mediterraanse keuken denken we vaak aan de Italiaanse keuken. Pizza en pasta behoren eigenlijk helemaal niet tot de traditionele Italiaanse keuken. Arme Italiaanse immigranten, die naar de VS vertrokken waren, in de 19de en 20ste eeuw, aten juist het goedkope voedsel; pizza en pasta.

De Mediterraanse (en de Italiaanse) keuken bevat juist heel veel groenten, noten, volle kazen, veel vis, olijfolie, olijven, vlees, kip, pitten, zaden, verse kruiden, bonen en peulvruchten. Eigenlijk bevatte de Mediterraanse keuken amper deegproducten zoals spaghetti, pizza en ravioli.

Uit eigen ervaring (en die van mijn vrouw en dochter Bo (2 jaar inmiddels) kan ik je wel vertellen dat die Italianen verdomd lekkere pasta’s en pizza’s kunnen maken. Goh, wat hebben wij zitten smullen.

Maar goed, waar het om gaat is dat de volken rond de Middellandse zee zeer gezond blijken te zijn. Hart- en vaatziekten kwamen er niet veel voor. Dit komt dus door het eten en onder andere ook door het gebruik van olijfolie.

Een detail is dus dat de Mediterraanse keuken niet uit louter pizza’s en pasta’s bestaat.

Wetenschappelijke studies over het mediterrane dieet tonen aan dat het hartaandoeningen kan helpen voorkomen. In een groot onderzoek verminderde het aantal hartaanvallen, beroertes en (vervolgens) het overlijden zelfs met 30%.

Extra vierge olijfolie beschermt tegen hartziekten via bepaalde mechanismen

Olijfolie vermindert dus ontstekingen zodat het kan beschermen tegen hart- en vaatziekten. Ook beschermt olijfolie het LDL cholesterol tegen oxidatieve schade. Oxidatieve schade is een belangrijke stap in het proces van hart- en vaatziekten.

Een ander mechanisme waar olijfolie een rol speelt is de binnenkant van je aderen. Zo zou olijfolie ongewenste bloedstolsels (belangrijke veroorzakers van beroertes en hartaanvallen) helpen voorkomen. En ook zou het de bloeddruk kunnen verlagen.

Om kort te zijn; olijfolie is super gezond voor je hart en je bloedvaten. De gezonde stofjes in de olie beschermen tegen chronische ontstekingen, beroertes en hartaanvallen.

Andere gezondheidsvoordelen van extra vierge olijfolie

Als je nog niet overtuigd bent van de gezonde eigenschappen van dit wonderlijke goedje, dan heb ik er nog een paar voor je.

Niet alleen je hart en je bloedvaten hebben er voordeel bij. Ook zouden de risico’s op het ontwikkelen van kanker en Alzheimer verminderd worden.

Kanker

Ook kanker is een veel voorkomende doodsoorzaak in onze samenleving. Het wordt gekenmerkt door een ongecontroleerde groei van (kanker) cellen in het lichaam. Kanker kan ontstaan door oxidatieve schade die vrije radicalen aanrichten. Deze vrije radicalen krijg je dagelijks automatisch binnen en daar kan je helemaal niets tegen doen.

Vrije radicalen komen je lichaam binnen doordat je adem haalt, doordat je eten verteerd en ook door milieuschade zoals luchtverontreiniging en pesticiden. Je kan er dus niets tegen doen.

Het enige wat je wel kunt doen is je lichaam de wapens te geven die het nodig heeft om die schadelijke vrije radicalen onschadelijk te maken. Antioxidanten doen dit.

Studies tonen aan dat mensen die leven in de mediterrane landen en vrij laag risico op kanker hebben. Olijfolie zou hier dus een rol in kunnen spelen

Alzheimer

De ziekte van Alzheimer is ‘s werelds meest voorkomende neuro-degeneratieve ziekte en is ook een belangrijke oorzaak van dementie.

Een belangrijk kenmerk van de ziekte van Alzheimer is een opeenhoping van eiwitten in een soort klitten. Die klitten is een soort plaque dat in bepaalde neuronen in de hersenen gaat zitten.

Een onderzoek bij muizen toonde aan dat een stofje in olijfolie kan helpen om deze plaques uit de hersenen te verwijderen.

Een door de mens gecontroleerd onderzoek liet ook zien dat een mediterraan dieet verrijkt met olijfolie gunstige effecten had op de hersenfuncties en dat het risico op cognitieve stoornissen verminderde.

Hoe weet je nou of je de juiste olie koopt?

Tsja, goede vraag. Er wordt namelijk op grote schaal fraude gepleegd met olijfolie. Zo bleken niet zolang geleden 7 grote olijfolieproducenten helemaal geen extra vierge op hun etiket te mogen plakken. Toch deden zij het.

Ook vertelde ik je dat goede olijfolie een beetje groenig van kleur ziet en het is een beetje troebel. Kijk eens naar de kleur van de olie van de flessen die je in de supermarkt vindt. Is de kleur gelig? Ziet het er niet troebel uit? Volgens señora Rosini is dergelijke olie te vergelijken met lampolie.

Ik zal je niet vermoeien met alle rare fratsen die grote voedingsmultinationals uithalen om ons hun producten te slijten. Je zou spontaan niets meer willen kopen. Ik zal je vertellen hoe ik de juiste olie koop.

Houd rekening met het volgende:

1. De kleur van de olie is dus belangrijk. Extra vierge olijfolie is groenig van kleur en is een beetje troebel.

2. Kijk ook naar een biologisch keurmerk. Aan biologische producten mogen (bijna) geen chemicaliën worden toegevoegd. Er worden dus ook minder bestrijdingsmiddelen gebruikt.

3. De fles van de goede olijfolie is niet transparant maar juist groen of bruin van kleur.

4. Koop je olijfolie bij voorkeur niet in de supermarkt, maar bij een speciaalzaak. Daarvan zijn er steeds meer. Is een beetje duurder, maar wel veel lekkerder en gezonder.

5. Bak en braad niet in extra vierge olijfolie maar in arachideolie of in kokosvet. Dit is veel goedkoper (vooral arachideolie). Extra vierge olijfolie kan – als het te heet wordt – gaan walmen. Op dat moment verbranden de gezonde stofjes in de olie en worden deze juist schadelijk voor je gezondheid.

Het is supergezond en super lekker en dit verwacht je niet

Zelf gebruik ik olijfolie al jaren. Wij voegen het thuis vooral toe aan salades en verwerken het in dressings (die wij zelf maken). Voor mensen met een hartaandoening is deze extra vierge olijfolie dus ook aan te bevelen.

Nog een tip om olijfolie te bewaren; zet de fles in een kast of op een plek waar het donker is. Dat in ieder geval de zon er niet op schijnt. Dit is beter voor de kwaliteit op langere termijn.

Het grappige aan extra vierge olie is trouwens dat veel gezondheidsgeleerden en voedingsdeskundigen het met elkaar eens zijn.  Eigenlijk vindt iedereen het gezond. Hoe mooi is dat?

De verrassing

Daar komt hij dan, de verrassing. Aan het einde van de rondleiding had señora Rosini een olijfolieproeverij georganiseerd. Heerlijke happen met extra vierge olie vielen ons ten dele. Ook konden we een heerlijk glaasje wijn drinken. Maar ja, ik moest nog rijden en alcohol in het verkeer is niet handig. Helemaal niet in het bergrijke gebied waar wij zaten.

Er was 1 (na) gerecht dat wel heel erg speciaal was; Olijfolie op ijs.

Je verwacht het (wellicht) niet. Ik niet in ieder geval. Maar op een bolletje ijs (vooral Italiaans ijs) smaakt het goede extra vierge olijfolie echt super lekker. Tipje voor als je eters krijgt?

Meer weten?

Gezond eten en gezond leven is een hele kunst. Zo’n beetje 80% van het supermarktassortiment doet je gezondheid geen goed. Toch worden deze producten juist heel veel verkocht. Wat kan je dan wel eten?

In het e-boek Gezond In 10 Stappen vertel ik je uitgebreid hoe je door middel van een paar stappen, veel gezonder kan eten. Omdat je gezonder eet, voel je je een stuk fitter en val je zelfs af. De kneep zit hem in een paar stappen. Het kost je uiteindelijk niet veel moeite – zelf doe ik het ook – en het eten is veel lekkerder.

Het e-boek Gezond In 10 Stappen is alleen op deze site verkrijgbaar en is direct te downloaden. Je hebt het dus direct in huis. Oja, ik geef een niet goed geld terug garantie op de e-boeken. Je loopt dus geen enkel risico. Deze garantie geeft ik omdat ik er voor 100% achter sta.

Omdat heel veel mensen met hun gewicht tobben (meer dan de helft van ons is te dik) heb ik het e-boek Eerste Hulp bij Verantwoord Afvallen geschreven. De afgelopen maanden hebben talloze mensen dit e-boek gelezen. Niet zonder reden.

Afvallen, op de manier die de meeste mensen hanteren – minder eten, meer bewegen – werkt helemaal niet. Dit heb je wellicht zelf ook al ervaren. Een voorbeeldje; niet het aantal calorieën, maar juist het type calorieën bepaalt of je afvalt. Lees het e-boek Eerste Hulp bij Verantwoord Afvallen maar eens.

Ontvang jij de maandelijkse update nog niet? Af en toe ontvang je een leuk mailtje van mij vol gezonde info. Meld je ook aan!

Bronnen:
1. http://www.oliorosini.it/index.php/it/
2. https://www.healthline.com/nutrition/extra-virgin-olive-oil
3. https://www.ad.nl/economie/onderzoek-naar-fraude-met-italiaanse-olijfolie~a8ea4845/