Cholesterolwaarden als de brandweer

Ongeveer 1,5 miljoen mensen in Nederland hebben hoge cholesterolwaarden en slikken daarvoor medicatie. Cholesterol is aan de andere kant echter van groot belang voor je lichaam. Zo’n 80 tot 90% van het cholesterol wordt door je lichaam zelf aangemaakt. Waarom zou je die cholesterolwaarden dan verlagen? Hoge cholesterolwaarden leiden niet per definitie tot verhoogde risico’s op hartziekten, zo blijkt uit onderzoek. Sterker nog, cholesterol blijkt eerder van gunstige invloed te zijn op hart- en vaatziekten. Je kunt het zien als de brandweer die een brand blust. 

Cholesterolwaarden

Je cholesterolwaarden zeggen iets over de hoeveelheid cholesterol je bloed. De afgelopen jaren werd veelal gesteld dat hoge cholesterolwaarden zouden leiden tot vervelende gevolgen zoals hart- en vaatziekten en beroertes. Maar steeds meer onderzoek laat zien dat deze vrees niet terecht is.

Cholesterol is namelijk een lichaamseigen stof. Dit houdt in dat je lichaam zelf cholesterol aanmaakt en derhalve ook zelf de cholesterolwaarden reguleert. Wist je dat 80 tot 90% van het, in je lichaam aanwezige cholesterol, door je lichaam zelf wordt aangemaakt? (1)

In het boek ‘Weet wat je eet‘ van onderzoeksjournalist Daan de Wit wordt de Amerikaanse dokter Curtis aan het woord gelaten. Volgens Curtis is cholesterol een stof die zo belangrijk is dat het dor bijna ieder cel in ons lichaam wordt aangemaakt. Het heeft dus geen zin om je cholesterolwaarden te beïnvloeden met voeding die weinig cholesterol bevat.

Een andere voorstander van cholesterol is de Deense arts en onderzoeker Uffe Ravnskov. Ravenskov doet al meer dan 20 jaar intensief  en onafhankelijk onderzoek naar de werking van cholesterol. Ravenskov financiert veel van zijn onderzoeken zelf en dat maakt hem onafhankelijk. Hij heeft derhalve geen (financieel) belang bij de uitkomsten van zijn onderzoeken.

Net als dr. Curtis stelt Ravenskov dat cholesterol een lichaamseigen stof is. Maar dat is nog niet alles, Ravenskov stelt ook dat cholesterol goed voor je is. Cholesterol zou helemaal niet slecht voor je zijn en het eten van vetten – zoals eieren, vette vis, avocado’s en grasgevoerd rundvlees – je cholesterolwaarden helemaal niet zou laten stijgen (3).

Waarom cholesterolwaarden veranderen?

Waarom worden hoge cholesterolwaarden dan gezien, door veel artsen en farmaceuten, als iets schadelijks? Dat is nu de hamvraag. Je kunt cholesterol zien als de brandweerman die het vuur blust, zo beschrijft Daan de Wit in zijn boek. Een brandweerman blust vuur en wordt dus gelinkt aan het probleem. De redenering gaat dat, indien je de brandweerman weg haalt, er ook geen vuur meer is.

Het vuur kun je zien als de plaque die je aderen verstoppen. Plaque is een mengsel van vetten en cholesterol, dat ontstaat vanwege ontstekingen in je aderen. Maar die ontstekingen ontstaan juist door overmatige consumptie van geraffineerde koolhydraten en suikers.

Ontstekingen zijn het probleem

Je lichaam wil zelf die ontstekingen oplossen en dat doet het door ze te bedekken met cholesterol. Het cholesterol lost de ontsteking op en als dat gebeurd is, dan wordt het weer afgebroken en verdwijnt het. Het punt is nou juist dat die ontstekingen heel erg veel voorkomen bij (eveneens) heel erg veel mensen. Daarom zijn de cholesterolwaarden vaak hoog.

Maar goed die cholesterol probeert dus de brand te blussen en overal in het vatenstelsel ontstaan weer nieuwe brandjes, omdat heel veel mensen nu eenmaal bewerkte voeding eten, die vol zit met geraffineerde koolhydraten en suikers. Dergelijk eten zorgt voor sterke stijgingen in je bloedsuikerspiegel en het hormoon insuline.

Wellicht is het interessant om eens te bekijken welke oorzaken er nog meer aan die ontstekingen ten grondslag liggen. Daan de Wit geeft hier een mooie opsomming over:

1. Hoge bloeddruk

Een hoge bloeddruk zet grote druk op de wanden van je bloedvaten en dat veroorzaakt ontstekingen.

2. Hoog bloedsuikerniveau

Door hoge bloedsuikerniveaus pompt je alvleesklier veel insuline in je aderen. Insuline draagt bij aan ontstekingen en die ontstekingen laten je cholesterolwaarden stijgen.

3. Irritaties en schade

Roken en fijnstof kunnen irritaties veroorzaken, die tot ontstekingen leiden. Een onbalans tussen omega 3 en omega 6 vetten kan tot schade leiden. Veel mensen krijgen teveel omega 6 vetten vanwege de consumptie van margarine en bewerkt vlees en dat kan leiden tot ontstekingen.

4. Ongezonde vetten en stress

Ongezonde vetten zoals transvetten, die je vindt in snacks en veel bladerdeeg producten kunnen ook ontstekingen bevorderen in je aderen, evenals stress.

Cholesterol als oplossing

Teveel insuline in je bloed en de bovenstaande factoren dragen bij aan die ontstekingen en daardoor stijgen je cholesterolwaarden. Je hebt dus hoge cholesterolwaarden indien je veel ontstekingen hebt in je bloedvaten. Vandaar dat cholesterolwaarden gelinkt worden aan hart- en vaatziekten. Echter, cholesterol is een deel van de oplossing, niet van het probleem.

En, wat kan jij hiermee?

Je hoeft dus niet minder vetten te eten en je hoeft je ook niet druk te maken om je cholesterolwaarden (4) vindt ook Walter Willett. Willett is verbonden aan Harvard en hij geeft zelfs nieuwe voedingsrichtlijnen, die minder koolhydraten voorschrijven. Juist die (geraffineerde) koolhydraten zouden leidden tot vervelende situaties zoals overgewicht en hart- en vaatziekten (5).

Waarom is dan die ‘Vet is slecht’ hypothese ontstaan en waarom schrijven zoveel artsen dan gewoon een medicijn voor als je hoge cholesterolwaarden hebt? Nou, die ‘Vet is slecht’ hypothese is ontstaan toen de Amerikaanse arts Ancel Keys daarmee op de proppen kwam.

Keys stelde, in de jaren ’50 van de vorige eeuw dat vetten slecht voor je zijn en dat ze je cholesterolwaarden zouden doen laten stijgen. Veel van zijn onderzoeken heeft hij gedaan om dat te bewijzen en heel veel artsen hebben zijn conclusies overgenomen.

Ten onrechte dus, want zoals heel veel onderzoek laat zien, is dat vetten je cholesterolwaarden amper doen stijgen (je lichaam maakt het immers zelf aan) en dat cholesterol ook geen hart- en vaatziekten veroorzaken. Sterker nog, cholesterol is een deel van de oplossing.

Meer weten

Ik ben NLbewustgezond.nl gestart vanuit de gedachte van ‘Gezond eten op je bord’. Echter dat is dus niet zo gemakkelijk. Er lijkt wel meer ongezond eten te verkrijgen dan gezonde voeding. Daarom lees ik veel, zodat ik meer te weten kom en bewuster ben over de keuzes die ik maak. Die kennis heb ik voor je uiteengezet in het e-boek Gezonde Voeding.

Wil je meer weten over gezond eten en leven, maar wil je ook blijven genieten? Lees dan het e-boek Gezond In 10 Stappen eens.

Als je wilt weten hoe je deze kennis omzet in daden, door een lekkere, gezonde en gemakkelijk te maken maaltijd te bereiden, kijk dan eens naar deze recepten. Met je tablet of smartphone kan je deze recepten in de keuken bekijken en afvinken wat je hebt gedaan. Probeer maar eens.

Bronnen:
http://www.nlbewustgezond.nl/winkel/boeken/weet-wat-je-eet/
(1) Citaat dr. Curtis over cholesterol
(2) https://en.wikipedia.org/wiki/Uffe_Ravnskov
(3) http://www.ravnskov.nu/cholesterol.htm
(4) http://www.hsph.harvard.edu/news/hsph-in-the-news/eggs-fats-and-the-new-dietary-guidelines/
(5) http://eatingacademy.com/how-low-carb-diet-reduced-my-risk-of-heart-disease